Azerbaycan’ın Denge Politikası, II. Dağlık Karabağ Savaşı Ve Türkiye

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 37 - 59, 29.03.2024

Hakan Taşdemir

Öz

1990’ların ortasından bu yana, zor bir jeopolitiğe sahip olmasına karşın dış dünya ile ilişkilerinde daha barışçıl yollar izleyip büyük güçler arasında denge kurmaya çalışan Azerbaycan’ın özellikle son yıllarda dış politikada daha şahin bir karakter sergilemeye başladığı ifade edilebilir. Dağlık-Karabağ meselesinde, uluslararası arenada Azerbaycan’ın toprak bütünlüğüne vurgu yapılsa da sorun on yıllar geçmesine rağmen çözülememiştir. Bu süre zarfında, sınırda Azeri ve Ermeni askerler arasında sık sık çatışmalar meydana gelmiştir. 30 yılı aşın süredir Dağlık-Karabağ bölgesinde Azeriler ve Ermeniler arasında yaşanan gerginlikler, 2020 yılında 44 gün süren bir savaş halini almıştır. Azerbaycan, bölgenin işgal edildiği tarihten itibaren Dağlık-Karabağ sorununu diplomasi masalarında çözmeye çalışmasına rağmen askeri alandaki modernleşme, Türkiye’nin doğrudan desteği ve cesaretlendirmesi ile karşı saldırıya geçmiştir. Bu savaş sonucunda, Azerbaycan galip gelerek Ermenistan işgali altındaki topraklarının büyük bir kısmını geri almıştır. Bu savaşın sonuçlarından biri de Azerbaycan’ın Ebulfez Elçibey dönemine benzer bir dış politikaya yönelerek Türkiye yanlısı bir siyaset izlemesinin beklenmesidir. Öte yandan, Azerbaycan’ın reel politiği de göz önünde bulundurması şartıyla her anlamda kendisine tam destek veren Türkiye’ye daha yakın bir dış siyaset izleyebilmesi için birkaç politika önerisi verilebilir. Çalışmadaki öneriler hayata geçirildiği sürece, yine bir denge siyaseti içerisinde ancak dış politikada daha Türkiye yanlısı bir siyaset yürütülebilir.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Türkiye, Denge Siyaseti, II. Dağlık Karabağ Savaşı.

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. (2020). Azerbaycan'dan Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki faaliyetlerine destek. 20 Kasım 2023 tarihinde,https://www.aa.com.tr/tr/dunya/azerbaycandan-turkiyenin-dogu-akdenizdeki-faaliyetlerine destek/1944663 adresinden erişildi.
• Amirkhanyan, Z. (2022). A Failure to Innovate: The Second Nagorno-Karabakh War, Parameters, 52(1), 119-134. DOI:10.55540/0031-1723.3133.
• Anadolu Agency. (2021). “Expanding Regional Partnership After Following Second Karabakh War” 29 Ekim 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/en/analysis/analysis-expanding-regional-partnerships-following-second-karabakh-war/2077665# adresinden erişildi.
• Anglim, S. (2021). “Azerbaijan’s Victory: Initial Thoughts and Observations (and Caveats for the ‘Innovative’), Military Strategy Magazine, 7(3),10-17.
• Aslanlı, A. (2018). Azerbaijan-Russia Relations: Is the Foreign Policy Strategy of Azerbaijan Chancing? Turkish Policy Quarterly, 9(3), 137-145.
• Anadolu Agency. (2021). Azerbaycan Milli Meclisinden Bir Heyet İlk Kez KKTC'de Resmi Temaslarda ulundu. 20 Ekim 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/azerbaycan-milli-meclisinden-bir-heyet-ilk-kez-kktcde-resmi-temaslarda-bulundu/2307206 adresinden erişildi.
• Anadolu Agency. (2021). Azerbaycan'ın Karabağ'daki Zaferinin Üzerinden Bir Yıl Geçti. 25 Ekim 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/azerbaycanin-karabagdaki-zaferinin-uzerinden-bir-yil-gecti/2414733 adresinden erişildi.
• Beşikçi, Ö. S. (2016). Bağımsızlık Sonrası Dönemde Azerbaycan Dış Politikasındaki Stratejik Değişimler ve Yönelimler, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 16(2), 237- 252.
• Çolakoğlu, S. (2021). “The Shusha Protocol Cements the Alliance between Türkiye and Azerbaijan”, Turkish Center for Asian Pacific Center.
• Deveci Bozkuş, Y. (2021). Dağlık Karabağ Savaşı ve Güney Kafkasya’da Yeni Güç Dengeleri, Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 4 (7), 54-65.
• Daily Sabah, (2022). Azerbaijan-Türkiye Military Cooperation: One Nation, One Army. 1 Kasım 2023 tarihinde https://www.dailysabah.com/opinion/op-ed/azerbaijan-turkiye-military-cooperation-one-nation-one-army adresinden erişildi.