Fair Play Davranışlarını Sergileme Sıklığı Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 74 - 85, 18.01.2021

Ahmet Temel , Meryem Altun Ekiz , İbrahim Yıldıran

Öz

Bu çalışmanın amacı ilköğretim öğrencilerinin Fair Play davranışlarını sergileme sıklıkları üzerine geliştirilen ölçeğin günümüz şartlarında geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Araştırma 340'ı kadın, 269'u erkek olmak üzere toplam 609 ortaokul öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek için Varimax döndürme ile temel bileşenler analizi kullanılarak Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılmıştır. Faktör yükleri 0,30'un üstünde olan 23 maddenin beş faktörde toplandığı görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizine göre ölçek kabul edilebilir ve uyum indeks değerine sahiptir. Bu yapı ile ölçeğin genelinde varyansın %49,512’ini açıklamıştır. Ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayıları .81 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak Fair Play Davranışlarını Sergileme Sıklığı Ölçeğinin ortaokul öğrencilerinin Fair Play davranışlarını sergileme sıklığını belirlemek için uygun, geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

adil oyun, centilmenlik, ortaokul, ölçek

Kaynakça

• Alpman, C. (1972). Eğitimin bütünlüğü içinde beden eğitimi ve çağlar boyunca gelişimi. (1.baskı). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Arıpınar, E., & Donuk, B. (2017). Spor yönetim ve organizasyonlarında etik yaklaşımlar Fair Play. (5. Basım). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Özkahveci, Ö., & Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme stratejileri ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice, 4(2), 207-239.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Efe, Z. B. (2006). Okullar arası yarışmalara katılan 1. ve 2. kademe ilköğretim öğrencilerinin fair play davranışlarını sergileme sıklıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Efe, Z. B., & Yıldıran, İ. (2012). Okullar arası karşılaşmalara katılan farklı branş, yaş ve cinsiyetteki ilköğretim öğrencilerinin fair play anlayışlarının incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2012; 17(1-4), 1-12.
• Eıtzen, S. D. (2006). Fair and foul. USA: Rowman & Littl efield Publishers, Inc.
• Esentürk, O. K., & Koç Y. (2016). Beden eğitimi öğretmenlerinin sportmenlik kavramına ilişkin görüşleri.14th International Sport Sciences Congress, Antalya.
• George, D., & Mallery, P. (2001). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference. Needham Heights: Allyn & Bacon.
• Godın G. (1994). L’esprit sportif çacompte. Canada: Biblio thè que National edu Québec.
• Green, FT. (1997). Sportsmanship education in secondary school athletics: Athletic directors' perspectives, Published Doctora Tethesis. Texas A & M University. US.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. (32. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, S. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin, beden eğitimi öğretmenlerinin ve öğrencilerinin okul spor programlarındaki fair play anlayışları: Bolu ili örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Kline, P. (1994). An Easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
• MEB. (2013). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı uygulama kılavuzu (Ortaokul 5‐8. sınıflar). Ankara.
• MEB. (2018). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı (5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara.
• Morgan, W. J., Meier, K. V., & Schneider, J. (Ed.) (2001). Ethics in sport. USA: Human Kinetics.
• Özdamar, K. (2017). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi IBM SPPS, IBM SPSS AMOS ve MINITAB. (2. Basım). Eskişehir: Sözkesen Matbaacılık.
• Proios, M. (2011). Relationship between student perceived conduct in physical education settings and "Unfair" play. International Journal of Applied Sports Sciences, 23(2), 421-440.
• Sezen, G., & Yıldıran, İ. (2008). İlk ve ortaöğretim öğrencilerinin futbolda fair play çerçevesinde tanımlanmış davranış biçimlerine yaklaşımları. 10. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Bolu.
• Shields. D. L. L., & Bredemeier, B. J. L. (1995). Character development and physical activity. Human Kinetics.
• Spence, S. H. (2003). Social skills training with children and young people: Theory, evidence and practice. Child and adolescent mental health, 8(2), 84-96
• Şahin, M. (1998). Spor ahlakı ve sorunları. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (1989). Using multivariate statistics (2nd edition). New York: Harper Collins. 371-436.
• Tavşancıl, E. (2018). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (6. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Topan, A. (2011). Ortaöğretim kurumlarında okullar arası futbol müsabakalarına katılan öğrencilerin fair play anlayışlarının kulüp deneyimlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Türkmen, M., & Varol, S. (2015). Beden eğitimi ve spor dersinin ortaokul öğrencileri üzerinde sportmenlik davranışı oluşturma etkisinin belirlenmesi: (Bartın il örneği). Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1) , 42-64.
• Vidoni, C. (2005). The effects of fair play instruction on 8th –grade physical education students. Doctorate Thesis. The Ohio StateUniversity.
• Yıldıran İ. (2004). Fair play: Kapsamı, Türkiye’deki görünümü ve geliştirme perspektifleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(4), 3-16.
• Yıldıran, İ. (1992). Sporda Fair Play kavramının tarihsel boyutları. 2. Ulusal Spor Bilimleri Kongresi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu Yayın No:3, 394-398.
• Yıldıran, İ. (2005). Fair play eğitiminde beden eğitiminin rolü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 3-6.
• Yıldıran, İ. (2013). Fair play: An etymological, semantic and historical study. Play Fair! (Academic Supplement), 10 (1), 1-4.
• Yıldıran, İ. (2014). Antikiteden moderniteye olimpiyat oyunları: İdealler ve gerçekler. Hece (Batı medeniyeti Özel Sayısı), 18(210-212), 555-570.
• Yıldıran, İ., & Yetim, A. (1996). Orta öğretimde beden eğitimi dersinin öncelikli amaçları üzerine bir araştırma. Gazi Beden Eğitim ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(3), 36-43.
• Yıldırım, M. (2017). Üniversitelerde okul ve kulüp takımlarında oynayan sporcuların sporda fair play anlayışlarının belirlenmesi (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi örneği). İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-15.