Bibliometric Analysis of Indicator-Based Social Vulnerability Studies in terms of Disasters

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 440 - 476, 29.10.2025

Mustafa Yükseler

Öz

Vulnerability assessment conducted within the scope of disaster risk reduction can make significant contributions to protecting the economic structure and increasing disaster preparedness level of institutions by identifying deficiencies in data, information and resources. This study aims to identify the general framework and new research trends of indicator-based social vulnerability (SV) studies in terms of disasters. To this end, studies in the literature were examined using bibliometric methods. Within the scope of the study, 785 research articles published between 2003 and 2024 were accessed using the Web of Science database. The Bibliometrix R package was used to process and visualise the obtained data. The study findings are related to year, country, institution, author, number of citations, and keyword usage of articles. According to the study results, the United States is the country with most pablications and citations, while the Chinese University of Hong Kong and Colombia University are the universities with the most publications. Susan L. Cutter is the most cited author, and in recent years, SV research has focused on climate change, resilience, and flood risk management. The study results are expected to guide future research on SV.

Anahtar Kelimeler

Disaster , Social Vulnerability , Indicator , Bibliometric Analysis

AFETLER AÇISINDAN GÖSTERGE BAZLI SOSYAL ZARAR GÖREBİLİRLİK ARAŞTIRMALARININ BİBLİYOMETRİK ANALİZİ

Öz

Afet risklerinin azaltılması kapsamında yapılan zarar görebilirlik değerlendirmeleri, veri, bilgi ve kaynaklardaki eksikliklerin belirlenmesi ile ekonomik yapının korunması ve kurumların afetlere hazırlık düzeyinin arttırılmasına önemli katkılar sağlayabilmektedir. Bu çalışmada, afetler açısından gösterge bazlı sosyal zarar görebilirlik (SZ) araştırmalarının genel çerçevesi ve yeni araştırma eğilimlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, literatürdeki çalışmalar bibliyometrik yöntemle incelenmiştir. Çalışma kapsamında Web of Science veri tabanı kullanılarak, 2003-2024 yılları arasında yapılmış 785 araştırma makalesine ulaşılmıştır. Elde edilen verilerin işlenmesi ve görselleştirilmesi için Bibliyometrix R paketi kullanılmıştır. Çalışma bulguları makalelerin yıl, ülke, kurum, yazar, atıf sayısı ve anahtar kelime kullanım durumlarıyla ilgilidir. Çalışma sonuçlarına göre, en çok yayın yapılan ve en çok atıf alan ülke Amerika Birlişik Devletleri olurken, Chinese University of Hong Kong ve Colombia University en çok yayın yapan üniversitelerdir. Susan L. Cutter en çok atıf alan yazar olup, son yıllarda SZ araştırmalarında iklim değişikliği, dirençlilik ve sel risk yönetimi konularına yoğunlaşılmıştır. Çalışma sonuçlarının gelecekte SZ konusunda yapılacak araştırmalar için yol gösterici olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet , Sosyal Zarar Görebilirlik , Gösterge , Bibliyometrik Analiz

Kaynakça

• Adger, W. N. (2006). Vulnerability. Global Environmental Change, 16(3), 268-281. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2006.02.006
• Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of Informetrics, 11(4), 959-975. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.08.007
• Arruda, H., Silva, E. R., Lessa, M., Proença Jr., D., & Bartholo, R. (2022). VOSviewer and Bibliometrix. Journal of the Medical Library Association, 110(3), 392-395. DOI: 10.5195/jmla.2022.1434
• Aslantaş, O., & Köymen Keser, İ. (2023). İklim Değişikliği Bağlamında Sosyal Kırılganlık Çalışmalarının Bilimsel Haritalama Tekniği ile Bibliyometrik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,25(4), 1489-1529. https://doi.org/10.16953/deusosbil.1344382
• Birkmann, J. (2013a). Data, indicators and criteria for measuring vulnerability: Theoretical bases and requirements. İçinde J. Birkmann (Ed.), Measuring Vulnerability to Natural Hazards (2. Baskı). Tokyo: United Nations University Press.
• Birkmann, J. (2013b). Basic Principles and Theoretical Basis. İçinde J. Birkmann (Ed.), Measuring Vulnerability to Natural Hazards (2. Baskı). Tokyo: United Nations University Press.
• Birkmann, J. (Ed.). (2013c). Measuring vulnerability to natural hazards: Towards disaster resilient societies (2. Baskı). Tokyo: United Nations Univ. Press.
• Böyükyılmaz, S., & Oktay, K. (2020). Social Sciences Citation Index (SSCI) Kapsamında Taranan Turizm Alanı ile İlgili Makaleler Üzerine Bibliyometrik Analiz. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(2), 1362-1380. https://doi.org/10.21325/jotags.2020.611