TÜRKİYE CUMHURİYETİNDE ERKEN DÖNEM TARİH YAZIMI

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 3, 21 - 34, 29.09.2017

Ahmet Ateş

Öz

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu
ile birlikte ekonomiden siyasete pek çok alanda inkılap olarak tanımlanan bir
takım gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmelerden en önemlilerinden birinin tarih
yazımı alanında yaşandığı savunulabilir. Yeni kurulan Cumhuriyetin hem ulusal
hem de uluslararası meşruiyetini sağlamak maksadıyla başlatılan tarih yazımı
çalışmaları, Batı bilim anlayışına uygun bir metodoloji arayışı içinde
kendisine bir istikamet belirlemiştir. Bu bağlamda Pozitivizm, Romantik Tarih
Yazımı ve Annales Okulunun tarih metodolojileri ulusal tarih yazımında
kullanılmıştır. Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti erken dönem tarih yazımı
çalışmaları üzerinde yukarıda değinilen metodolojilerden hangilerinin etkili
olduğu ve çalışmaların bazılarının başarısız olmasının nedenleri
tartışılmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Tarih Yazımı, Pozitivist Tarih Anlayışı, Romantik Tarih Yazımı, Annales Okulu, Türk Tarih Tezi

Kaynakça

• Akaman, Şefik Taylan, “Türk Tarih Tezi Bağlamında Erken Cumhuriyet Dönemi Resmi Tarih Yazımının İdeolojik ve Politik Karakteri”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, 2011, ss. 80-109.
• Aksakal, Hasan, “Türk Modernleşmesinin Ambivalant Doğası: Modernleşme, Milliyetçilik, Medeniyet İlişkisi Üzerinden Türkiye’yi Okumak”, ZFWT, Vol: 2, No:1, 2010, ss. 245-264.
• Anderson, Benedict, Hayali Cemaatler: Miliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, Metis, İstanbul, 2009.
• Aysevener, Kubilay, “Tarihte Yöntem Sorunu ve Fenomenolojisi”, Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, Cilt: 15, 1994, ss. 23-30.
• Benlisoy, Foti ve Stefo Benlisoy, “Milliyetçi Tarihyazımı ve ‘Azgelişmişlik Bilinci’: Yunan Tarihyazımında Geçmiş Algıları”, Toplum ve Bilim, Sayı: 91, 2001, ss. 242-279.
• Böler, Tuncay, “Necip Asım Yazıksız ve Türk Diline Katkıları”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 25, 2009, ss. 195-208.
• Burke, Peter, Fransız Tarih Devrimi: Annales Okulu, Doğu Batı, Ankara 2010.
• Carr, Edvard Hallet, Tarih Nedir, İletişim, İstanbul, 2008.
• Davutoğlu, Ahmet, “Tarih İdraki Oluşumunda Metodolojinin Rolü: Medeniyetlerarası Etkileşim Açısından Dünya Tarihi ve Osmanlı”, Divan, Cilt: 4, Sayı: 7, 1999, ss. 1-63.
• Demircan, Ömer, “Güneş-Dil Teorisi”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, Say. 8, 2012, ss. 119-143.
• Emeklier, Bilgehan, “Uluslararası ilişkiler Disiplininde Epistemolojik Paradigma Tartışmaları: Postpozitivist Kuramlar”, Bilge Strateji, Cilt: 3, Sayı: 4, 2011, ss. 139-184.
• Hobsbaw, Eric ve Terence Ranger, Geleneğin İcadı, Agorakitaplığı, İstanbul, 2006.
• Iggers, George G., Yirminci Yüzyılda Tarihyazımı, Bilimsel Nesnellikten Postmodernizme, Tarih Vakfı, İstanbul, 2007.
• İnalcık, Halil, “Impact of the Annales School on Ottoman Studies and New Findings”, Review (Fernand Braudel Center), Cilt: 1, Sayı: 3/4, 1978, ss. 69-99.
• Kara, Seyfullah, “Milli Tarih Anlayışının Romantik Devri: Cumhuriyetin İlk Yılları”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 13, 2004, ss. 319-334.
• Kaya, Emine Erden, “Erken Cumhuriyet Dönemi Ulus İnşa Sürecinde Irk ve Irkçılık (1923-1938)”, Akademik Hassasiyetler, Cilt: 2, Sayı: 3, 2015, ss. 21-64.
• Köken, Nevzat, Cumhuriyet Dönemi Tarih Anlayışları Ve Tarih Eğitimi (1923 -1960), (yayınlanmış Doktora Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta, 2002.
• Miliori, Margarita, “Europe the Clasic Polis and the Greek Nation: Philhellenism and Hellenism in Nineteenth –Century Britain”, The Making of Modern Greece: Nationalism, Romanticism, and the Uses of the Past (1797-1896), (Ed. David Ricks), Rouledge, New York, 2016, pp. 65-80.
• Misha, Piro, “Invention of a Nationalism: Myth and Amnesia”, Albanian Identities: Myth and History, (Ed. Stephanie Schwandner-Sievers ve Bernd Jürgen Fischer), Indiana University Press, Indiana, 2002, pp. 33-49.
• O’Brien, Patric, “Historiographical Traditions And Modern İmperatives For The Restoration Of Global History”, Journal of Global History, 2006, pp. 3-39.
• Ortaylı, İlber, Osmanlı Düşünce Dünyası ve Tarih Yazımı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2010.
• Özlem, Doğan, Tarih Felsefesi, İnkılap, İstanbul, 2001.
• Smith, Anthony D., Ulusların Etnik Kökeni, Dost Kitapevi, Ankara, 2002.
• Smith, Steve, “Positivism and Beyond”, International theory: Positivism &Beyond (ed. Steve Smith, Ken Booth, Marysia Zalewski), Cambridge University Press, New York, 1996, pp. 11-46.
• Şimşek, Ahmet “Türk Tarih Tezi Üzerine Bir Değerlendirme”, Türkiye Günlüğü, 2012.
• Şimşek, Ahmet ve Ali Satan, Milli Tarihin İnşası, Tarihçi Kitapevi, İstanbul, 2011.
• Şimşek, Ahmet, “Türkiye’de Tarih Eğitiminin Ulusallığı ve Avrupa Merkeziyetçiliği”, TSA, Sayı: 1, 2007, ss. 3720-3749.
• Tosh, John, Tarihin Peşinde, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2008.
• Ünal, Yenal, “Türkiye’de Tarihçilik, Tarihçiliğin Gelişimi(15-20.YY) ve Türk-Batı Tarihçiliğine Örnek iki Kitabın karşılaştırmalı Analizi”, Kelam Araştırmaları, Cilt.8, Sy.2, 2010, ss. 183-210.