TÜRKİYE’NİN BÖLGELERİ ARASINDA SAYISAL UÇURUM

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 1, 0 - 0, 11.01.2016

Serkan Toso Şevki Mert Atlı Sona Mardikyan

Öz

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki (BİT) hızlı gelişmeler sayesinde ortaya çıkan teknolojik araçlar ve uygulamalar insanların yaşamlarının değişmez bir parçası haline gelmektedir. Sürekli devam eden teknolojik gelişmelerin aksine, bir toplumun her bireyi aynı derecede bilgi ve iletişim teknolojilerine ulaşamamakta ve kullanamamaktadır. Bu fark sadece bireyler arasında değil, gruplar, bölgeler, ülkeler ve kıtalar arasında da bulunmaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinden (BİT) faydalanma konusunda yaşanan eşitsizlikleri tanımlamakta “Sayısal Uçurum” terimi kullanılmaktadır. Küresel sayısal uçurumu ölçmede kullanılmak üzere bu zamana kadar geliştirilen endeksler arasında en çok bilineni Uluslararası Telekom Birliği (UTB) tarafından ülkeler bazında her yıl hazırlanmakta olan BİT Gelişmişlik Endeksi’dir (BGE). Türkiye’deki sayısal uçurumu inceleyen bazı çalışmalar bulunmasına rağmen Türkiye’nin bölgeleri arasındaki sayısal ayrımları ölçmeye yönelik bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada amaç, BİT Gelişmişlik Endeksi’nin Türkiye’nin değişik bölgeleri için hesaplanması ve değerlendirilmesidir. Veri, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu’nun yayınladığı “Yıllık İl İstatistikleri” ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayınladığı “Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması” kullanılarak 2012 yılı için toplanmıştır. Sayısal uçurumu hesaplamada kullanılan BİT Gelişim Endeksi Türkiye’nin 12 istatistiki bölgesi için hesaplanmış ve Türkiye’deki mevcut sayısal uçurum hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. Türkiye’nin tüm bölgeleri arasında sayısal farklılıklar bulunduğu, özellikle doğusu ile batısı arasındaki ciddi bir sayısal uçurum farkı olduğu sonucuna varılmıştır. Böylece, özellikle doğu bölgelerinde okuryazarlık oranını yükseltmek için eğitime daha fazla yatırım yapılması ve BİT’in daha uygun fiyatlı sağlanabilmesi bölgeler arasındaki sayısal uçurumun kapatılmasına katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Kaynakça

• Acılar, Ali (2011) “Exploring the Aspects of Digital Divide in a Developing Country,” Issues in Informing Science and Information Technology, 8, 231-244.
• Acılar, Ali, Markin Maxim, ve Nazarbaeva Elena (2012) “Exploring the Digital Divide: A Case of Russia and Turkey,” International Journal of Innovation in the Digital Economy, 3 (3), 35-46.
• Balaban, M. Erdal., Çilan Aricigil Çiğdem., ve Kaba Gamze (2010) “Assesment of the Information Society and Digital Divide in the World, Comparative Analysis of Turkey with European Union Members,” International Journal of Business Research, 10 (2),129-135.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (2012), Yıllık İl İstatistikleri. Erişim: 15 Haziran.2014. http://eng.btk.gov.tr/kutuphane_ve_veribankasi/yil_istatistikleri/ehsyibApril2014.pdf
• Çapar Fatih ve Vural Ömer Faruk (2013) “Obstacle to E-Government: Digital Division,” International Journal of Human Sciences, 10 (1), 1674-1692.
• Çilan, Aricigil Çiğdem (2012) “Analyzing Domestic Digital Divide in Turkey,” The Business Review, Cambridge, 20 (2), 44-51.
• ITU (2012) “Measuring the Information Society 2012 Report [pdf]-ICT Development Index” Geneva, Switzerland. Erişim: 22 Mart 2014. <http://www.itu.int/en/ITU-D/Statistics/Documents/publications/mis2012/MIS2012_without_Annex_4.pdf>.
• Kılıç, Çiğdem (2011) “Küreselleşen Dünyada Dijital Bölünme Sorunu,” Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 81-91.
• OECD (2001) “Understanding the Digital Divide [pdf],” OECD Publications, Paris. Erişim: 15 Mart 2014. <http://www.oecd.org/sti/1888451.pdf>.
• Öztürk Lütfü (2005) “Türkiye’de Dijital Eşitsizlik: Tübitak-Bilten Anketleri Üzerine bir Değerlendirme,” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24, 111-131.
• Ricci, Andrea (2000) “Measuring Information Society: Dynamics of European Data on Usage of Information and Communication Technologies in Europe since 1995,” Telematics and Informatics, 17, (1-2), 141–167.
• Rice, E. Ronald ve Katz, E. James (2003) “Comparing Internet and Mobile Phone Usage: Digital Divides of Usage, Adoption, and Dropouts,” Telecommunications Policy, 27 (8-9), 597-623.
• Seferoğlu, S. Sadi, Avcı Ümmühan ve Kalaycı Esin (2008) “Sayısal Uçurum:Türkiye’deki Durum ve Mücadelede Uygulanabilecek Politikalar,” 25. Ulusal Bilişim Kurultayı, Bilişim’08 Bildiriler Kitabı, 17-21.
• Şen, Ali ve Akdeniz Sıdıka (2012) “Sayısal Uçurumla Başetmek: OECD Trendleri ve Türkiye” Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 7 (1), 53-75.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2012) “Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması,” Mikro Veri Seti.
• Uğuz, Ekşi Hülya (2011) “Digital Divide in Turkey and Bridging the Digital Divide,” Journal of US-China Public Administration, 8 (6), 629-639.