GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE BİLGİ EKONOMİSİNİN BÜYÜME, YOKSULLUK VE GELİR DAĞILIMINA ETKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 1, 21 - 35, 30.06.2018

Reyhan Cafrı

Öz

Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş süreciyle
birlikte teknolojinin, büyüme ve verimlilik artışında oldukça önem arz ettiği
bilinmektedir. Teknolojik gelişmelere dolayısıyla, bilgi toplumuna adapte
olamayan ülkelerin ise rekabet gücünün zayıfladığı, gelişmişlik açısından diğer
ülkelerin gerisinde kaldığı düşünülmektedir. Bilgi toplumuna adapte olabilen
ekonomilerin büyüme ve verimlilik artışını sağladığı ayrıca yoksulluğu
azalttığı düşünülürken, gelir dağılımını bozduğu ileri sürülmektedir. Çalışmada
30 gelişmiş ve 27 gelişmekte olan ülke için 1990-2015 yılları arasında
teknolojiyi temsilen kullanılan patent ve internet kullanıcısı yüzdesinin
büyüme, yoksulluk ve gelir dağılımı üzerindeki etkisi; uzun dönemli nedensellik
ilişkisini ve bu ilişkinin yönünü gösteren Canning
ve Pedroni nedensellik analizi ile araştırılmıştır. Nedenselliğin
istatistiki açıdan anlamlı olduğu gelişmekte olan ülkelerin tümünde patent ve
internet kullanımı artışının yoksulluğu azalttığına dair bulgu elde edilmiştir.
Ancak, patent ve internet kullanımının büyüme ve gelir eşitsizliği üzerindeki
etkisi için gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ortak bir etki bulunamadığı, ülke
özelinde farklılıklar gösterdiği sonucuna ulaşılmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Büyüme, yoksulluk, gelir eşitsizliği, teknoloji, nedensellik

Kaynakça

• Amaghouss, J. ve Ibourk, A. (2013), “Entrepreneurial Activities, Innovation and Economic Growth: The Role of Cyclical Factors Evidence from OECD Countries for the Period 2001-2009”, International Business Research, 6(1), 153-165.
• Azariadis, C., & Stachurski, J. (2005). Poverty traps. Handbook of economic growth, 1, 295-384.
• Bassanini, A. ve Scarpetta, S. (2001), “The Driving Forces of Economic Growth: Panel Data Evidence For The OECD Countries”, OECD Economic Studies, No. 33.
• Bilbao‐Osorio, B. ve Rodríguez‐Pose, A. (2004). “From R&D to Innovation and Economic Growth in the EU”. Growth and Change, 35 (4), 434‐455.
• Breusch, T.S,, Pagan, A.R. (1980). “The Lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics”. The Review of Economic Studies, 47(1): 239-253.
• Canning, D., ve Pedroni, P. (2008). “Infrastructure, long‐run economic growth and causality tests for cointegrated panels”. The Manchester School, 76(5), 504-527.
• Carter, M. R., & Barrett, C. B. (2006). “The economics of poverty traps and persistent poverty: An asset-based approach”. The Journal of Development Studies, 42(2), 178-199.
• Cecchini, S., & Scott, C. (2003). “Can information and communications technology applications contribute to poverty reduction? Lessons from rural India”. Information Technology for Development, 10(2), 73-84.
• Dasanayaka, S. (2003). “Technology, poverty and the role of new technologies in eradication of poverty: The case of Sri Lanka.” South Asia, 10(11).
• Güloğlu, B. ve Tekin, R.B. (2012), “A Panel Causality Analysis of the Relationship Among Research and Development, Innovation and Economic Growth in HighIncome OECD Countries”, Eurasian Economic Review, 2(1), 32-47.
• Hall, J. (2009). “The diffusion of technology, education and income inequality: evidence from developed and developing countries”. http://www.pages.drexel.edu/~jdh56/p2_09_nov.pdf. (Erişim Tarihi: 20.01.2018).
• Hyytinen, A. ve Toivanen, O. (2011). “Income inequality and technology diffusion: evidence from developing countries.” Scand. J. of Economics 113(2), s.364-387.
• Irzık, G. (2002), “Bilgi Toplumu mu, Enformasyon Toplumu mu”, Günce, Sayı 24, Sayfa 6,
• Jovanovic, B. ve MacDonald, G. (1994). “Competitive diffusion”. Journal of Political Economy 102, s. 24-52
• Kaplinsky, R. (2013). Globalization, poverty and inequality: Between a rock and a hard place. John Wiley & Sons.Kevük, S (2006). “Bilgi Ekonomisi”. Journal of Yaşar University, 1(4), 319–350.
• Landesmann, M. ve Pfaffermayr, M. (1997), “Technological Competition and Trade Performance”, Applied Economics, 29(2), 179-196.
• Lansing, K. ve Markiewicz, A. (2011). “Technology diffusion and income inequality”. http://www.standrews.ac.uk/cdma/conf11papers/Agnieszka%20Markiewicz.pdf. (Erişim Tarihi: 11.02.2018).
• Mendola, M. (2007). “Agricultural technology adoption and poverty reduction: A propensity-score matching analysis for rural Bangladesh”. Food policy, 32(3), 372-393.
• Perugini, C. ve Pompei, F. (2009). “Technological change and income distribution in Europe”. International Labour Review, Vol. 148, No. 1-2, s. 123-148.
• Pesaran, M. H. (2004). “General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels”. CESifo Working Paper Series No. 1229; IZA Discussion Paper No. 1240. https://ssrn.com/abstract=572504. Erişim Tarihi: 09.02.2018.
• Pesaran, H.M. (2007). “A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross Section Dependence”, Journal of Applied Econometrics, 22(2), 265-312.
• Pigato, M. (2001). “Information and communication technology, poverty, and development in sub-Saharan Africa and South Asia.” Washington, DC: World Bank.
• Samimi, A. J. ve Alerasoul, S. M. (2009). “R&D and Economic Growth: New Evidence from Some Developing Countries”, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3 (4), 3464‐3469.
• Solt F. The standardized world income inequality database. Working paper. SWIID Version 5.0.; 2014.
• Türedi, S. (2013), “Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler için Panel Veri Analizi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7, 298-322.
• Ulku, H. (2004). “R&D, Innovation, and Economic Growth: An Empricial Analysis”, IMF Working Paper, 185.
• UNDP, http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-hdi. ((Erişim Tarihi: 14.11.2017)
• Uysal, H.A. (2010), ICT Development and Economic Growth: An Analysis of Cointegrating and Causal Relationships with Panel Data Approach, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, School of Architecture and the Built Environment Royal Institute of Technology, Stockholm, Sweden.
• The World Bank. http://data.worldbank.org/indicator/ (Erişim Tarihi: 14.11.2017)
• Toyama, K. (2010). “Can technology end poverty”. Boston Review, 36(5), 12-29.
• Yapraklı, S. ve Sağlam, T. (2010), “Türkiye’de Bilgi ĠletiĢim Teknolojileri ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrik Bir Analiz (1980-2008)”, Ege Akademik Bakış, 10(2), 575-596.
• Yücel, İ. H. (1998). “Bilim-Teknoloji Politikaları ve 21. Yüzyılın Toplumu. Yeni Türkiye”. 21. Yüzyıl Özel Sayısı II. Mart-Nisan sayısı, 4(20), 1334–1351.