Öz Düzenlemenin Nomofobi Üzerindeki Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 89 - 101, 25.10.2020

Berat Çiçek

Öz

Akıllı telefonların hayatlarımızda belirgin bir yere sahip olması ile birlikte birçok faaliyet eskiye nazaran oldukça kolaylaşmış durumdadır. Bilgiye erişim, iletişim, eğlence gibi unsurlara her an erişebilmek oldukça cazip gibi dursa da zaman içerisinde bu teknolojinin olumsuz yönleri de gün yüzüne çıkmaya başlamıştır. Bu teknolojilerin bilinen en önemli psikolojik zararı mobil telefon yoksunluğu korkusudur (nomofobi). Bu çalışmada bireylerin öz düzenleme seviyelerinin nomofobi üzerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Muş ilindeki telekomünikasyon şirketleri çalışanları ile nicel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Anket tekniği ile toplanan veriler en küçük kısmi kareler (partial least squares – PLS) yapısal eşitlik modellemesi yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda öz düzenlemenin nomofobinin alt boyutları olan bilgiye erişememe, bağlılığı kaybetme, iletişim kuramama ve kolaylıktan vazgeçme üzerinde negatif yönlü ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Araştırma, nomofobiyi işletme literatürü açısından incelemesi ve öz düzenlemenin etkisine odaklanması yönleriyle özgün bir çalışmadır. Bu nedenle araştırma bulgularının ilgili literatüre katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öz Düzenleme, Nomofobi, PLS

Kaynakça

• Arslan, H., Tozkoparan, S.B., & Kurt, A.A. (2019). Öğretmenlerde Mobil Telefon Yoksunluğu Korkusunun ve Gelişmeleri Kaçırma Korkusunun İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 237-256.
• Baumeister, R. F., & Heatherton, T. F. (1996). Self-Regulation Failure: An Overview. Psychological Inquiry, 7(1), 1-15.
• Blau, I., Shamir-Inbal, T., & Avdiel, O. (2020). How Does the Pedagogical Design of a Technology-Enhanced Collaborative Academic Course Promote Digital Literacies, Self-Regulation, and Perceived Learning of Students?. The internet and higher education, 45, 100722.
• Bragazzi, N.L. & Pente, G.D. (2014). A Proposal for Including Nomophobia in The New DSM-V. Psychology Research and Behavior Management. 7, 155-160.
• Cheever, N. A., Rosen, L. D., Carrier, L. M., & Chavez, A. (2014). Out of Sight is Not Out of Mind: The Impact of Restricting Wireless Mobile Device Use on Anxiety Levels Among Low, Moderate and High Users. Computers in Human Behavior, 37, 290-297.
• Chiu, S. I. (2014). The Relationship Between Life Stress and Smartphone Addiction on Taiwanese University Student: A Mediation Model of Learning Self-Efficacy and Social Self-Efficacy. Computers in Human Behavior, 34, 49-57.
• Çiçek, B. (2020). Organizasyonları Aşındırıcı Unsurlar Olarak Sosyal Dışlanma ve Sanal Kaytarma İlişkisi ve Bu İlişkide Etik İklimin Rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2), 210-229.
• DeBono, A., Shmueli, D., & Muraven, M. (2011). Rude and on Appropriate: The Role of Self-Control in Following Social Norms. Personality and Social Psychology Bulletin, 37(1), 136–146.
• Dixit, S., Shukla, H., Bhagwat, A. K., Bindal, A., Goyal, A., Zaidi, A. K., & Shrivastava, A. (2010). A Study to Evaluate Mobile Phone Dependence Among Students of a Medical College and Associated Hospital of Central India. Indian Journal of Community Medicine, 35(2), 339-341.
• Eisenberg, I. W., Bissett, P. G., Enkavi, A. Z., Li, J., MacKinnon, D. P., Marsch, L. A., & Poldrack, R. A. (2019). Uncovering the Structure of Self-Regulation Through Data-Driven Ontology Discovery. Nature communications, 10(1), 1-13.
• Erdem, H., Kalkın, G., Türen, U., & Deniz, M. (2016). Üniversite Öğrencilerinde Mobil Telefon Yoksunluğu Korkusunun (Nomofobi) Akademik Başarıya Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 923-936.
• Erdem, H., Türen, U., & Kalkin, G. (2017). Mobil Telefon Yoksunluğu Korkusu (Nomofobi) Yayılımı: Türkiye’den Üniversite Öğrencileri ve Kamu Çalışanları Örneklemi. International Journal of Informatics Technologies, 10(1), 1-12.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error: Algebra and statistics. Journal of Marketing Research, 18(3), 382-388.
• GSMA Intelligence (2019). Global Data. https://gsmaintelligence.com/ adresinden alınmıştır. (Erişim Tairih: 07/06/2020).
• Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C., & Sarstedt, M. (2017). A Primer on Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM). Sage publications.
• Hair, J. F., Risher, J. J., Sarstedt, M., & Ringle, C. M. (2019). When to Use and How to Report the Results of PLS-SEM. European Business Review, 31(1), 2-24.
• Heatherton, T. F., & Wagner, D. D. (2011). Cognitive Neuroscience of Self-Regulation Failure. Trends in Cognitive Sciences, 15(3), 132-139.
• Henseler, J. (2018). Partial Least Squares Path Modeling: Quo Vadis?. Quality & Quantity, 52(1), 1-8.
• Henseler, J., Hubona, G., & Ray, P. A. (2016). Using PLS Path Modeling in New Technology Research: Updated Guidelines. Industrial Management & Data Systems, 116(1), 2-20.
• Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A New Criterion for Assessing Discriminant Validity in Variance-Based Structural Equation Modeling. Journal of the Academy of Marketing Science, 43(1), 115-135.
• Hofmann, W., Schmeichel, B. J., & Baddeley, A. D. (2012). Executive Functions and Self-Regulation. Trends in cognitive sciences, 16(3), 174-180.
• Işık, M., & Kaptangil, İ. (2018). Akıllı Telefon Bağımlılığının Sosyal Medya Kullanımı ve Beş Faktör Kişilik Özelliği ile İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinden Bir Araştırma. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 7(2), 695-717.
• Kang, S., & Jung, J. (2014). Mobile communication for human needs: A Comparison of Smartphone Use Between the US and Korea. Computers in Human Behavior, 35, 376-387.
• Kara, M., Baytemir, K., & Inceman-Kara, F. (2019). Duration of Daily Smartphone Usage as an Antecedent of Nomophobia: Exploring Multiple Mediation of Loneliness and Anxiety. Behaviour & Information Technology, 1-14.
• Kartal, Y. A. (2019). Ebelik Öğrencilerinin Mobil Telefon Yoksunluğu Korkusu ile Sosyal Destek Algısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(4), 308-312.
• King, A. L. S., Valença, A. M., & Nardi, A. E. (2010). Nomophobia: The Mobile Phone in Panic Disorder with Agoraphobia: Reducing Phobias or Worsening of Dependence?. Cognitive and Behavioral Neurology, 23(1), 52-54.
• Lee, S., Tam, C. L., & Chie, Q. T. (2014). Mobile Phone Usage Preferences: The Contributing Factors of Personality, Social Anxiety and Loneliness. Social Indicators Research, 118(3), 1205-1228.
• Luszczynska, A., Diehl, M., Gutiérrez-Dona, B., Kuusinen, P., & Schwarzer, R. (2004). Measuring One Component of Dispositional Self-Regulation: Attention Control in Goal Pursuit. Personality and Individual Differences, 37(3), 555–566.
• Matusik, S. F., & Mickel, A. E. (2011). Embracing or Embattled by Converged Mobile Devices? Users’ Experiences with a Contemporary Connectivity Technology. Human Relations, 64(8), 1001-1030.
• Memon, M. A., Ting, H., Cheah, J. H., Thurasamy R., Chuah, F., & Cham T. H. (2020). Sample Size for Survey Research: Review and Recommendations. Journal of Applied Structural Equation Modeling, 4(2), 1-20.
• Muraven, M., & Baumeister, R. F. (2000). Self-Regulation and Depletion of Limited Resources: Does Self-Control Resemble a Muscle?. Psychological Bulletin, 126(2), 247–259.
• Noy, C. (2008). Sampling knowledge: The Hermeneutics of Snowball Sampling in Qualitative Research. International Journal of Social Research Methodology, 11(4), 327-344.
• Öz, H. (2018). Üniversite Okuyan Genç Yetişkinlerin Mobil Telefon Yoksunluğu Korkusu (Nomofobi) ile Kişilik Tipleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öztürk, U.C. (2015). Bağlantıda Kalmak ya da Kalmamak İşte Tüm Korku Bu: İnternetsiz Kalma Korkusu ve Örgütsel Yansımaları. Journal of International Social Research, 8(37), 629-638.
• Pintrich, P. R. (2004). A Conceptual Framework for Assessing Motivation and Self-Regulated Learning in College Students. Educational psychology review, 16(4), 385-407.
• Polat, R. (2017). Dijital Hastalık Olarak Nomofobi. Yeni Medya Elektronik Dergi, 1(2), 164-172.
• Ringle, C. M., Wende, S., & Becker, J. M. (2015). SmartPLS 3. Boenningstedt: SmartPLS GmbH.
• Streukens, S., & Leroi-Werelds, S. (2016). Bootstrapping and PLS-SEM: A Step-By-Step Guide to Get More out of Your Bootstrap Results. European Management Journal, 34(6), 618-632.
• Şar, A. H. & Işıklar, A. (2012). Adaptation of Problem Mobile Phone Use Scale to Turkish. Journal of Human Sciences. 9(2), 264-275.
• Vohs, K. D., & Baumeister, R. F. (2004). Understanding Self-Regulation. In R. F. Baumeister & K. D. Vohs (Eds.), Handbook of self-regulation (pp. 1–9). Guilfor.
• We Are Social (2020). Digital Around the World. https://wearesocial.com/ adresinden ulaşılmıştır. (Erişim Tarihi: 08/09/2020).
• Wetzels, M., Odekerken-Schröder, G., & Van Oppen, C. (2009). Using PLS Path Modeling for Assessing Hierarchical Construct Models: Guidelines and Empirical Illustration. MIS Quarterly, 33(1), 177-195.
• Yildirim, C., Sumuer, E., Adnan, M., & Yildirim, S. (2016). A Growing Fear: Prevalence of Nomophobia Among Turkish College Students. Information Development, 32(5), 1322-1331.
• Zimmerman, B. J. (2000). Attaining Self-Regulation: A Social Cognitive Perspective. In M. Boekaert, P. R. Pintrich, & M.
• Ziedner (Eds.), Handbook of self-regulation (pp. 13–39). Academic Press.