Bireysel Emeklilik Sistemi: Vergi İndirimi ve Devlet Katkısı Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2019, , 33 - 63, 01.12.2019

Nadide Yiğiteli , Derya Karagöz Yusuf Demirci

https://doi.org/10.25229/beta.634761

Öz

Çalışmada, BES’e katılımın Türkiye’de il, yaş, cinsiyet ve teşvik mekanizmaları gibi değişkenlerden anlamlı bir şekilde etkilendiği sonucuna varılmış olup vergi indirimi teşvikine göre devlet katkısı uygulamasının, kişileri daha uzun süre sistemde kalmaya teşvik edeceği ve böylece tasarruf oranlarının artırılması amacına daha fazla hizmet edeceği bulgulanmıştır.
Bu çalışmada, Türkiye’de bireysel emeklilik planlarına katılımın il, yaş ve cinsiyete göre farklılaşma durumları incelenmiş olup vergi indirim teşviki ile devlet katkısı uygulamalarının sisteme girişlerdeki etkisi analiz edilmiştir. Ayrıca vergi indirim teşviki ile devlet katkısı uygulamasının kişiler açısından sağladığı getiriler karşılaştırılmıştır.
Bireysel emeklilik sistemi (BES), kamu emeklilik sistemlerini tamamlayıcı rolü bulunan belirlenmiş katkı esaslı fonlu emeklilik sistemidir. BES’in iki ana fonksiyonu bulunmaktadır. Bunlar kişilerin emeklilik dönemlerine yönelik ek gelir sağlama ve ekonomideki tasarruf düzeyini artırma fonksiyonlarıdır.

Anahtar Kelimeler

Bireysel Emeklilik Sistemi, Tasarruf, Emeklilik Sistemi, Vergi İndirimi, Devlet Katkısı

Individual Pension System: An Assessment on Tax Relief and Government Contribution

Öz

We conclude that gender, age and provincial variables are statistically significant variables in IPS participation in Turkey. Also, according to our results, the state contribution incentive system positively differentiates the number of participants and the results are statistically significant. Finally, the study finds that compared with the tax incentive, the state contribution encourages people to stay in the system for a longer period of time and thus serve the purpose of increasing savings rates.
In this study; gender, age and provincial variables of IPS participation were examined in Turkey. Then, it was investigated whether the state contribution incentive implemented in place of the tax incentive had a statistically significant effect on the number of participants. In addition, the benefits that an individual entering a individual pension system would receive in the old and the new system were compared.
Individual Pension System (IPS) is a defined contribution-based pension system that has a complementary role to public pension systems. The (IPS) has two main functions. These are the functions of providing additional income for retirement periods and increasing the level of savings in the economy.

Anahtar Kelimeler

Individual Pension Schemes, Savings, Pension System Tax Relief, State Contribution

Kaynakça

• Anton J.I, Bustillo R.M.,Macias E.F. (2014). Supplementary private pensions and saving: evidence from Spain* Cambridge University Press October 2014 , pp. 367-388
• Attanasio O., Rohwedder S. (2003) American Economic Review, 2003, vol. 93, issue 5, 1499-1521Demirci, A. & Şen, A. (2006). Bireysel Emeklilik Sistemi Dünya ve Türkiye Uygulaması, Vergi Düzenlemeleri, Muhasebe ve Hesap Planı. Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayınları.
• Epley, N. Mak D. & Idson L. C. (2006). Bonus of Rebate?: The Impact of Income Framing on Spending and Saving. Journal of Behavioral Decision Making, Vol. 19, No. 3, pp. 213–227.
• Eser R, & Toigonbaeva D (2011). Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak, Davranışsal İktisat. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Nisan 2011, 6(1), s.287‐321.
• Holzmann, R., R. P. Hinz, and Dorfman M. (2008) Pension Systems and Reform Conceptual Framework. SP Discussion Paper No: 0824 Alınan yer: http://documents.worldbank.org/curated/en/716871468156888545/pdf/461750NWP0Box334081B01PUBLIC10SP00824.pdf
• İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD) Gross Savings Data (% of GNI). https://data.worldbank.org/indicator/NY.GNS.ICTR.GN.ZS?end=2017&locations=TR-1W&name_desc=false&start=1974&view=chart
• İşseveroğlu G., Hatunoğlu Z. (2012) Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sisteminin Makro Ekonomik Dinamiklere Etkisi Kapsamında Swot Analizi Muhasebe ve Finansman Dergisi Ekim/2012 s.155-174
• Kohl R. Ve O’Brien P (1998) The Macroeconomıcs Of Ageıng, Pensıons And Savıngs: A Survey Economıcs Department Workıng Papers N0. 200 pp:1-49
• Levin, P. I. & Gaeth, J.G (1988) How Consumers Are Affected by the Framing of Attribute Information Before and After Consuming the Product. Journal Of Consumer Research Vol. 15 pp.374-378.
• Mankiw, G., Makro Ekonomi (Çev.editörü Ö.F.Çolak), Eflatun. Yayınevi, Ankara (2009).
• Özel, Ö. & Yalçın, C. (2013).”Yurtiçi Tasarruflar ve Bireysel Emeklilik Sistemi: Türkiye’deki Uygulamaya İlişkin Bir Değerlendirme”, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Çalışma Tebliği No:13/04.
• Özer, C. & Gürel, H. (2014). Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemi Bilgi Düzeyi Ve Bes’e Katılımda Devlet Katkısının Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 11 Sayı 25, s. 159-166.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018 “Sosyal Güvenlik Sisteminin Sürdürülebilirliği” Özel İhtisas Komisyon Raporu 2023 Alınan yer: http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Onuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2014-2018.pdf
• Teyyare E., Sayaner K. (2018) Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sisteminin (BES) Tasarruf Yatırım Düzeyi ve Ekonomi Üzerine Olası Etkileri Alınan yer: https://www.researchgate.net/publication/328638735
• Tversky, A., & Kahneman D. (1981). The Framing of Decisions and the Psychology of Choice. Science 211 (4481) pp.453-458.
• Varlık, C. (2011). Sermaye Akımlarındaki Ani Durmalar Ve Politika Seçenekleri. Akdeniz University Faculty of Economics & Administrative Sciences Faculty Journal/Akdeniz Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 11(22).
• Yazıcı, S. (2015). Bireysel Emeklilik Sitemi Ve Türkiye Uygulaması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi.