TÜRKİYE’DE DÜZEY-2 KAPSAMINDA YER ALAN BÖLGELERİN İŞGÜCÜ PİYASASI PERFORMANS ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 229 - 250, 31.12.2020

Süheyla Erikli Serap Pelin Türkoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İİBS) Düzey-2 kapsamında yer alan 26 bölgenin 2018 yılına ilişkin işgücü piyasasının performans analizini yapmaktır. Bu amaçla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinde yer alan ve işgücü piyasasının genel görünümünü oluşturan işsizlik oranı, işgücüne katılma oranı ve istihdam oran verileri ile istihdamda dahil olmayan grupta yer alan; iş bulma ümidi olmayanlar, ev işleriyle meşgul olanlar kriterleri kullanılarak 26 bölgenin işgücü piyasası performansı değerlendirilmiştir. Kriterlerin ağırlıkları CRITIC (Criteria Importance Through Inter-Criteria Correlation) yöntemi ile hesaplanmıştır. Elde edilen kriter ağırlıkları EDAS (Evaluation Based on Distance from Average Solution) yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda TR82, TR21 ve TR81 bölgeleri en yüksek, TRC2, TRC3 ve TR10 bölgeleri ise en düşük performans gösteren bölgeler olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşgücü Piyasası, Performans Analizi, EDAS Yöntemi, CRITIC Yöntemi

