A’RAF SÛRESİ 189 VE 190. AYETLERİN MEALİNİ YENİDEN DÜŞÜNME

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 151 - 166, 15.06.2020

Şemsettin Işık

https://doi.org/10.33460/beuifd.707636

Öz

Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de muhatabın zihnini meşgul edecek hususlara dair gerekli şekillerde bilgilendirmeler yapmıştır. Özellikle kâinatın ve onun seçkin varlığı olan insanın yaratılışı hakkında çeşitli ayetlerde gereği veçhile malumat vermiş ve yaratılış gerçeğinin arka planında yer alan varlığına ve âlemlerin yegâne sahibi olduğuna dikkat çekmiştir. Hatta bu meseleye, imanî bir boyut kazandırmak suretiyle üzerinde durmuş ve mutlak hâkimiyetini hiçbir varlıkla paylaşmayacağını ısrarla belirtmiştir. Bu bağlamda ilk insanın yeryüzünde hayata başlaması ve daha sonra ondan bütün insanların türemesinden bahsedilmiştir. Akabinde biyolojik yönden çoğalma esnasında sebep-sonuç ilişkisinden hareketle şirke bulaşılmaması için A’raf suresi 189 ve 190. ayetlerde gerekli şekilde uyarı yapılmıştır. Ne yazık ki, yapılan bu ikazın boyut ve buutlarını anlamak için yapılan meal ve tefsir çalışmalarına İsrailiyyatın katılması ile daha da karmaşık bir hâle gelmiştir. Böylece ilk insan ve ilk peygamber Hz. Âdem’in, yeryüzünde Allah’a şirk koşan ilk kişi olup olmadığı tartışılır olmuştur.
Yapılan bu çalışma, söz konusu ayette bahsedilen şirk hususunun Hz. Âdem’in zürriyetine yönelik olduğu ve böyle bir duruma düşülmemesi için gerekli uyarının yapıldığı anlayışı üzerine temellendirilmiştir. Kur’an-ı Kerim’in bütünlüğü ve adı geçen ayetlerin bağlamı da buna mümkün kılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hz. Âdem, Hz. Havva, Şirk, İsrailiyyat, A’raf 189-190. ayet, Meal

Kaynakça

• Altuntaş, Halil ve Şahin, Muzaffer, Kur’an-ı Kerim Meâli, DİB yay., (II. Basım), İstanbul, 2010.
• Âlûsî, Şıhabuddin Mahmûd b. Abdillah, Rûhu’l-Meânî fi tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-Seb’il-Mesânî, (Muh: A. Abdulbarî Âtıyye), Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, (I. Basım), Beyrut, H. 1415.
• Arslan, Ali, Büyük Kur’an Tefsiri, Arslan Yay., İstanbul, 1995.
• Ateş, Süleyman, Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meâli, Kılıç Kitabevi Yayın ve Dağıtım, Ankara, 1977.
• Bayraklı, Bayraktar, Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsiri, Bayraklı Yay., İstanbul, 2001.
• Beydâvî, Nâsıruddîn Ebu Saîd Abdullah, Envâru’t-Tenzîl ve Esraru’t-Te’vîl, (Muh: M. Abdurrahman el-Mer’aşlî), Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, (I. Basım), Beyrut, H. 1418.
• Ebu’l-Haccâc, Mücâhid b. Cebr, Tefsîru Mücâhid, (Tah. Abdüsselâm Ebü’n-Neyl), Dâru’l-Fikri’l-İslâmi’l-Hadîse, Mısır, 1410/1989.
• Feyizli, Hasan Tahsin, Feyzu’l-Furkan Kur’an Meâli, Akit Yay., İstanbul, 2001.
• İbn Abbas, Abdullah, Tenvîru’l-Mikbâs min Tefsîri İbn Abbas, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyyeh, Lübnan, (t.y).
• İbn Haldûn, Ebu Zeyd Veliyyüddin, Mukaddime, (Ter. Zakir Kadiri Ugan), MEB Yay., İstanbul, 1996.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, (Muh: Sâmî b. Muhammed Selâmeh), Dâru’t-Tayyibeh li’n-Neşri ve’t-Tevzî’, (II. Basım), (y.y., t.y).
• İzzet, Derveze Muhammed, et-Tefsîru’l-Hadîs, Dâru İhyai Kütübi’l-Arabiyyeh, Kahire, H. 1388.
• Karaman, Hayrettin ve Ark., Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, TDV Yay., Ankara, 2017.
• Koçyiğit, Talat, Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meâli, Kılıç Kitabevi Yayın ve Dağıtım, Ankara, 1990.
• Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed, el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’an, (Muh: Ahmed el-Berdevî ve Ark), Dâru’l-Kutubi’l-Mısrıyyeh, (II. Basım), Kahire, 1384/1964.
• Kutub, Seyyid, Fî Zılâli’l-Kur’an, Dâru’ş-Şurûk, (XVII. Basım), Beyrut, H. 1412.
• Mâtürîdî, Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd, Te’vîlâtü Ehli’s-Sünneh- Tefsîru’l-Mâtürîdî, (Muh: Mecdi Bâsilûm), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyyeh, Beyrut, 1426/2005.
• Mevdudi, Ebu’l-A’lâ, Tefhimü’l-Kur’an, (Ter: Ahmet Asrar), Bengisu Yay., İstanbul, 1997.
• Razî, Fahruddîn, Mefâtîhu’l-Gayb - et-Tefsîru’l-Kebîr, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, (III. Basım), Beyrut, H. 1420.
• Sâbûnî, Muhammed Ali, Safvetu’t-Tefâsîr, Dâru’s-Sâbûnî li’t-Tıbâti ve’n-Neşri ve’t-Tevzî’, Kahire, 1417/1997.
• Savut, Harun, Rivayet Sorunlarına Çözüm Arayışı İbn Kesir Tefsiri Bağlamında, Otto Yay., (I. Basım), Ankara, 2016.
• Semerkandî, Ebu’l-Leys Nasr b. Muhammed, Bahru’l-Ulûm, (t.y., y.y).
• Soylu, Ali, Memlük Müfessiri Kurtubî’nin Yaratılış ve ırk Kavramına Yaklaşımı (Nisa Sûresi 1. ve Rûm Sûresi 22. Ayet Bağlamında), Academic Platform Journal of İslamic Researches, 3-3, 2019.
• Şener, Abdulkadir ve Ark., Yüce Kur’an ve Açıklamalı-Yorumlu Meâli, TDV Yay., İzmir, 2009.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr b. Yezîd, Câmiu’l-Beyân fi Te’vîli’l-Kur’ân, (Muh: A. Muhammed Şâkir), Müessesetü’r-Risâleh, (I. Basım), Mısır,1420/2000.
• Tevrat, Birleşmiş Kitab-ı Mukaddes Cemiyetleri, İstanbul, (t.y).
• Yavuz, A. Fikri, Kur’an-ı Kerim ve İzahlı Meâl-i Âlîsi, Sönmez Neşriyat Yay., (III. Basım), İstanbul, 1977.
• Yazır, M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Azim Yay., İstanbul, 1992.
• Yıldırım, Celal, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yay., İzmir, (t.y).
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Amr b. Ahmed, el-Keşşâf an Hakâiki Gavâmidi’t-Tenzîl, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, (III. Basım), Beyrut, H. 1407.
• Zühaylî, Vehbe b. Mustafa, et-Tefsîrü’l-Münîr fi’l-Akîdeti ve’ş-Şeîati ve’l-Menheci, Dâru’l-Fikri’l-Muâsır, Dımeşk, H. 1418.