İsrail'e Karşı Akademik Boykot: Fıkhi Hükümleri ve Makâsıdu'ş-Şerîa

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 2, 129 - 139, 31.12.2024

Vasfi Abuzid

https://doi.org/10.31456/beytulmakdis.1588968

Öz

Tarih boyunca herhangi bir işgale karşı gösterilen direniş, insan doğasının temel bir özelliği olarak ortaya çıkmış ve tüm semavi ile beşerî hukuk sistemleri tarafından teşvik edilmiştir. Bu bağlamda Müslümanların ve diğer din mensuplarının kutsal mekânlarını içeren toprakların işgaline karşı direnişin daha gerekli ve daha zorlu olacağında ise şüphe yoktur. Özellikle de Batı dünyasından yardım ve destek alan bir işgalin olması bunu daha da zorunlu kılmaktadır. Halklar tarafından benimsenmiş ve uygulanmış, gözle görülür bir etkisi olmuş ve bu etkisi pek çok tarihi olayda ortaya çıkmış olan tarihsel direniş araçlarından biri de boykottur. Boykotlar, kapsamlı bir şekilde uygulandıklarında çok daha etkili sonuçlar doğurur. Bu etkiler, halk ve hükümet düzeyinde; siyasi, ekonomik, turizm, eğitim gibi çeşitli alanlarda belirgin bir şekilde ortaya çıkar. Boykotun önemli türlerinden biri de akademik boykottur. Akademik boykot, akademik kurumların aktif katılım gösterdiği ve bu alanda kampanyaların başlatıldığı; bunun neticesinde kayda değer başarıların elde edildiği ve İsrail tarafında endişeyle karşılanan bir boykot türüdür. Dolayısıyla akademik boykotun tüm boyutlarıyla ele alınması incelenmeye değerdir. Akademik boykot, İsrail yönetimi üzerinde ne ölçüde bir baskı oluşturabilir? Bu baskı, İsrail'e karşı direnişe nasıl katkıda bulunabilir ve özgürlüğe giden süreyi kısaltmak açısından ne gibi sonuçlar doğurabilir? Bu boykot türü ile ilgili şer’i hükümler nelerdir? Akademik boykot ile ulaşılmak istenen hedefler nelerdir? Bu makalede, yukarıdaki sorular yanıtlanmaya çalışılacaktır. Akademik Boykot için şer’i hükümleri ortaya koymak adına tümdengelim yaklaşımının yanı sıra analitik ve eleştirel yaklaşım da takip edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Boykot, Şer’î Hükümler, Mekâsıd, İsrail, İşgal, Filistin

The Academic Boycott of the Israeli entity: Its Jurisprudential Rulings and Maqasid al-Shari'ah (Higher Objectives of Islamic Law)

Öz

Resistance to occupation is a fundamental imperative, mandated by divine Sharia law and recognised by international statutes. Our Holy Land is subjected to occupation by a brutal enemy, and one efficacious mode of resistance is a boycott, in its comprehensive sense. A notable variant of this boycott is the academic boycott. The academic boycott has seen significant activity from academic bodies and has sparked numerous campaigns that have yielded successes and elicited apprehension from "Israel". Consequently, it is imperative to examine the academic boycott in all its facets. This study seeks to ascertain the extent to which the academic boycott can exert pressure on the Zionist entity, inflict damage, contribute to resistance efforts, and expedite the path towards liberation. Additionally, the study investigates the Sharia rulings pertinent to the academic boycott and delineates its intended objectives. The methodology employed encompasses a deductive approach to derive Sharia rulings, coupled with analytical and critical approaches.

Anahtar Kelimeler

Boycott, Sharia, Maqasid, Israel, occupation, Palestine.

المقاطعة الأكاديمية للكيان الإسرائيلي: أحكامها الفقهية ومقاصدها الشرعية

Öz

إن مقاومة أي احتلال عبر التاريخ أمر فطري، وهو أمر دعت إليه جميع الشرائع السماوية، وكل القوانين الوضعية، فكيف باحتلال أرض مقدسة، فيها مقدسات المسلمين وغيرهم؟ لا شك أن المقاومة له ستكون أوجب وأوجه؛ لا سيما أنه احتلال يتلقى المساعدة والعون والتأييد من العالم الغربي، ومن وسائل المقاومة التاريخية التي اعتمدتها الشعوب ومارستها بالفعل وكان لها أثر ملحوظ ظهر أثره في وقائع تاريخية كثيرة، وسيلة المقاطعة، والمقاطعة تكبر جدواها حينما تكون شاملة: شعبية وحكومية، سياسية واقتصادية وسياحية وتعليمية ... إلخ. ومن أنواع المقاطعة المهمة: المقاطعة الأكاديمية؛ حيث نشطت جهات أكاديمية فيها وانطلقت حملاتٌ لهذا النوع من المقاطعة حقق نجاحاتٍ، وشكّل قلقًا عبرت عنه "إسرائيل"، ومن هنا فإن تناول المقاطعة الأكاديمية بكل أبعاده يستحق الدراسة .. فإلى أي حد يمكن أن تشكل المقاطعة الأكاديمية ضغطًا على الكيان الإسرائيلي وتُلحق به أضرارا تُسهم في مقاومته، وتختصر الزمن نحو التحرير؟ وما هي الأحكام الشرعية المتعلقة بالمقاطعة الأكاديمية؟ وما المقاصد المرجوة من المقاطعة الأكاديمية؟ وقد اتبعت المقالة للإجابة على هذه الأسئلة المنهج الاستنباطي لاستنباط الأحكام الشرعية للمقاطعة الأكاديمية، وكذلك المنهج التحليلي، والمنهج النقدي.

Anahtar Kelimeler

المقاطعة, الأحكام الشرعية, فلسطين, الاحتلال, إسرائيل, المقاصد

Kaynakça

• al-Qahtani, S. M. H. (2000). Majmu‘at al-Fawa’id al-Bahiyah ‘ala Manzumat al-Qawa‘id al-Fiqhiyah. Saudi Arabia: Dar al-Sumai‘i lil-Nashir wal-Tawzi‘.
• al-Saadi, A. N. (1355AH). Tayssir al-Karim al-Rahman fi-Tafsir Kalam al-Manan. Dar Ibn al-Jawzi.
• BDS website: https://bdsmovement.net/ar
• Ibn 'Abbad, S. (1994). Al-Muhit fi al-Lughah. Beirut: ‘Alam al-Kutub.
• Ibn 'Abd al-Salam, I. (1991). Qawa'id al-Ahkam fi Islah al-Anam, ed: Taha Abdul Raouf Saad, Cairo: Maktabat al-Kuliyat al-Azhariyah.
• Ibn Ashur M. T. (2004). Maqasid al-Shari’ah al-Islamiyyah. Qatar: Ministry of Endowment and Islamic Affairs.
• Ibn Faris, A. (1979). Maqaiyis al-Lughah. Dar Al-Fikr.
• Ibn Hajar al-Asqalani, A. N. (1986). Fath al-Bari. Cairo: Dar al-Rayyan lil-Turath.
• Ibn Hisham, A. (1955) Sirat Ibn Hisham. Egypt: Matba‘at Mustafa al-Babi al-Halabi.
• Ibn Manzur, M. M. A. (1414AH). Lisan al-Arab. Beirut: Dar Sadir.