INOVASYON – DIŞ TİCARET ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: VEKTÖR HATA DÜZELTME MODELİ İLE TÜRKİYE ANALİZİ (1980-2013)

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 2, 0 - 0, 11.01.2016

Arif Özsağır İbrahim Çütçü

Öz

Küresel rekabette ve ülke ekonomisinin gelişmişliğinde yenilikçi politikalar giderek önemini arttırmaktadır. Ekonomik ve toplumsal değer yaratmak için ürünlerde, hizmetlerde ve iş yapış yöntemlerinde yapılan değişiklik, farklılık ve yenilikler inovasyon olarak adlandırılmaktadır. Mikro ölçekte düşünüldüğünde ise inovasyon, firmaların verimliliğini ve karlılığını arttırdığından ve yeni pazarlara girmesini ve mevcut pazarların ise büyütülmesini sağladığından önemli bir rekabet aracı olarak kullanılır.
İnovasyonun temel göstergelerinden en önemlisi literatürde ülkedeki patent başvuru sayıları olarak analizlere dahil edilmektedir. Bu nedenle çalışmada inovasyonun temel belirleyicilerinden patent sayıları ile inovasyonun belirleyicilerinden dış ticaret verileri arasındaki uzun dönemli ilişki iki adımda analiz edilmiştir. Öncelikle Johansen nedensellik analizi yapılmış ve dış ticaret ile patent sayıları arasında ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Daha sonraki adımda Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) ile ilişkinin çift yönlü ve pozitif olduğu sonucuna varılmıştır.