Beden Eğitimi ve Sporda Fair Play Çalışmalarının İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 278 - 291, 31.12.2023

Neşe Genç , Halit Şen Sedat Turunç

Öz

Amaç: Sporun ahlaki değerleri, sporun tarihsel geçmişiyle bağlantılıdır. "Fair play" terimi, spor etiğinde önemli bir yer tutar ve adil rekabeti vurgular. Fair play kavramı, sporun adalet, şeffaflık ve dürüstlük temelinde gerçekleşmesini sağlamaktadır. Çalışmada, uluslararası yazında fair play çalışmaların beden eğitimi ve spor kapsamında bibliyometrik analiz yöntemine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Materyal & Metot: Bu amaç doğrultusunda 10 Kasım 2022 tarihinde Scopus veri tabanında başlık, özet ve anahtar kelimeler sınırlaması kullanılarak 1916 – 2022 yılları arasında yer alan 709 çalışma bibliyometrik göstergeler açısından incelenerek kategorize edilmiştir. Bibliyometrik analizi gerçekleştirmek ve verileri görselleştirmek amacıyla “VOSviewer” yazılımında “ortak yazarlılık” ve “birlikte bulunma” analizleri yapılmıştır. Bulgular: Gerçekleştirilen bibliyografik analiz sonucunda, konu ile ilgili en fazla çalışmanın 2022 yılında yayınlanmış olduğu, “Teoriya / Praktika Fizicheskoy Kultury” dergisinin en fazla çalışmaya yer veren kaynak olduğu, Sigmund Loland isimli yazarın en çok yayın yapan yazar olduğu, Amerika Birleşik Devletleri’nin 173 çalışmayla en çok yayın yapan ülke olduğu ve Türkiye’nin fair play kavramı ile yapılan çalışmalarda 16 yayın ile diğer ülkelerin gerisinde kaldığı (13. Sırada) görülmüştür. Ağ haritası incelendiğinde en fazla kullanılan anahtar kelime “fair play”, bibliyografik eşleşme analizinde ise 66 alıntı 32 bağlantı gücü ile Stuart M. J. isimli yazarın öne çıktığı bulunmuştur. Son olarak ülke ve kurum iş birliğinde bağlantı gücü en yüksek ülkenin Amerika Birleşik Devletleri ve kurumun ise 24 alıntı 14 bağlantı gücü ile “Mcmaster University Hamilton” olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Çalışma sonucunda elde edilen verilerin, fair play kavramına yönelik araştırmaların mevcut durumunun belirlenmesini sağlayarak gelecekte yapılacak çalışma alanları için öneriler sunarak bir kılavuz niteliğinde olması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beden Eğitimi, Bibliyometri, Fair Play, Spor, Vosviewer

