Egzersiz Sonrası Gerçekleştirilen Güncel Fiziksel Toparlanma Yöntemleri ve Performans: Literatür Taraması

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 80 - 96, 30.06.2023

Hamza Budak

Öz

Sporcuların ortaya koyacakları etkili bir performans egzersizin yoğunluğu ve toparlanma arasındaki dengeyle ilişkili olmaktadır. Egzersiz sonrası toparlanma periyotlarının oluşturulması ve gerçekleştirilmesi sporcuların bir sonraki fiziksel yüklenmeye veya yarışlara tam anlamıyla dinlenmiş olarak çıkmasına ve dolayısıyla antrenman ve yarış performanslarının artmasını sağlayacaktır. Amaç: Bu çalışma ile egzersiz sonrası gerçekleştirilen fiziksel toparlanma yöntemleri ile ilgili metotların detaylı bir şekilde incelenmesi ve güncel literatüre dayanarak özetlenmesi amaçlanmıştır. Materyal & Metot: Araştırılan konu veya konular hakkında yazılı kaynakların analizine imkân verecek şekilde nitel araştırma teknikleri çerçevesinde doküman analizi yönteminden faydalanılarak yürütülmüştür. Araştırma dâhilinde PubMed, Google Scholar ve Web of Science veri tabanlarında "sporda toparlanma" ve "recovery in sports" anahtar kelimeleri ile Ocak 2006 yılı ve sonrasında yayımlanan 345 çalışmadan 39’u araştırma kapsamında incelenmiştir. Anahtar kelimeleri içermeyen çalışmalar araştırma kapsamına dâhil edilmemiştir. Bulgular: Araştırma kapsamına dâhil olan çalışmalar bulgular bölümünde aktif toparlanma; düşük yoğunluklu egzersizler ve pasif toparlanma; masajı, soğuk ve sıcak uygulamalar, kontrast su uygulaması, elektriksel uyarım yöntemi, besin takviyeleri, akupunktur, ultrason, basınç giysileri, kinezyo bantlama teknikleri, hiperbarik oksijen tedavisi ve kombine yöntemleri olarak ele alınmıştır. Sonuç: İncelenen çalışmalar sonucunda egzersiz bitimini takiben gerçekleştirilen aktif ve pasif toparlanma yöntemlerinin organizma üzerinde fiziksel, zihinsel ve fizyolojik açıdan olumlu etkilerinin olduğunu söylenebilmektedir. Ayrıca bu derleme çalışmasında incelenen güncel fiziksel toparlanma yöntemlerinin ileri süreçlerde yapılması planlanan toparlanma ile ilgili çalışmalara referans olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aktif, Pasif, Performans, Toparlanma Yöntemleri.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Abaidia, A.E. Julien, L. Delecroix, B. ve Leduc, C. (2016). Recovery from exercise-induced muscle damage: cold water ımmersion versus whole body cryotherapy. International Journal of Sports Physiology and Performance, 12(3), 1-25.
• Alemdaroğlu, U. ve Koz, M. (2011). Egzersiz sonrası toparlanma: toparlanma çeşitleri ve yöntemleri. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 38-46.
• Amann, M. Sidhu, S.K. Weavil, J.C. Mangum, T.S. ve Venturelli, M. (2016). Autonomic responses to exercise: group III/IV muscle afferents and fatigue. Auton Neurosci, 188(2015), 19-23.
• Barnett, A. (2006). Using recovery modalities between training sessions in elite athletes: does it help? Sports Medicine, 36(9), 781-796.
• Bayer, R. ve Eken, Ö. (2021). Algumas variações de desempenho anaeróbico da manhã à noite: a massagem afeta o desempenho e a variação diurna. Revista Online de Política e Gestão Educacional, Araraquara, 25(3), 2459-2474.
• Bishop, P.A. Jones, E. ve Woods, A.K. (2008). Recovery from training: a brief review. Journal of Strength Conditioning Research, 22(3), 1015-1024.
• Boitor, M. Martorella, G. Maheu, C. Laizner, A.M. ve Gelinas, C. (2019). Does hand massage have sustained effects on pain intensity and pain-related interference in the cardiac surgery critically ill? A randomized controlled trial. Pain Management Nursing, 20(6), 572-579.
• Burke, L.M. Loucks, A.B. ve Broad, N. (2006). Energy and carbohydrate for training and recovery. Journal of Sports Science, 24(7), 675-685.
• Çeliker, R. Güven, Z. Aydoğ, S.T. ve Korkmaz, N. (2011). Kinezyolojik bantlama tekniği ve uygulama alanları. Rehabilitasyon Dergisi, 57(4), 225-235.
• Degroot, D.W. Gallimore, R.P. Thompson, S.M. ve Kenefick, R.W. (2013). Extremity cooling for heat stress mitigation in military and occupational settings. Journal of Thermal Biology, 38(6), 305-310.
• Eniseler, N. (2012). Bilimin ışığında futbol antrenmanı. Nadir Kitap Yayıncılık: Manisa.
• Ersoy, G. (2004). Egzersiz ve spor yapanlar için beslenme. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Figueiredo, M. Figueiredo, M.F. ve Penha-Silva, N. (2011). Effect of elastic stockings on biomarkers levels of muscle soreness in volleyball players after exercise. Jornal Vascular Brasileiro, 10(4), 289-292.