Kaynakça

• Berber, M., Eser, B.Y. (2008). Türkiye’de Kadın İstihdamı: Ülke ve Bölge Düzeyinde Sektörel Analiz, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10(2), 1-16.
• Budd, J.H. (2016). Çalışma Düşüncesi çev (Fuat Man), İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G., Papayannakis, L. (1995). “Determining Objective Weights in Multiple Criteria Problems: The CRITIC Method”, Computers Operations Research, 22(7), pp. 763-770.
• Demircan, E. (2012). İstihdam ve İşgücü Piyasası Araştırma Raporu, Karacadağ Kalkınma Ajansı
• Dinler, Z. (2005). Bölgesel İktisat, Bursa, Ekin Kitabevi.
• Erdoğan, R., Okudum, R. (2015). Türkiye’de İşgücünün Bölgesel Analizi, Regional Analize of Labor Force in Turkey, pp.33-49.
• Gorz, A. (2007). İktisadi Aklın Eleştirisi, Ayrıntı Yayınları.
• Gürlevik, A. (2014). Bölgesel Kalkınma Politikaları Ekseninde İstihdam ve İç Göç Etkileşimi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi.
• Gürsel, S., Acar, A. (2012). Bölgesel İşgücü Piyasaları İşsizliğin Bölgesel Evrimi ve Yapısal Sorunlar Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırma Merkezi (BETAM) Araştırma Notu 12/130i
• Hoare, P.N. (2007). The Unemployment Experience: Psyhological Factors Influencing Mental Health, Coping Behaviours and Employment Outcomes. Doctoral Thesis, University of Southern Queesland.
• Işığıçok, Ö. (2014). İstihdam ve İşsizlik, Bursa, Dora Yayıncılık.
• İŞKUR, (2018). Kastamonu İşgücü Piyasası Araştırma Raporu.
• İŞKUR, (2018). Çankırı İşgücü Piyasası Araştırma Raporu.
• İŞKUR. (2019).2019 Yılı İşgücü Piyasası Araştırması Raporu.
• Jahan, A., Mustapha, F., Sapuan, S. M., Ismail, M. Y., Bahraminasab, M. (2012). A Framework for Weighting of Criteria in Ranking Stage of Material Selection Process, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 58(1-4), pp. 411-420.
• Kaplan, H. (2019). Türkiye’de Bölgesel Dengesizliklerin Giderilmesi ve Teşvik Tedbirlerinin Rolü ve Etkinliği, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Kulaksız, Y. (2008). Türkiye’de Bölgesel Gelişmişlik Farkları, İstihdam ve Kurum Hizmetlerinin Çeşitlendirilmesi, Uzmanlık Tezi, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E. K., Olfat, L., Turskis, Z. (2015). Multi-Criteria Inventory Classification Using A New Method of Evaluation Based on Distance from Average Solution (EDAS), Informatica, 26(3), pp. 435-451.
• Lee, G.H.Y., Parasnis, J. (2014). Discouraged Worker In Developed Countries and Added Workers in Developing Countries? Unemployment Rate and Labour Participation, Economic Modelling, vol.41, pp. 90-98.
• Marx, K. (2016). 1844 El Yazmaları, çev. Murat Belge, 10. Baskı, Birikim Kitapları İletişim Yayıncılık, İstanbul.
• Parasız, İ., Bildirici, M. (2002). Modern Emek Ekonomisi, Ezgi Kitabevi, Bursa
• Peker, Yakup. (2015). 63. Hükümete Notlar-1: Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Nereye Gidiyor?: Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi Üzerine Bir Değerlendirme, TEPAV.
• PRAUSE, J. (2011). Youth Underemployment”, Underemployment Psychological, Economic and Social Challenges, MAYNARD, D., FELDMAN, D. (Ed). pp.59-80. Springer Science&Media, London.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları 2017 Yılı Genel Faaliyet Raporu.
• Sulak, H. (2019). Veri Zarflama Analizi ile İşgücü Piyasası Açısından Bölgesel Etkinlik Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Stanujkic, D., Zavadskas, E. K., Ghorabaee, M. K., Turskis, Z. (2017), An Extension of The EDAS Method Based on The Use of Interval Grey Numbers, Studies in Informatics and Control, 26(1), pp. 5-12.
• Strangleman, T., Warren, T.(2014). Çalışma ve Toplum-Sosyolojik Yaklaşımlar, Temalar ve Yöntemler, çev. Fuat Man, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Stiglitz, J. (2015). Eşitsizliğin Bedeli, İstanbul, İletişim Yayınları.
• Toksöz, G. (2017). İşgücü Piyasasının Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden Analizi be Bölgeler Arası Dengesizlikler, Çalışma ve Toplum, 2007/4, pp. 57-79.
• Şahin, H. (2012). GAP Bölgesi İşgücü Piyasası (Ücret Eşitsizliği). Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni 2012/34.
• Taş, C. (2008). “Kalkınmaya Giden Yol Kalkınma Ajanslarından mı Geçer?, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 45(523), pp.7-18.
• Tekeli, İ. (2008). “Bölgesel Kalkınma Ajanslarını Yararlı Bir Türkiye Projesi Haline Getirebilir Miyiz?” ss.319-324, Türkiye’de Bölgesel Eşitsizlik ve Bölge Planlama Yazıları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları. İlhan Tekeli Toplu Eserleri-2.
• Tekeli, İ. (2008). Türkiye’de Eşitsiz Gelişme ve Bölgesel Kalkınma Politikaları Üzerindeki Etkisi, , Türkiye’de Bölgesel Eşitsizlik ve Bölge Planlama Yazıları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları. İlhan Tekeli Toplu Eserleri-2. pp.88-105.
• TBMM, (2019), On Birinci Kalkınma Planı 2019-2023.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı, (2013), İllerin Ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (Sege-2011), Ankara: Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü. Erişim adresi: http://www3.kalkinma.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx?
• Enc=83D5A6FF03C7B4FC43121E8457331356, E.T.: 15.09.2019.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı, (2014). Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (2014-2023) Daha Dengeli Topyekün Kalkınma.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2017). İşgücü Piyasasındaki Gelişmelerin Makro Analizi, Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, 2017-IV.
• TÜİK,https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/sorguSayfa.do?target=tablo, E.T.: 20.09.2019.
• Vujičić, M. D., Papić, M. Z., Blagojević, M. D. (2017), “Comparative Analysis Of Objective Techniques for Criteria Weighing in Two MCDM Methods on Example of An Air Conditioner Selection”, Technika, 72(3), pp. 422-429.
• Yılmaz, M. (2014). TR-83 Bölgesi (Samsun-Tokat-Çorum-Amasya) İşgücü Piyasası Analizi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi
• Yüceol, H.M. (2007). Türkiye’de Bölgesel İşgücü Hareketleri, İşsizlik ve Ekonomik Kalkınma, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(1), ss. 108-127.
• Zaim, S. (1997). Çalışma Ekonomisi, 10. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul.