Tanzanya’nın Bağımsızlık Sürecinde Mwalımu Julıus Kambarage Nyerere Faktörü

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 240 - 249, 25.10.2020

Emine Zeynep Daban

Öz

Afrika’nın milli kurtuluş hareketleri, uzun bir siyasi ve ideolojik hazırlığın ürünü olarak ortaya çıkmıştır. II. Dünya Savaşı sonrasında başlayan sömürgelerin tasfiyesi süreci ile birlikte bağımsız olan Afrika devletleri, siyasal ve ekonomik modernleşmeyi gerçekleştirebilmek için çabalamışlardır. Bu modernleşmeyi gerçekleştirebilmek için yöntem olarak Afrika Sosyalizmi’ni seçen Tanzanya’nın ilk Devlet Başkanı Julius Nyerere, özellikle bu kavramı Batı sosyalizminden ayırmıştır. Nyerere’nin sosyalizmi sömürgeciliğe karşı savaşa ve geleneğe dönüş kavramlarına vurgu yapmaktadır. ‘Ujamaa’ uygulaması ile birlikte Afrika sosyalizmini teoriden pratiğe taşıyan Nyerere, Tanzanya’nın kendi kendine yeterli bir ülke olarak ekonomik kalkınmasını sağlamaya çalışmıştır. Bu bağlamda bu çalışma Tanzanya’nın bağımsızlığını kazanmasında önemli bir figür olan Julius Nyerere’nin iktidarda olduğu 1985 yılına kadar Tanzanya’da gerçekleştirmiş olduğu siyasal, sosyal ve ekonomik dönüşümleri incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Afrika, Tanzanya, Bağımsızlık, Sosyalizm, Nyerere

