Paranın Dijitalleşmesi Ve Merkez Bankası Dijital Para Olasılığı

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 196 - 204, 25.10.2020

Sebahattin Koç

Öz

Birbirine yakın bireyler arasındaki parasal işlemler basittir ve maliyetleri çok düşüktür. Ancak, işlemlerin uluslararasılaşması para transferlerinde hem zaman hem de finansal maliyetleri artıran bir etkiye sahiptir. Mal paradan kripto paraya geçişte işlemlerin hızı ve maliyeti önem kazanmıştır. İnternet ve teknolojinin gelişimi paranın dönüşümünü hızlandırmıştır. Paranın gelişimine bakıldığında sırasıyla mal para, madeni para, baknot, kağıt para, temsili paralar ve son olarak kripto paralar dikkat çekmektedir. Dijital para (kripto para) çağında merkez bankasının da dijitalleşmesi ve kendi dijital parasını çıkarması tartışılan konulardan bir tanedir. Bitcoin gibi algoritmik dijital paralar, merkez bankası fiyat para birimi için uygun rakipler gibi görünmektedir ve bu paraların piyasadaki varlıkları, merkez bankalarını daha sıkı para politikası izlemeye zorlamaktadır. Bu çalışmada paranın dönüşümü ve merkez bankasının dijital para konusundaki duruşu ele alınmıştır. Yapılan çalışmada para otoritelerinin dijitalleşme noktasında gelişen parasal hareketlere duyarsısız kalmaması gerektiği sonucuna varılmıştır. Merkez bankalarının kendi dijital paralarını çıkarması hem geç kalma maliyetlerini azaltacak hem de gelişen teknoloji çağına ayak uydurmalarını sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dijital para, Merkez Bankası, Bitcoin, Para politikası, Paranın dönüşümü

Kaynakça

• Bartos, J. (2015). Does Bitcoin Follow The Hypothesis Of Efficent Market? International Journal of Economic Sciences, 4(2), 10-23.
• Bech, M., & Garratt, R. (2017). Central bank cryptocurrencies. BIS Quarterly Review September.
• Bordo, M. D., & Levin, A. T. (2017). Central Bank Digital Currency and the Future of Monetary Policy. NBER Working Paper No. 23711.
• Brito, J., Shadab, H., & Castillo, A. (2014). Bitcoin Financial Regulation: Securities,Derivatives, Prediction Markets, and Gambling. THE COLUMBIA SCIENCE & TECHNOLOGY LAW REVIEW, 16, 146-221.
• Clougherty, T. (2015, Novenber 10). Matt Ridley on the Evolution of Money (among other things). 01 03, 2020 tarihinde Alt-M Ideas for an Alternative Monetary Future: https://www.alt-m.org/2015/11/10/matt-ridley-on-the-evolution-of-money-among-other-things/ adresinden alındı
• Coeure, B. (2018, 05 14). The future of central bank money. Member of the Executive Board of the ECB, at the International Center for Monetary and Banking Studies. Cenevre.
• Fung, B. S., & Halaburda, H. (2016). Central Bank Digital Currencies: A Framework for Assessing Why and How. Available at SSRN 2994052.
• Ketterer, J. A., & Andrade, G. (2016). Digital Central Bank Money and the Unbundling of the Banking Function. Inter-American Development Bank.
• König, S. (2001). The Evolation Of Money: From Commodity Money to E-Money. UNICERT IV Program, 1-21.
• Lagarde, C. (2018, November 14). Winds of Change: The Case for New Digital Currency. January 03, 2020 tarihinde İnternational Monetary Fund: https://www.imf.org/en/News/Articles/2018/11/13/sp111418-winds-of-change-the-case-for-new-digital-currency adresinden alındı
• Lerner, J. (2006). The new new financial thing: The origins of financial innovations. Journal of Financial Economics, 79(3), 223–255.
• Lietaer, B. (2001). The Future of Money: Towards New Wealth, Work and a Wiser World. European Business Review, 13(2).
• Peck, M. E. (2012). The Cryptoanarchists’ answer to cash. IEEE Spectrum, 49(6), 50-56.
• Peters, G. W., Panayi, E., & Chapelle, A. (2015). Trends in crypto-currencies and blockchain technologies: A monetary theory and regulation perspective. Journal of Financial Perspectives, 3(3).
• Raskin, M., & Yermack, D. (2016). Digital Currencies, Decentralized Ledgers, and the Future of Central Banking. NBER Working Paper No. 22238.
• Turpin, J. B. (2014). Bitcoin: The Economic Case for a Global, Virtual Currency Operating in an Unexplored Legal Framework. Indiana Journal of Global Legal Studies, 21(1), 355-368.
• White, L. (2018, December 04). Central Bank Digital Currency Threatens Financial Privacy and Economic Growth. January 03, 2020 tarihinde Alt-M Ideas for an Alternative Monetary Future: https://www.alt-m.org/2018/12/04/central-bank-digital-currency-threatens-financial-privacy-and-economic-growth/ adresinden alındı
• Wikipedia,The Free Encyclopedia. (2019, December 30). Cryptocurrency. Jenuary 10, 2020 tarihinde Wikipedia The Free Encyclopedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Cryptocurrency adresinden alındı
• Zhao, Y., & Lam, E. (2019, Ağustos 12 ). China's PBOC Says Its Own Cryptocurrency Is ‘Close’ to Release. Bloomberg: https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-08-12/china-s-pboc-says-its-own-cryptocurrency-is-close-to-release adresinden alınmıştır