• Gümüşdağ, H. Egesoy, H. ve Cerı̇t, E. (2015). Sporda toparlanma stratejileri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 53-70.
• Günay, M. Tamer, K. Cicioğlu, İ. ve Şıktar, E. (2017). Spor fizyolojisi ve performans ölçüm testleri. Gazi Kitapevi: Ankara.
• Hamlin, M.J. (2007). The effect of contrast temperature water therapy on repeated sprint performance. Journal of Science and Medicine in Sport, 10(6), 398-402.
• Ispirlidis, I. Fatouros, I.G. ve Jamurtas, A.Z. (2008). Time course of changes in inflammatory and performance responses following a soccer game. Clinical Journal of Sport Medicine, 18(5), 423-431.
• Kanbir, M.O. (2019). Klasik masaj; dinlendirme, tedavi, spor masajı. Ekin Yayınevi: Bursa.
• Kara, E. ve Ünver, G. (2019). Masaj ve toparlanmaya etkileri. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 28-49.
• Karasimav, Ö. ve Yıldız, Y. (2015). Spor hekimliğinde akupunktur uygulamaları. Spor Hekimliği Dergisi, 50(2), 49-56.
• Kase, K. Wallis, J. ve Kase, T. (2003). Clinical therapeutic applications of kinesiotaping method. Tokyo Ken Ikai Co: Tokyo.
• Kızıltoprak, Ş. (2020). Futbolda yorgunluk ve toparlanma. Spor Hekimliği Dergisi, 55(2), 172-185.
• Koizumi, K. Fujita, Y. Muramatsu, S. Manabe, M. Ito, M. ve Nomura, J. (2011). Active recovery effects on local oxygenation level during intensive cycling bouts. Journal of Sports, 29(9), 919-926.
• Kwiecien, S.Y. ve McHugh, M.P. (2021). The cold truth: the role of cryotherapy in the treatment of injury and recovery from exercise. Euron Journal of Applied Physiology, 121(8), 2125-2142.
• Millard-Stafford, M. Childers, W.L. Conger, S.A. Kampfer, A.J. ve Rahnert, J.A. (2008). Recovery nutrition: timing and composition after endurance exercise. Current Sports Medicine Reports 7(4), 193-201.
• Murray, A. Fullagar, H. Turner, A.P. ve Sproule, J. (2018). Recovery practices in division collegiate athletes in North America. Physical Therapy in Sport, 32(17), 67-73.
• Nedelec, M. McCall, A. Carling, C. Legall, F. Berthoin, S. ve Dupont, G. (2013). Recovery in soccer: part II, recovery strategies. Sports Medicine, 43(1), 9-22.
• Ozan, F. Altay, T. ve Kayalı, C. (2017). Hiperbarik oksijen tedavisi. Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği, 16(3), 187-195.
• Peifei, G. Linhuan, Z. Ximing, Z. ve Xin, Z. (2021). Effects of post-exercise recovery methods on exercise-induced hormones and blood fatigue factors: a systematic review and meta-analysis. Annals of Palliative Medicine, 10(1), 184-193.
• Rampinini, E. Bosio, A. ve Ferraresi, I. (2011). Match-related fatigue in soccer players. Medicine and Science in Sports and Exercice, 43(11), 2161-2170.
• Reilly, T. ve Ekblom, B. (2005). The use of recovery methods post-exercise. Journal of Sports Science, 23(6), 619-627.
• Taylor, J.L. Amann, M. Duchateau, J. Meeusen, R. ve Rice, C.L. (2016). Neural contributions to muscle fatigue: from the brain to the muscle and back again. Medicine Science Sports Exercise, 48(11), 2294-2306.
• Tessitore, A. Meeusen, R. Pagano, R. Benvenuti, C. Tiberi, M. ve Capranica, L. (2008). Effectiveness of active versus passive recovery strategies after futsal games. Journal of Strength Conditioning Research, 22(5), 1402-1442.
• Tianlong, D. ve Sim, Y.J. (2019). Effects of different recovery methods on postboxing sparring fatigue substances and stress hormones. Journal of Exercise Rehabilitation, 15(2), 258-263.
• Tiidus, P.M. (2008). Skeletal muscle damage and repair. Human Kinetics.
• Valentine, R.J. Sunders, M.J. Todd, M.K. ve Laurent, T.G. (2008). Influence of carbohydrate-protein beverage on cycling endurance and indices of muscle disruption. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 18(4), 363-378.
• Vromans, B.A. (2019). Cold water immersion settings for reducing muscle tissue temperature: a linear dose-response relationship. Journal of Sports Medicine Fitness, 59(11), 1861-1869.
• Wang, L. Felder, M. ve Cai, J.Y. (2011). Study of properties of medical compression fabrics. Journal of Fiber Bioengineering & Informatics, 4(1), 15-22.
• Warren, C. Landers, M. ve Szymanski, D. (2014). Effects of three recovery protocols on range of motion, heart rate, rating of perceived exertion, and blood lactate in baseball pitchers during a simülate game. Journal of Strength and Conditioning Research, 29(11), 3016-3025.