Kaynakça

• Arnold, D. (1995). Coğrafi Keşifler Tarihi, (çev.) Osman Bahadır, İstanbul: Alan Yayıncılık, 1995.
• Ataöv, T. (2010). Emperyalizmin Afrika Sömürüsü, İstanbul: İleri Yayınları.
• Burbank, J., Cooper F. (2011). İmparatorluklar Tarihi: Farklılıkların Yönetimi ve Egemenlik, (çev.) Ahmet aybars Çağlayan, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Chacha, D. M. (2003). “Julius Nyerere: The Intellectual Pan-Africanist and the Question of African Unity”, CODESRIA’S 30TH Anniversary Conference, Dakar, Senegal, 08-11 December.http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.196.9123&rep=rep1&type=pdf (Erişim Tarihi: 11.05.2020).
• Chomsky, N. (2001). Sömürgecilikten Küreselleşmeye, (çev.) Mustafa Erdem Sakınç, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Crowe, S. E., (1942). The Berlin West African Conference 1884-1885, London: Longman Press.
• Daban, C. (2017). Dekolonizasyon Süreci ve Sonrası Afrika, İstanbul: Açılım Kitapevi.
• Davıdson, B. (1965). Afrika’da Milli Kurtuluş ve Sosyalizm Hareketleri, (çev.) Atilla Tokatlı, İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Devısse J., Labib S. (1984). “Africa in inter-continental relations”, (ed.) D . T . Niane, General History of Africa IV: Africa from the Twelfth to the Sixteenth Century, Paris: UNESCO Publishing.
• Dıana, F., Ibanga A. (2016). “Julius Nyerere’s Philosophy of Education: Implication for Nigeria’s Educational System Reforms”, Africology: The Journal of Pan African Studies, vol. 9, No. 3, June 2016. http://www.jpanafrican.org/docs/vol9no3/9.3-10-Francis.pdf (Erişim Tarihi: 13.06.2020).
• Ferro, M. (2011). Sömürgecilik Tarihi: Fetihlerden Bağımsızlığa, 13. Yüzyıl-20. Yüzyıl, (çev.) Muna Cedden, Ankara: İmge Kitabevi.
• Fouere M. A. (2015). “Julius Nyerere, Ujamaa and Political Morality in Contemporary Tanzania”, (Ed. Marie-Aude Fouere), Remembering Nyerere in Tanzania: History, Memory, Legacy, Tanzanya: Mkuki na Nyota Publisher.
• Gılbert, E., Reynolds J. T. (2016). Dünya Tarihinde Afrika: Tarihöncesinden Günümüze, (çev.) Ahmet Demirkaya, İstanbul: Küre Yayınları.
• Hazar, N. (2009). Uluslararası Politika ve Uygarlıklar, Ankara: USAK yayınları.
• Ibhawoh, B., Dıbua J. I. (2003). “Deconstructing Ujamaa: The Legacy of Julius Nyerere in the Quest for Social and Economic Development in Africa”, African Association of Political Science, Vol. 8, No. 1, 2003. http://pdfproc.lib.msu.edu/?file=/DMC/African%20Journals/pdfs/political%20science/volume8n1/ajps008001004.pdf (Erişim Tarihi: 15.06.2020).
• Ismaıl, H. (1999). Nyerere: A Tribute To A Statesman, Review Of African Political Economy, 26:82.
• Kavas, A. (2010). “Tanzanya: Tarih ve Ülkede İslamiyet”, Türk Diyanet Vakfı: İslam Ansiklopedisi, Cilt 39.
• Kassam, Y. (1994). “Julius Kambarage Nyerere”, http://www.ibe.unesco.org/sites/default/files/nyereree.pdf (Erişim Tarihi: 10.05.2020).
• Kı-Zerbo J. (1981). “General İntroduction”, General History of Africa I: Methodology and African Prehistory, (ed.) J. Ki-Zerbo, Paris: UNESCO Publishing.
• Letaconnoux, F. G. (2017). Afrika’nın Kavşağı: Tanzanya, Zanzibar, İstanbul: Oğlak Yayınları.
• Luraghı, R. (2000). Sömürgecilik Tarihi, (çev.) Halim İnal, İstanbul: E Yayınları.
• Magdoff, H. (2006). Sömürgecilikten Günümüze Emperyalizm, (çev.) Erdoğan Usta, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Memmı, A. (2014). Sömürgecinin ve Sömürgeleştirilenin Portresi, (çev.) Şen Süer, İstanbul: Versus Kitap.
• Mkapa, B. W. (2008). “Leadership for Growth, Development, and Poverty Reduction: An African Viewpoint and Experience”, https://pdfs.semanticscholar.org/5a30/c3ae3b52b55717de9b1ca47d7ba3969a8708.pdf?_ga=2.263969420.1899842867.1596398448-1912114740.1572885691 (Erişim Tarihi: 15.06.2020).
• Molony, T. (2015). “Julius Kambarage Nyerere: His Formative Years”, (Ed. Marie-Aude Fouere), Remembering Nyerere in Tanzania: History, Memory, Legacy, Dar es Salam: Mkuki na Nyota Publisher.
• Nasongo, J. W., Musungu, L. L. (2009). “The Implications of Nyerere’s Theory of Education to Contemporary Education in Kenya”, Educational Research and Review Vol. 4, No. 4, s. 111-116, April 2009. http://www.academicjournals.org/article/article1379602647_Nasongo%20and%20Musungu.pdf (Erişim Tarihi: 08.06.2020).
• Nyerere, J. K. (1973). “Ujamma-The Basis of African Socialism”, Ujamaa – Essays on Socialism, USA: Oxford University Press.
• Nyerere, J. K. (1977). The Arusha Declaration Ten Years After, Dar Es Salaam: Government Printer.
• Ongur, H. Ö., Yavçan, B. (2014). “Uluslararası İlişkilerde Marksist Yaklaşımlar”, Uluslararası İlişkiler Teorileri, (ed.) Ramazan Gözen, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Oran, B. (1997). Azgelişmiş Ülke Milliyetçiliği: Kara Afrika Modeli, Ankara: Bilgi Yayınları.
• Otunnu, O. (2014). “Mwalimu Julius Kambarage Nyerere’s Philosophy, Contribution, And Legacies”, African Identities, Vol. 13, No. 1, 18–33.
• Roberts, J.M. (2014). Kısa Dünya Tarihi, (çev.) Mehmet Tanju Akad, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Rodney, W. (2013). Avrupa Afrika’yı Nasıl Geri Bıraktı, (çev.) Hülya Osmanağaoğlu, Ankara: Dipnot Yayınları.
• Rostow, W.W. (1960). The Stage Of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto, Cambridge University Press, Cambridge.
• Saul, J. S. (2012), Tanzania Fifty Years On (1961–2011): Rethinking Ujamaa, Nyerere And Socialism İn Africa, Review Of African Political Economy, Vol. 39, No. 131.
• Tuncalı, E. (1966). Uyanan Afrika: Kara İhtilal, İstanbul: Akşam Kitap Kulübü Serisi Yayınları.
• Yeni Şafak, Almanya Ve İngiltere’nin Tarihinde Kirli Bir Leke:Bagamoyo, 11 Mayıs 2017, https://www.yenisafak.com/dunya/almanya-ve-ingilterenin-kirli-tarihinde-bir-leke-bagamoyo-2656222. (Erişim Tarihi: 25.05.2020).