CAN HERZBERG’S DUAL FACTORS THEORY EXPLAIN MOTIVATION FACTORS AMONG PUBLIC SCHOOL TEACHERS?: AN EMPIRICAL EVALUATION

Yıl 2012, Cilt: 7 Sayı: 2, 147 - 162, 01.12.2012

Hamza Ateş– Bora Yıldız– Harun Yıldız Hamza Ateş Bora Yıldız Harun Yıldız

Öz

Anahtar Kelimeler

-

HERZBERG’İN ÇİFT FAKTÖR KURAMI KAMU OKULLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN MOTİVASYON ALGILARINI AÇIKLAYABİLİR Mİ? AMPİRİK BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmada, içsel ve dışsal motivasyon faktörlerinin öğretmen motivasyonu üzerindeki etki ve önem dereceleri, cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk durumu ve mesleki deneyime göre araştırılmıştır. Çalışma, Herzberg ’in Çift Faktör Kuramı kapsamında incelenmiştir. Dışsal ve içsel faktörler açısından değerlendirme yapılarak, öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin yükseltilmesine yönelik yapılan çalışmalara katkıda bulunulacağı düşünülmüştür. Çalışmada “iş doyum ölçeği” kullanılarak, öğretmenlerin içsel ve dışsal motivasyonlarının analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına bakıldığında motivasyon faktörlerinin yaş, cinsiyet, medeni durum ve çocuk sahibi olma demografik değişkenlerine göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Mesleki deneyim değişkeni açısından 10 yıldan fazla mesleki deneyime sahip öğretmenlerin içsel ve dışsal motivasyon düzeyinin 10 yıldan az mesleki deneyime sahip öğretmenlerin motivasyon düzeyinden yüksek olduğu bulunmuştur

Anahtar Kelimeler

Herzberg, Motivasyon, Öğretmen

Kaynakça

• Arık, İ. A. (1996). Motivasyon ve Heyecana Giriş. (1.Basım). İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Ayan, S., Kocacık, F. ve Karakuş, H. (2009). Lise Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeyi ile Bunu Etkileyen Bireysel ve Kurumsal Etkenler: Sivas Merkez İlçe Örneği. Anatolian Journal of Psychiatry 2009, 10(1), 18-25.
• Balcı, E. (1992). Ödüller Güdüleme Kuramları ve Türkiye’de Öğretmen Ödülleri. (1. Basım). Ankara: Adım Yayınevi.
• Balçık, B. (2004). İşletme Yönetimi. (4. Basım). Konya: Atlas Kitabevi
• Baraket, R. (2008). Free To Flee: A Study Of The Motivational Factors Impacting Teachers in Santa Clara County Calıfornıa, Who Teach in Low and High Socioeconomic Schools Within Districts That Contain Both, Doctor of Education, University of La Verne
• Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel Davranış-İnsanın Üretim Gücü. (3. Baskı). Ankara: Feryal Matbaası.
• Bilge, F., Akman, Y. ve Kelecioğlu H. (2007). Öğretim Elemanlarının İş Doyumlarının Ölçülmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(32), 32-41.
• Bilgin, N. (2005), “Tarımsal Kooperatiflerde Güven Duygusunun Ortakların Kooperatife Bağlılıkları ve Performans Algılarına Etkisi, TARİŞ’te Bir Uygulama”, Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze.
• Brown, T. (2007), Teacher Motivation in Arkansas Schools, Doctor of Education, University of Central Arkansas.
• Büyükgöz, T. (2008). Sektörel Bazda Kademe Yöneticilerinin Motivasyon Düzeylerinin Herzberg ’in Çift Faktör Kuramı Bağlamında Değerlendirilmesi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Coşkun, M. (2009). İlk Öğretim Okullarında Motivasyon Araçları Hakkında Öğretmen Görüşler ve Doyum Düzeyleri Üzerine Bir Alan Araştırması (Silivri Örneği). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi.
• Drafke, M. ve Kossen, S. (1997). The Human Side Of Organizations. (7. Basım). Newyork: Addison-Wesley Publisher.
• Dündar, Özutku ve Taşpınar. (2007). Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 105-119.
• Egan, S. (2001), Motivation and Satisfaction of Chicago Public School Teachers: An Analysis Based on the Herzberg Motivation Theory, Doctor of Education, Northern Illinois University.
• Eren, E. (2007). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. (10. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Eroğlu, F. (1995). Davranış Bilimleri. (2. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Farthing, K. (2006). Perceived Job Satisfaction Factors Impacting the Retention of Middle School Teachers in Northwest North Carolina. Doctor of Education. East Tennessee State University.
• Genç, N. (2005). Yönetim ve Organizasyon. (2. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Kanoğlu, B. (2007). Çalışan Memnuniyeti ve Motivasyonuna Etki Eden Unsurlar: İstaç A.Ş Örnek Uygulama. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.
• Kaplan, M. (2007). Motivasyon Teorileri Kapsamında Uygulanan Özendirme Araçlarının İş Gören Performansına Etkisi ve Bir Uygulama. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Atılım Üniversitesi.
• Koçel, T. (2003). İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik-Modern-Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar. (8. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Kurt, T. (2005). Herzberg’in Çift Faktörlü Güdüleme Kuramının Öğretmenlerin Motivasyonu Açısından Çözümlenmesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 285–299.
• Lundberg, C., Gudmundson, A. ve Anderson, T. D. (2009). Hezberg’s Two-Factor Theory of Work Motivation Tested Empirically on Seasonal Workers in Hospitality and Tourism, Tourism Management, 30(6), 890-899.
• Luthans, F. (1992). Organizational Behavior. (6. Basım). Usa: Mc Graw Hill Publishing Company.
• Murat, G. ve Çevik, E. İ. (2008). İç paydaş olarak akademik personel memnuniyetini etkileyen faktörlerin analizi: Zonguldak kara elmas örneği, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 1–18.
• Noell. N. H. (1976). Herzberg’s Two-Factor Theory of Job Satisfaction, Study Project Report (76-1), Defense Systems Management College, 1-38.
• Onaran, O. (1981). Çalışma Yaşamında Güdülenme Kuramları. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal bilimler Fakültesi, Sevinç Matbaası, Yayın No.470.
• Ryan, R. ve Deci, L. (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions, Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1998). Örgütsel Psikoloji. (3. Basım). İstanbul: Alfa Basın Yayın.
• Türkel, A. (1999). Globalleşen Dünyanın Lider Yöneticilerine. (1. Basım). İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Waters, L. K. (1972). An Empirical Test of Five Versions of the Two-Factor Theory of Job Satisfaction, Organizational Behavior and Human Performance, 7(1), 18-24.
• Yazıcı, H. (2009). Öğretmenlik Mesleği, Motivasyon Kaynakları ve Temel Tutumlar: Kurumsal Bir Bakış, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33-46.
• Yıldız, B. (2010). Herzberg’in Çift Faktör Kuramı Açısından İlköğretim Birinci Kademe Öğretmenlerinin Motivasyon Düzeylerinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi,