Liseli Basketbolcuların Müsabaka Öncesi Hazırlıkları ve Mental Dayanıklıklarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 30 - 37, 26.06.2020

Mahmut Gülle , Özgür Aktaş , Bilgihan Büyüktaş

Öz

Bu çalışmanın amacı geleceğin sporcuları olan liseli basketbolcuların maç öncesi kendilerini nasıl hazırladıklarını saptamak ve mental dayanıklılık düzeylerini çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın örneklem grubu 2018 yılında bölgesel turnuvaya katılan okulların bünyesinde eğitim gören 180 sporcundan oluşmaktadır. Bu araştırmada sporculara araştırmacılar tarafından hazırlanan demografik değerlere ek olarak Sheard ve diğ (2008) tarafından hazırlanan ve Türkçeye uyarlama çalışmasını Pehlivan (2014)’ın yaptığı 13 maddelik ‘’Sporda Mental Dayanıklılık Ölçeği’’ kullanılmıştır. Sporcuların bu ölçekten aldıkları ortalama puanlarının cinsiyet, spor yaşı ve müsabaka önü nasıl hazırlandıkları gibi değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Elde edilen verilerin hesaplanmasında SPSS 17 paket programı kullanılmıştır. Sporculardan alınan verilerin normal dağıldığı tespit edilmiş ve ikili grup karşılaştırmaları için T-testi, üçlü grup karşılaştırmaları içinse ANOVA testi uygulanmıştır. Anlamlılık düzeyi (p<0,05) olarak kabul edilmiştir. Sonuç olarak cinsiyet, spor yaşı ve sporcunun müsabaka önü hazırlıklarıyla mental dayanıklılık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Mental dayanıklık, Basketbol, Psikolojik beceri, Güven, Bağlılık, kontrol

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

-

Teşekkür

Dergiyi tasarlayan ve bu projede yer alan hocalarımıza teşekkür ediyoruz.

Kaynakça

• Aktaş, Ö. (2019). Takım sporuyla uğraşan sporcuların kendine güven düzeylerinin mental dayanıklılık üzerine etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2019. Hatay.
• Altıntaş A.(2015). Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının belirlenmesinde optimal performans duygu durumu, güdülenme düzeyi ve hedef yöneliminin rolü. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aslan, Ö. (2015). Golfe Yeni Başlayanlarda (13-15 Yaş), Zihinsel antrenman uygulamalarının pata vuruş becerisini öğrenme sürecine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul
• Clough PJ, Earle K, Sewell D. (2002).Solutions in sport psychology. Mental toughness: The concept andits measurement. 1st Ed., Thomson Publishing, London,s. 32-43.
• Crust L, Clough PJ. (2011).Developing mental toughness: from research to practice. Journal of Sport Psychology in Action, s. 2(1): 21-32.
• Crust L. (2007).Mental toughness in sport: A review. International Journal of Sportand Exercise Psychology, s. 5(3): 270-290.
• Crust, L. (2009). The relationship between mental toughness and affect intensity. Personality and Individual Differences, 47(8), 959-963.
• Çoban, O. (2018). Tenis sporcularının mental dayanıklılık seviyelerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(27).
• Demir, G. T., & Türkeli, A. Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 10-24.
• Ekmekçi R.(2017).Sporda Zihinsel Antrenman. 1. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara, s.18-19
• Graham, J., Hanton, S., and Connaughton, D. (2002). What is this thing called mental toughness and investigation of elite sport performers. Journal Applied Sport Psychology, 14 (3) 205-218.
• Güler M. (2017). Okul takımlarında yer alan öğrencilerin müsabaka öncesi, sırası ve Sonrasındaki duygu durumları ile ilgili görüşlerinin metaforik yansımaları. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Jones, G., Hanton, S., and Connaughton, D. (2007). A framework of mental toughness in world' s best performers. The Sport Psychologist, 21(2) 243-264.
• Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. Academy of Management Perspectives, 16(1): 57-72
• Masum, R. (2014). A mixed method analysis of mental toughness in elite and sub-elite male and female tennis players in Pakistan. Advances in Social Sciences Research Journal, 1(6), 110-122
• Menteş, G., & Saygın, Ö. (2019) E-spor ve geleneksel spor ile uğraşan sporcuların zihinsel dayanıklılık ve bilişsel esneklik durumlarının incelenmesi. Uluslararası Spor Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 5(4), 238-250.
• Pehlivan H.(2014). Sporda mental dayanıklılık ölçeği uyarlama: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Sheard M, Golby J, Wersch A. (2009). Progress to ward construct validation of the sports mental toughness questionnaire (SMTQ). European Journal of Psychological Assessment,25(3): 186-193.
• Şahinler, Y., & Ersoy, A. (2015). Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(2), 168-177.
• Weinberg, R.S. and D. Gould. (2015). Introduction to psychological skills training. Foundations of sport and exercise psychology. Champaign: Human Kinetics. pp: 247-271.
• Yarayan, Y. E., Yıldız, A. B., & Gülşen, D. B. A. (2018). Elit düzeyde bireysel ve takım sporu yapan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(50), 992-999.
• Yazıcı A. (2016). Profesyonel basketbol oyuncularında zihinsel dayanıklılık ve duygusal zekânın çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yeltepe H. (2007).Spor ve egzersiz psikolojisi.1.Baskı, Epsilon Yayıncılık, İstanbul, s. 42-50.
• Yıldız AB. (2017). Sporcularda Zihinsel Dayanıklılık Ve Öz Yeterlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Özarboy, A. (1996). Takım sporlarında müsabaka organizasyonu ve yönetimi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.