Hz. Şuayb Kıssasının Ahlak İlkeleri Açısından Analizi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 111 - 125, 15.06.2021

Osman Kabakçılı

https://doi.org/10.33460/beuifd.866654

Cited By: 2

Öz

Öz
Hz. Şuayb’ın soyu Hz. İbrahim’e dayanır. Hz. Şuayb Medyen ve Eyke halkına gönderilmiş bir peygamberdir. Kur’an kıssaları farklı özellikleriyle Kur’an’ın farklı yerlerinde anlatılır. Hz. Şuayb kıssası da Kur’an’ın farklı surelerinde farklı yönleriyle anlatılmıştır. Kaynaklarda Medyen halkının gayri ahlaki davranışları sebebiyle şiddetli bir ateş ile helak oldukları bildirilir. Hz. Şuayb kıssası ahlak ilkeleri açısından çok önemli mesajlar içerir. Hz. Şuayb kıssasında dikkat çeken en belirgin gayri ahlaki özellikler Medyen halkının ölçü ve tartıda hile yapmaları ve yol kesmeleridir. Bu tür gayri ahlaki uygulamalarla insanların mallarını haksız yere ellerinden aldıkları ayetlerden anlaşılmaktadır. Hz. Şuayb bu tür yanlış uygulamalara karşı çıkmıştır.
Hz. Şuayb’ın Hz. Musa’yı çoban tutması bağlamında güven ve iş ahlakı konusu bu kıssada öne çıkan konulardandır. Hz. Şuayb’ın kavmini hakka daveti ve ileri gelenlerin onları engellemeye çalışmaları bu kıssada dikkati çeken önemli konulardır. Hz. Şuayb’ın kavmini davet yöntemi, davet yönteminde insanın fıtratının dikkate alınmasının önemini ortaya koyar. İnsan iyi ve kötüye meyyal olarak yaratılmıştır. İnsanların iman etmemelerinin en önemli sebeplerinden biri olarak nefsani duygulardır. İnsanların ahlak ilkelerini önemsiz saymalarının yanlışa yönelmelerinde önemli bir rolü vardır. Güzel ahlakı tavsiye etmede öncelikle yaşayarak öncü olmak gerekir. İnsanın hata yapabileceği fakat hatada ısrar etmeyip tövbe ederek yanlıştan vaz geçmesi ahlak ilkelerinin uygulanabilirliği açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, Şuayb, Kıssa, Ölçü, Ahlak

Kaynakça

• Referans1 Altuntaş, Mehmet, Bekıyye Kavramı Üzerine Bir Değerlendirme, Amasya İlahiyat Dergisi 15, (2020.)
• Referans2,Âlusî, Şehabü’d-Din Mahmud, Ruhu’l-Meanî, (Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.)
• Referans3 Ay, Mahmut, Kur’an Kıssalarını Sîret Bağlamında Okumak Hz. Musa Kıssası Örneği, (İstanbul: Ensar Yayınları, 2017)
• Referans4, Bursevî, İsmail Hakkı, Ruhu’l-Beyan, (Beyrut: Daru’l-Fikr, trs.)
• Referans5, Cevzî, Cemalü’d-Din Ferec, Müntezam fî Tarihi’l-Ümem ve’l-Mülük, (Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1412/1992.)
• Referans6, Çalışkan, Necmeddin, Kur’ân’da Ticarî Ahlak Kuralları ve Günümüzdeki Yansımaları, ANTAKİYAT/Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1/1 (2018): 22-42.
• Referans7, Demirci, Muhsin, Vahiy Gerçeği (İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayını, 1996.)
• Referans8, Döndüren, Hamdi, “Gayr-i Müslim Ülkede Din ve Ticaret İlişkileri”, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Girişinin Din Boyutu, Sempozyum (17-19 Eylül 2001), (Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003), 249-250.
• Referans9, Erdoğan, Mehmet, İslam Hukukunda Ahkamın değişmesi, (İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayını, 1990.)
• Referans10, Halefullah, Muhammed Ahmed, Kur’an’da Anlatım Sanatı, (Çev. Şaban Karataş, Ankara: Ankara Okulu, 2012.)
• Referans11, İbn Kesir, Ebu’l-Fida İsmail b. Ömer el-Kureşî, el-Bidaye ve’n-Nihaye, (Daru İhyai’t-Türasi’l-Arabî,1408/1988)
• Referans12, Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed İbn Ahmed, el-Camiu Li Ahkami’l-Kur’an (Kahire: Daru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1384/1964)
• Referans13, Kuşeyrî, Abdu’l-Kerim, Letaifu’l-İşarat, Mısır: el-Heyetü’l-Mısriyye, trs.
• Referans14, Makdisi, el-Muthir b.Tahir, el-Bed’ü ve’t-Tarih, (Bur Said: Mektebetü’s-Sekafeti’d-Diniyye, trs.)
• Referans15, Müslim, b. el-Haccac en-Nisaburî, el-Müsned es-Sahih el-Muhtasar, (Beyrut: Daru İhyaü’t-Türasi’l-Arabî, trs.)
• Referans16, Öztürk, Mustafa, Kıssaların Dili, (Ankara: Ankara Okulu, 2013)
• Referans17, Razi, Ebu Abdullah Muhammed b. Ömer Fahruddin, Mefatihu’l-Gayb, (Beyrut: Daru Türasi’l-Arabî, 1420.)
• Referans18, Şengül, İdris, Kur’an Kıssaları Üzerine, (İzmir: Işık Yayınları, 1994)
• Referans19, Muhammed b. Cerir, Tarihu’t-Taberî, (Beyrut: Daru’t-Türas, 1387)