Kaynakça

• Balçıkanlı, G. ve Yıldıran, İ. (2011). Profesyonel futbolcuların sportmenlik yönelimleri ve empatik eğilim düzeyleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(2), 49-56.
• Budi, D. R., & Widyaningsih, R. (2021). Revealing fanaticism of football supporters: Mass psychology perspective. Annals of Tropical Medicine and Public Health, 24(3). https://doi.org/10.36295/ASRO.2021.24343
• Culpan, I. (2019). Olympism, physical education and critical pedagogy. European Physical Education Review, 25(3), 847-858. https://doi.org/10.1177/1356336X18782560
• Doğaner, S., Erdeveciler, Ö., Balcı, V., Uyar, Y., Bağış, T. Ö., & Ercan, M. (2021). Futbol taraftarlarının fanatiklik düzeylerinin belirlenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 257–269. https://doi.org/10.33689/spormetre.1000343
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133(20), 285-296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
• Elendu, I.C. ve Dennis, M.I. (2017). Over-emphasis on winning, host-to-win and winning-at-allcostsyndrome in modern sports competitions: implications for unsportsmanship behaviours of sportsparticipants. International Journalof Physical Education-Sports and Health, 4(5), 104-107.
• Görgüt, İ., & Güzel, C. (2023). Sınıf öğretmenlerinin fair play kavramına ilişkin görüşleri, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(2), 112-129. https://doi.org/10.33689/spormetre.1232070
• Gül, M., Uzun, R.N., & Çebi, M. (2018). Türk kültürlerindeki geleneksel oyunlar ve sporlara yüzeyzel bir bakış. Turkish Studies Social Sciences, 13(26), 655-671. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14386
• Hideg, G. (2021). The added value of sport education is fair play, Journal of Sports and Games, 3(1), 2642-8466. https://doi.org/10.22259/2642-8466.0301002
• Hideg, G. (2022). Tools supporting the measurement of fair play in sport. Central European Journal of Educational Research, 4(1), 75-79. https://doi.org/10.37441/cejer/2022/4/1/10734
• Kaya, B. ve Tuncel, S. (2022). Performans sporlarının fair-play ruhu, ahlaksal amacı ve sosyalleşmeye etkisi. Dünya Multidisipliner Araştırmalar Dergisi, 5(1), 51-70.
• Koç, Y. (2017). A practice proposal for promoting sportsmanship behavior in physical education course: Constructing sportsmanship in juniors’ games (CSJG). Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 212-227. https://doi.org/10.17556/erzief.319393
• Koç, Y., & Ekinci, H. B. (2023). Metaphorical analysis of the perceptions of professional football team fans toward fair play. Research in Sport Education and Sciences, 25(4), 82-88. https://doi.org/10.5152/JPESS.2023.23097
• Loland, S. (2002). Fair play in sport: A moral norm system. London: Routledge
• McNamee, M. ve Jones, C. (1999). Value conflict, fair play, and a sports education worthy of the name. In M. Leıcester (Ed.) Education, Culture and Values, (s.103–11). London: Cassell.
• Molina, P. (2003). Educacióesportiva i esportivitat. Escola Catalana, 398, 22–24.
• Özsarı, A., Kara, M., Çetin, M. Ç., & Kara, N. Ş. (2023). The relationship between sportsmanship and happiness: A research on martial arts athletes. GSI Journals Serie A: Advancements in Tourism Recreation and Sports Sciences, 6(1), 248-258. https://doi.org/10.53353/atrss.1134462
• Pehlivan Z. & Konukman, F. (2004). Fair-play kavramının geliştirilmesinde okul sporunun yeri ve önemi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 49-53. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000028
• Renson, R. (2009). Fair play: Its origins and meanings in sport and society. Kinesiology: International Journal of Fundamental and Applied Kinesiology, 41(1), 5-18.
• Sağın, A. E. ve Akbuga, T. (2019). Lisanslı spor yapabilenle spor okuldaki ortaokullarınbazı değişkenler sosyal açıdan-duygusal ve yapısal gelişim seviyeleri. Journal of Global Sport and Education Research,2(1), 45-56.
• Serrano-Durá, J., Molina, P., & Martínez-Baena, A. (2021). Systematic review of research on fair play and sporting competition. Sport, Education and Society, 26(6), 648-662. https://doi.org/10.1080/13573322.2020.1786364
• Sezen, G. ve Yıldıran, İ. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin futbolda fair play’e ilişkin olumlu ve olumsuz davranışlara yaklaşımlarının incelenmesi. Spor yönetimi ve bilgi teknolojileri, 2(1), 14-22.
• Tranfield, D., Denyer, D. ve Smart, P. (2003). Towards a methodology for developing evidence‐informed management knowledge by means of systematic review. British journal of management, 14(3), 207-222.
• Vallerand, R.J., Briere, N.M., Blanchard, C. ve Provencher, P. (1997). Development and validation of theMultidimensional Sportspersonship Orientation Scale (MSOS). Journal of Sport and ExercisePsychology, 1(2),197-206.
• Van Eck, N. J. ve Waltman, L. (2011). Text mining and visualization using VOSviewer. Newslett. 7(3), 50–54.
• Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2017). Citation-based clustering of publications using CitNetExplorer and VOSviewer. Scientometrics, 111(2), 1053-1070. https://doi.org/10.1007/s11192-017-2300-7
• Vargas-Mendoza, N., Fregoso-Aguilar, T., Madrigal-Santillan, E., Morales-Gonzalez, A., & Morales-Gonzalez, J. (2018). Ethical concerns in sport: When the will to win exceed the spirit of sport. Behavioral sciences, 8(9), 78. https://doi.org/10.3390/bs8090078
• Zsolt, R. (1983): Sportolók, sporterkölcsök. Budapest, Sport.