Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi için Yeni Bir Teknik Önerisi Fısıltı Durağı

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 3, 199 - 213, 15.09.2025

Seda Kaya , Ali Yılmaz

Öz

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, kültürel etkileşimler, öğrenci değişim programları ve göç hareketleri nedeniyle günümüzde önemli bir alan hâline gelmiş, Türkiye’ye eğitim görmeye gelenlerin ve Türkçe öğrenenlerin sayısı artmıştır. Yabancı öğrenciler Türkçe öğrenirken özellikle eklemeli yapı, ünlü uyumu, sözdizimi farklılıkları ve yazılı anlatımda bütünlük sağlama gibi güçlüklerle karşılaşmaktadır. Bu durum, yalnızca dil bilgisi öğretiminin değil, aynı zamanda sürecin akılda tutma, not alma ve üretici dil becerileriyle desteklenmesini zorunlu kılmaktadır. Alan yazınında Türkçe öğretimine yönelik farklı teknikler geliştirilmiştir fakat bu tekniklerin çoğu öğrencilerin öğrenmelerini kalıcı hâle getirme, öğrendiklerini yaratıcı biçimde kullanma ve iş birlikli öğrenme ortamı oluşturma noktasında sınırlı kalmaktadır. