Marka Boyutuyla Taklit ve Sahtecilik Faaliyetlerine Karşı Alınması Gereken Önlemler: Pazarlama ve Finans Perspektifinde Marka Değerinin Küresel Ekonomi Üzerindeki Etkileri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 21, 31.03.2022

Musa Çakır

Öz

Öz
Bu çalışmanın temel amacı, markaların maruz kaldığı sahtecilik ve taklit ürün faaliyetlerine karşı korunmaları noktasında alınması gereken önlemlerin ve marka değerinin pazarlama ve finansal perspektifte ele alınarak küresel ekonomilere etki düzeyinin belirlenmesidir. Bu kapsamda; taklit ürünlerle etkin bir mücadele için işletmelerin faaliyette bulundukları pazarın hedef kitlesine kaliteli ürün sunabilmeleri ve güçlü bir marka oluşturabilmelerinin en önemli unsuru olarak tüketicinin talep ve beklentisini karşılayabilecek teknolojiyle bütünleşmiş nitelikli marka değerinin nasıl oluşturulması gerektiği; bilimsel araştırmalardan da faydalanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Genelde pazarlamanın üzerinde önemle durduğu marka değerini hedef tüketici zihninde olumlu çağrışımlarla pekiştirerek duygusal bağı kuvvetlendirmekle birlikte eldeki mevcut varlığı (Marka) doğru finansal araçlarla yönetip ilgili piyasalar kanalıyla yüksek kazanca dönüştürme amacı için tüm işletme içi ve dışı faktörleri kullanmanın önemi tüm boyutlarıyla incelenmiştir. Diğer yandan, içinde bulunulan pazarın ve tüketici kitlesinin kültürel ve sosyolojik yapısının incelenmesi, demografik özelliklerin analiz edilmesi, ekonomik ve siyasi istikrarın izlenmesi gibi küresel ölçekte marka değeri oluşturmada önemli olan bilgi ve veri kaynaklarına vurgu yapılmasının yararlı olacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Marka, Marka Değeri, Taklit ve Sahtecilik, Pazarlama ve Finans, Küresel Ekonomi

Kaynakça

• Aaker, A.D. (1991) Managing Brand Equity, the Free Press, Macmillan, Inc., New York, USA.
• Aaker, D.A. (2010) Güçlü Markalar Yaratmak, çev. Erdem Demir, MediaCat Kitapları.
• Adıgüzel, S. (2020) Uluslararası Pazarlarda Marka Taklidi, İktisadi ve İdari Bilimlerde Teori ve Araştırmalar, Cilt. 1, Gece Kitaplığı, 1. Basım, Ankara.
• Anlar, S. (2005) Pazarlamada Taklit Ürünler ve Bir Uygulama, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı Üretim Yönetimi ve Pazarlama ABD. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Avcılar, M.Y. (2008) Tüketici Temelli Marka Değerinin Ölçümü, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, s. 11-30.
• Baş, M. (2015) Marka Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Başol, K. (2001) Türkiye Ekonomisi, İzmir.
• Bayuk, M.N., ve Ofluoğlu, M. (2016) Tüketicilerin Taklit Ürün Satın Alma Davranışları Üzerine Bir Araştırma, The Journal of Academic Social Science Studies Jasss, International Journal of Social Science, Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3594. Number: 49, p. 47-62, Autumn I 2016.
• Candemir, A. (2009) Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme ve İstihdam Üzerindeki Etkileri, TİSK İşveren Dergisi, Ağustos, http: //www.tisk. org.tr/ isveren_ sayfa.asp?yazi_id=1721&id=, (02.11.2021).
• Cohen, J. (2005) Intangible Assets Valuation and Economic Benefit, John Wiley & Sons Inc, New Jersey.
• Cravens, K.S. ve Guilding, C. (1999) Strategic Brand Valuation: A Cross-Functional Perspective, Business Horizons, Vol. 42, Iss. 4 (July-August), 1999, pp. 53-62.
• Çelik, A.E. (2006) Marka Değerleme, Muhasebe ve Finansman Öğretim Üyeleri Bilim ve Araştırma Derneği (MUFAD) Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 31, ISSN 1304-0391, s. 195-208.
• Çetin, G., Yıldırım, H.H., Koy, A., ve Köksal, C. (2018) Defense Expenditures and Economic Growth Relationship: A Panel Data Approach For NATO. In Global Approaches in Financial Economics, Banking, and Finance (pp. 131-149). Springer, Cham.
• Çetinkaya, M. (2004) Türkiye Ekonomisinde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Sektörel Dağılımının Önemi, www.sosyalbil.selcuk.edu.tr/sos_mak/articles/. ../MURATCETINKAYA.PDF, (02.11.2021).
• Demir, M., ve Sever, E. (2017) Vergi Gelirleri Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Panel Veri Analizi, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (2) 51-66.
• Diriöz, S.Ç. (2012) İstihdamın Arttırılmasında Aktif İşgücü Politikalarının Rolü, Uzmanlık Tezi, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Yayın No: 2835.
• Engizek, N., ve Şekerkaya, A. (2015) Tüketicilerin Lüks Markaların Taklitlerini Satın Alma Seviyeleri Açısından Farklılıklarının İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, Cilt 11, Sayı 43. s. 145-184.
• Gür, N., Ünay, S., ve Dilek, Ş. (2017) Sanayiyi Yeniden Düşünmek, Küresel Teknolojik Dönüşümün Dünya ve Türkiye Ekonomisine Yansımaları, Seta Kitapları, 1. Baskı. İstanbul.
• İçli, G. (2018) Küresel Kapitalizm ve Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları, Pamukkale Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 30, s. 136, ss. 133-143.
• İzmen, Ü. (2021) 21. Yüzyılın Sorunu Kaçak, Taklit ve Sahte Ürünlerin Ticareti, Marka Koruma Grubu Raporu.
• Jacoby, J. (1971) A model of multi-brand loyalty, Journal of Advertising Research, C: 11 (June), S: 3, ss. 25-31.
• Kaptanoğlu, R.Ö., ve Kılıçarslan, M. (2019) Marka Değerleme ve Ölçüm Modelleri, Social Mentality And Researcher Thinkers Journal, Open Access Refereed E-Journal & Refereed & Indexed, ISSN: 2630-631X. Vol 5, Issue 16, pp. 323-335.
• Karacan, D. (2006) Müşteri Odaklı Marka Denkliği ve Marka Denkliği Unsurlarına Yönelik Tüketici Tutumlarının Ölçülmesi: Otel İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Karahan, M.O., ve Şahin, F. (2020) Tüketicilerin Taklit Ürün Satın Alma Tutumlarını ve Niyetlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Nicel Bir Araştırma, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(1), 154-170.
• Ketizmen, A. (2008) Sahtecilik ve Tahrifata Karşı Geliştirilmiş Kıymetli Kâğıt ve Belgelerin Tasarım - Teknolojik Özellikleri, Örnek Bir Resmi Belge Tasarım Önerisi, (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kocaman, S., ve Güngör, İ. (2012) Destinasyonlarda Müşteri Temelli Marka Değerinin Ölçülmesi ve Marka Değeri Boyutlarının Genel Marka Değeri Üzerindeki Etkileri: Alanya Destinasyonu Örneği, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 3,s. 143-161.
• Koçum, M. (2017) Küresel Rekabet Ortamında Markalaşmanın Önemi ve Uluslararası Marka Olmak, İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, Yıl:1 Sayı:2 Güz 2017/2 s. 15-28.
• Korkmaz, S., Eser Z., Öztürk S.A., ve Işın, F.B. (2009) Pazarlama, Kavramlar, İlkeler, Kavramlar. Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Lee, G.C., ve Leh, F.C.Y. (2011) Dimensions of Customer-Based Brand Equity: A Study on Malaysian Brands, Journal of Marketing Research and Case Studies, Vol. 2011; s. 1-10.
• Low, G.S., ve Lamb, C.W. (2000) The Measurement and Dimensionality of Brand Associations, Journal of Product & Brand Management, Vol:9, No:6, pp. 350-368.
• Miroslav, V., Boris, M. ve Mitja, C. (2009) R&D and Economic Growth in Slovenia: A Dynamic General Equilibrium Approach with Endogenous Growth, Munich Personal RePEc Archive, 17819.
• Muratoğlu, Y. (2011) Büyüme ve İstihdam Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, International Conference On Eurasian Economies-2011. s. 167-173.
• Özcan, A., ve Çağlıyan, F.K. (2011) Taklit Edilen Markaların Sahte Ambalajlarının Yeni Teknolojilerle Tespit Edilmesi, IV. Uluslararası Matbaa Teknolojileri Sempozyumu, 24–26 Kasım 2011 / İstanbul.
• Özkan, M., ve Terzi, S. (2012) Finansal Raporlama Açısından Marka Değerinin Ölçümü ve Değerlendirmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hakemli Dergisi Öneri, C.10, S.38, s. 87-96.
• Reilly, R.F., ve Schweihs, R.P. (1998) Valuing intangible assets. McGraw Hill Professional.
• Rook, L. (2008) Imitation in Creative Task Performance, http://repub.eur.nl/res/pub/11555/EPS 2008125ORGRook.pdf, Erişim Tarihi: (22.09.2021).
• Sander, M. (1994) Die Bestimmung und Steuerung des Wertes von Marken:eine Analyse aus Sicht des Markeninhabers, Heidelberg:Physica-Verlag (BBDO Group Germany tarafından yapılan İngilizce çevirisi).
• Sullivan, B.A., ve Chermak, M.S. (2013) Product Counterfeiting and the Media: Examining News Sources Used in the Construction of Product Counterfeiting As A Social Problem, International Journal of Comparative and Applied Criminal Justice, 37(4), 295-316.
• Taşçı, H., ve Baş, M. (2018) Marka, Marka Değeri ve Değerleme Yöntemleri: İnterbrand ile Brand Finance Yöntemleri ve 2017 En Değerli Dünya Marka Sıralamalarının Karşılaştırmalı Analizi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 2018, 53 (3) :710-723.
• Toksarı, M., ve İnal, M.E. (2011) Tüketici Temelli Marka Değerinin Ölçümü: Kayseri’de Otomobil Kullanıcıları Üzerine Bir Uygulama, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), s. 69-97.
• Torun, T. (2020) Tüketicilerde Taklit Ürün Satın Alma İsteği Demografik Faktörlerin, Kişilik Özelliklerinin ve Tüketici Etnosentrizmin Etkisi, Pearson Journal Of Social Sciences & Humanities, Volume 6 Issue 6, 240-251.
• Ünal, Ö. (2005) Markanın Ekonomik Değeri ve Değerleme Metotları, T.C. Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, Uzmanlık Tezi. Ankara.
• Yılmaz, K.G. (2017) Marka Şehir. Ankara: Gazi Kitabevi.
• http://www.datadotdna.com.tr/taklit.html (22.09.2021).
• https://t24.com.tr/haber/dunya-taklit-urun-ticareti-509-milyar-dolarla-toplam-ticaretin-yuzde-3-3-oldu,813096 (23.09.2021).
• https://www.cnnturk.com/dunya/iste-dunyanin-en-degerli-20-markasi?page=4 (06.10.2021).