KÜRESELLEŞMENİN TARİHİ VE BİLGİ

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 165 - 171, 31.12.2021

Nihan Fırat

https://doi.org/10.54860/beyder.1024732

Öz

Çalışmanın amacı, küreselleşmenin olumlu ve olumsuz yönlerini tarihsel bir bakış açısı ile ele almak ve bu süreçte “bilgi”nin rolünü tanımlamaktır.
Çalışmada izlenen yöntem, küreselleşme tartışmalarını gözden geçirmek ve konu ile ilgili kaygıları “bilgi paylaşımı”na uyarlamaktır.
Günümüzde, bilimsel, teknolojik, kültürel bilginin toplumlar ve kültürler arasında özgür ve adil paylaşım olanağı son derece yüksektir. Tarım çağının başlangıcında tekerleğin icadı, sanayi çağına geçişte buharlı gemiler ve trenlerle başlayan motorlu iletişim geçmişte yaşanan küreselleşme sürecini tanımladığı gibi sürecin şimdi içinde bulunduğumuz adımını da bilginin özgür ve adil paylaşımı sayesinde ortaya çıkan ve desteklenen ağ şeklindeki ilişki kurgusu tanımlar. Bu kurgunun, paylaşılan bilgi sayesinde değerler, bakış açıları, kabuller ve kültürde yaratacağı ortaklıklar ile insanlık tarihinin önyargı ve farklılıklardan kaynaklanan pek çok sorunu çözmesi mümkün olabilir. Böylece, bilgiye ulaşma imkânlarındaki kültürel ve sosyal sınırlamaların ötesine geçen özgürlük ve adalet, farklı sosyal yapıların bir arada yaşamayı öğrenmesine fayda sağlayabilir. Barışçıl bir dünya hayalinin gerçekleşmesinin enformasyon kaynaklarının adil kontrolüne bağlı olduğu söylenebilir. Öte yandan, tıpkı küreselleşmenin ekonomik ve sosyal boyutlarında olduğu gibi, tam tersinin gerçekleşmesi ve küresel bilginin daha heterojen sosyal yapılara ve yeni çatışmalara neden olması da söz konusu olabilir.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, bilgi, iletişim ve enformasyon teknolojileri

Kaynakça

• ACAR, M. (2018). Düzleştirici ve Özgürleştirici Bir Süreç Küreselleşme, 2. Baskı. Konya: Literatürk Academia.
• ALEXANDER, J. C. (2005). ‘Globalization’ as Collective Representation: The New Dream of a Cosmopolitan Civil Sphere. International Journal of Politics, Culture, and Society, 19 (1/2): 81-90.
• CARNOY, M. & CASTELLS, M. (2001). Globalization, the Knowledge Society and the Network State: Poulantzas at the Millennium. Global Networks 1 (1): 1–18.
• CASTELLS, M. (2000). Materials for an Exploratory Theory of the Network Society. The British Journal of Sociology, 51 (1): 5–24.
• DEMIREL, H. (2007). Küreselleşme’nin Alternatif Tanımı, http://www.kuresellesme.com/makale/kuresellesmenin_alternatif_tanimi.asp (10.12.2007).
• ERDAĞI, B. & DINÇER, E. M. (2005). Emperyalizm Tartışmaları. Felseflogos, Sayı:27–28: 27–44.
• FRIEDMAN, T. (2000). Lexus ve Zeytin Ağacı. İstanbul: Boyner Holding Yayınları.
• HARRIS, J. (2005). Küreselleşmenin Diyalektiği. Felseflogos, sayı:27–28: 65–75.
• HIRSCH, J. (2005). Emperyalizm Bugün Hangi Anlama Gelmektedir. Felseflogos, sayı:27–28: 7–26.
• RAZA, A. & MURAD, H. S. (2008). Knowledge Democracy and the Implications to Information Access. Multicultural Education & Technology Journal, 2 (1): 37–46.
• RENN, J. & HYMAN, M. (2010). Globalization of Knowledge, http://www.mpg.de/972128/H10GlobalKnowledgebasetext.pdf 15.11.2021).
• RUCCIO, D. F. (2005). Küreselleşme ve Emperyalizm. Felseflogos, sayı:27-28: 45-63.
• SAYIN, Ü. (2007). Dünyayı Yöneten Gizli Güçler. İstanbul: Neden Kitap Yayıncılık.
• ŞANLISOY, S. (2016). Bilgi Ekonomisinin Uluslararası Gelir Dağılımı Üzerine Etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (43): 2185-2203.
• ŞENATALAR, B. (2011). Küreselleşme, http://sodev.org.tr/okullar/sdo/ders_notlari/kuresellesme.htm (10.05.2011).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. (1995). Küreselleşme, Bölgesel Entegrasyonlar ve Türkiye, Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: Yayın No: 2374- ÖİK:439.
• TOMLINSON, J. (2004). Küreselleşme ve Kültür, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• YENTÜRK, N. (1993). Post Fordist Gelişmeler ve Dünya İktisadi İşbölümünün Geleceği. Toplum ve Bilim, No:56–61: 42–56.
• ZENGINGÖNÜL, O. (2005). Nedir Bu Küreselleşme? Kaçabilir miyiz? Kullanabilir miyiz?. Siyasa, 1(1): 85-106.