Evlilik Nedeniyle Okul Terkinin Toplumsal Hareketlilik Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 84 - 102, 31.03.2022

Evşen Altun Aslan

Öz

Eğitim, bireyin temel insan haklarından biri olarak kabul edilmektedir. Irk, dil, cinsiyet, etnik köken fark etmeksizin herkesin eşit bir şekilde ulaşabileceği eğitim, bireysel ve toplumsal gelişmenin vazgeçilmez bir unsurudur. Eğitim bir taraftan bireysel ve toplumsal gelişmeyi sağlayan bir toplumsal kurum iken diğer taraftan sınıfsal ayrımları sürdürme işlevi gören bir toplumsal kurumdur da. Bu bağlamda eğitim alamama toplumsal hareketliliği engellediğinden var olan toplumsal eşitsizliklerin de yeniden üretimine neden olmaktadır. Bireylerin eğitim alamamaları ile birlikte bilgi birikimi, eğitsel yetenek ve becerilere sahip olamamasına neden olan faktörlerden biri okul terkidir. Okul terki meselesi, toplumsal statünün bireysel çaba ile kazanılmasını sağlayan kültürel sermaye kaynaklarına erişimi engellemekte ve beraberinde ekonomik, toplumsal sermaye gibi toplumsal konumu şekillendiren sermaye kaynaklarına erişimi de zorlaştırmaktadır. Okul terki nedeniyle eğitim alamayanlar da okul eğitiminin bireye sağladığı eğitsel birtakım yetenek ve becerilerinin gelişimi ile diploma gibi kaynakları içerisinde barındıran kültürel sermaye kaynağından yoksun olmaktadırlar. Okul terki nedeniyle kültürel sermaye kaynaklarından yoksun olan bu gruplar arasında erken yaşta evlenen bireyler yer almaktadır. Bu çalışma erken yaşta evlilik nedeniyle okuldan ayrılmanın toplumsal hareketliliği engellediğini göstermeyi amaçlamaktadır. Çalışma nitel araştırma yöntemi olarak doküman analizi yöntemini kullanmakta ve veri setini de ikincil verilerden oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Çocuk Evlilikler, Kültürel Sermaye, Toplumsal Hareketlilik

Kaynakça

• Açıkalın, N. (2008). Yoksulluk ve Genç Kuşakların Toplumsal Hareketlilik Olanakları: İstanbul ve Gaziantep Örnekleri. Çalışma ve Toplum Dergisi, (17), 131-154.
• Aksoy, S. (2014). Gelinlik Değil Kefen Giydirilmiş Çocuklar. Ankara Barosu Dergisi, (1), 289-294.
• Aktepe, E. & Atay, İ. M. (2017). Çocuk Evlilikleri ve Psikososyal Sonuçları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9 (4), 410-420.
• Arnett, J.J. (2000). Emerging Adulthood: A Theory of Development from the Late Teens Through the Twenties. American Psychologist, 55 (5), 469–480.
• Arslan, Y. (2018). Çocuk Gelin Evliliklerinde Suçu Gizleme Yöntemleri Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 4-17.
• Avrupa Komisyonu/EACEA/Eurydice/Cedefop (2014). Avrupa'da Eğitim ve Öğretimde Okul Teriyle Mücadele: Stratejiler, Politikalar ve Önlemler. Eurydice ve Cedefop Raporu. Lüksemburg: Avrupa Birliği Yayınlar Ofisi.
• Avşar, N. (2020). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından Erken Yaşta Evlilikler: Antalya İli Kadın Konukevleri Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Esntitüsü.
• Ayaz M., Ayaz A. B. & Soylu N. (2012). Çocuk ve Ergen Adli Olgularda Ruhsal Değerlendirme. Klinik Psikiyatri Dergisi, 15 (1), 33-40.
• Aydemir, E. (2011). Evlilik mi Evcilik mi? Erken ve Zorla Evlilikler: Çocuk Gelinler. Ankara: Uluslarararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK).
• Bhandari, H. & Yasunobu. K. (2009). What is Social Capital? A Comprehensive Review of the Concept. Asian Journal of Social Science, 37 (3), 480-510.
• Beşpınar, F. U. (2014). Türkiye’de Evlilik. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı- Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Türkiye’de Aile Yapısı Araştırması, Tespitler ve Öneriler. (ss. 112-169). İstanbul.
• Birleşmiş Milletler (1989). Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi, Kabul Tarihi: 20.11.1989. 07.11.2021 tarihinde http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/birlesmismilletler.pdf adresinden alındı.
• Boran, P., Gökçay, G., Devecioğlu, E. & Eren T. (2013). Çocuk Gelinler. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 26, 58-62.
• Boronski, T. & Hassan, N. (2020). Sociology of Education. 2nd Edition. UK: SAGE Publications.
• Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital. (Ed. J. Richardson). Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (ss. 241-258). New York: Greenwood.
• Bourdieu, P. (2009). Bekârlar Balosu. Çev. Eroğlu, Ç. Ankara: Dost Kitabevi.
• Bourdieu, P. (2015). Ayrım, Beğen i Yargısının Toplumsal Eleştirisi. Çev. Fırat Şannan, D. & Berkkurt., A. G. Ankara: Heretik Yayınları.