Mesleki Faktörlerin Muhasebe Bölümünün Tercih Edilmesi Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma*

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 925 - 944, 30.06.2025

Mehmet Nedim Uygur

https://doi.org/10.25229/beta.1575033

Öz

Genel olarak bireylerin üniversitede okudukları bölüm, gelecekte yapmayı düşündükleri meslek ile ilişkili olmaktadır. Bu açıdan bireylerin üniversite bölüm/program tercihlerini hangi eğilimlere dayanarak yaptıklarının belirlenmesi önem arz etmektedir.
Bu çalışmada muhasebe bölüm/program tercihlerinin hangi mesleki etkenlere dayanarak yapıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda bir model oluşturulmuş ve test edilmiştir. Modelin test edilmesi için dört hipotez oluşturulmuştur. Araştırma Türkiye’de ‘Muhasebe ve Finans Yönetimi’ Lisans bölümü bulunan sekiz üniversitede, Lisans ve Ön Lisans muhasebe bölüm/programı okuyan öğrenciler üzerinde yapılmıştır. Araştırma verilerine yönelik geçerlilik ve güvenilirlik analizi yapılmış ve ölçeğin oldukça geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan keşfedici faktör analizi sonucunda faktör yüklerinin oldukça yüksek olduğu görülmüştür. Elde edilen veriler Amos 24 paket program aracılığı ile YEM testine tabi tutulmuştur. Test sonucunda elde edilen sonuçların uyum indekslerinin genel olarak mükemmel olduğu sonucuna varılmıştır. Bağımlı değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkilerine bakıldığında belirlenen 4 faktörden çevresel etki, bireysel beceri ve gelecek beklentisi faktörlerinin muhasebe bölümünün tercih edilmesi üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu sonucu elde edilmiştir. Etki değerleri incelendiğinde muhasebe bölümünün tercih edilmesinde gelecek beklentisinin daha çok etkili olduğu görülmektedir. Diğer bir faktör olan esnek çalışmanın ise muhasebe bölümünün tercih edilmesinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Bölümün Tercih edilmesi 1 , Gelecek Beklentisi 2 , Çevresel Etki 3

Professional Factors Influencing the Preference for the Accounting Department: A Study on University Students

Öz

The academic departments that individuals choose in university are generally related to the professions they plan to pursue in the future. In this context, identifying the professional factors that influence students' preferences for academic programs is an important research topic.
This study aims to determine the professional factors that influence students' choices of accounting programs. A conceptual model was developed and tested within the framework of four hypotheses. The research was conducted among undergraduate and associate degree students studying in the Accounting and Finance Management departments of eight universities in Turkey. The reliability and validity of the scale used in the study were tested, and the results indicated that the scale was highly valid and reliable. Exploratory Factor Analysis (EFA) showed that the factor loadings were significantly high. The collected data were analyzed using AMOS 24 software through Structural Equation Modeling (SEM). The fit indices were generally found to be excellent, confirming the statistical acceptability of the proposed model. When analyzing the impact of independent variables on the preference for the accounting department, it was found that environmental influence, individual skills, and future expectations had a significant impact on students' choices. Among these, future expectations were identified as the most influential factor in the decision to choose the accounting department. However, flexible working conditions were found to have no statistically significant effect on the choice of the accounting department. This study provides valuable insights into the factors influencing students' career choices in accounting education. The findings offer guidance for university administrators, academics, and policymakers in shaping strategies to improve accounting education and career planning.

Anahtar Kelimeler

Preference for the Accounting Department , Future Expectations , Environmental Impact

Etik Beyan

Etik kurul onayı Şırnak Üniversitesi Etik Kurulu'ndan 2024/108016 tarih ve sayılı karar numarasıyla alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır

Kaynakça

• Akın, O., & Onat, O. (2015). Muhasebe eğitimi alan öğrencilerin meslek seçimini etkileyen faktörler: Demografik farklılaşmalar üzerine bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (15), 297–312. https://doi.org/10.18092/ijeas.99706
• Byrne, M., & Flood, B. (2005). A study of accounting students' motives, expectations and preparedness for higher education. Journal of Further and Higher Education, 29(2), 111–124.
• Byrne, M., & Willis, P. (2005). Irish secondary students' perceptions of the work of an accountant and the accounting profession. Accounting Education, 14(4), 367–381.
• Coşkun, S., Kır, A., & Özbay, F. (2016). Meslek yüksekokulu muhasebe bölümü öğrencilerinin muhasebe eğitimine bakış açılarının ve mesleki eğitimden beklentilerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, 314–329.
• Çarıkçı, O. (2017). Muhasebe eğitimi almakta olan öğrencilerin motivasyonları ve muhasebe bölümünü tercihlerinin irdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(4), 1223–1233.
• Felton, S., Burh, N., & Northey, M. (1994). Factors influencing the business student’s choice of a career in chartered accountancy. Issues in Accounting Education, 9(1), 131–141.
• Gul, F. A., Andrew, B. H., Leong, S. C., & Ismail, Z. (1989). Factors influencing choice of discipline of study: Accountancy, engineering, law and medicine. Accounting and Finance, 29(2), 93–101.
• Haswell, S., & Holmes, S. (1988). Accounting graduates’ employment choice. The Chartered Accountant in Australia, 53(2), 63–67.
• Horowitz, K., & Riley, T. (1990). How do students see us? Accountancy, 118(9), 75–77.
• Kandemir, T., Kardeş, Z., & Baykut, E. (2016). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin muhasebe eğitimine bakış açıları: Afyon Kocatepe Üniversitesi meslek yüksekokulları örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 133–151.
• Paolillo, J., & Estes, R. (1982). An empirical analysis of career choice factors among accountants, attorneys, engineers, and physicians. The Accounting Review, 57(4), 785–793.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23–74.
• Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu. (1989, 1 Haziran). T.C. Resmi Gazete, 20194. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson Education.
• Yardımcıoğlu, M., & Büyükşalvarcı, A. (2007). Muhasebe eğitiminde meslek yüksekokullarının yeterliliği ve tercih edilme sebepleri: Selçuk Üniversitesi’nde bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, 173–178.
• Yıldırım, G., Güngör, A., & Kocamış, T. (2018). Muhasebe eğitimi alan öğrencilerin muhasebe mesleğini seçmelerinde kişisel becerilerinin ve iş hayatından beklentilerinin etkisinin araştırılması. Business Management Studies: An International Journal, 6(4), 935–951.
• Zeytinlioğlu, E. (2012). Muhasebe bölümü öğrencilerinin motivasyonu ve beklentileri üzerine bir araştırma: Dumlupınar Üniversitesi örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 103–116.