Reflectıons of the 1939 Great Erzıncan Earthquake in the Turkısh Press

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 372 - 410, 29.10.2025

Mustafa Bostancı , Serkan Yıldız

Öz

The 1939 Erzincan Earthquake, also known as the Great Erzincan Earthquake, occurred on December 27.1939 with a magnitude of 7,9 with its epicenter in Erzincan. Because of this tremor, 116,720 buildings were destroyed. According to official records, 32,968 people lost their lives and more than 100.000 people were injured. The main reasons for the high death toll are the harsh winter conditions and the difficult conditions under which aid and search and rescue activities were carried out. This earthquake is considered the first of a series of major earthquakes that occurred on the North Anatolian Fault Line between 1939 and 1999 and tended to shift westward. In terms of magnitude, the Erzincan Earthquake, which is among the few mega earthquakes that have occurred on land worldwide, is the second largest earthquake recorded in Anatolia after the 8,0 magnitude North Anatolian Earthquake that occurred in 1668, along with the 7,8 magnitude Kahramanmaraş earthquakes in 2023. It is also recorded as the second earthquake that resulted in the highest loss of life in the history of the Republic of Turkey.

Anahtar Kelimeler

Eartquake , Erzincan , Press

1939 BÜYÜK ERZİNCAN DEPREMİNİN TÜRK BASININDAKİ YANSIMALARI

Öz

1939 Erzincan Depremi, diğer adıyla Büyük Erzincan Depremi, 27 Aralık 1939 tarihinde merkez üssü Erzincan olmak üzere 7,9 büyüklüğünde meydana gelmiştir. Bu sarsıntı sonucunda 116.720 bina tamamen yıkılmıştır. Resmi kayıtlara göre, depremde 32.968 kişi hayatını kaybetmiş ve 100 binden fazla kişi yaralanmıştır. Yüksek ölüm oranlarının başlıca sebepleri arasında zorlu kış koşulları ve yardım ile arama-kurtarma faaliyetlerinin güç şartlar altında yürütülmesi gösterilmektedir. Bu deprem, 1939 ile 1999 yılları arasında Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde meydana gelen ve batıya doğru kayma eğiliminde olan büyük depremler dizisinin ilki olarak değerlendirilmektedir. Büyüklüğü açısından, karada gerçekleşen dünya çapında sayılı mega depremler arasında yer alan Erzincan Depremi, 1668 yılında meydana gelen 8,0 büyüklüğündeki Kuzey Anadolu Depremi'nden sonra, 7,8 büyüklüğündeki 2023 Kahramanmaraş depremleri ile birlikte Anadolu'da kaydedilen en büyük ikinci depremdir. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki en yüksek can kaybı ile sonuçlanan ikinci deprem olarak da kayıtlara geçmiştir.

Anahtar Kelimeler

Deprem , Erzincan , Basın

Kaynakça

• Aytemiz, C. (2021). 1939 Erzincan Depremi ve Yeni Şehir Fay Hatları Üzerinde Nasıl Kuruldu, Ankara: Başak Matbaacılık.
• Çelebi, E. (2001). Büyük Hareket: 26 Kasım 1943 Tarihli Tosya Lâdik Depreminin Kastamonu Merkez ve Tosya İlçesindeki Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme. KAREFAD, ÇKÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi, 9(1), 42-64.
• Gül, A. ve Başıbüyük, A. (2011). Bir Tarihi Coğrafya İncelemesi. Rize: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Haçin, İ. (2014). “1939 Erzincan Büyük Depremi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 30 (88), 37-70.
• Karaca, E. (2020). Cumhuriyetin Teşekkülü Sürecinde Bitlis Vilâyeti/Kazası 1919-1950. Ankara: Gece Kitaplığı,
• Özgör, H. (1952). Sismologie - Türkiye’de ve Dünyada Meydana Gelen Büyük Depremler. Ankara: Türkiye Matbaacılık.
• Öztürk, S. (2009). Deprem Tehlikesi ve Artçı Şok Olasılığı Değerlendirme Yöntemlerinin Türkiye’deki Depremlere Bir Uygulaması. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.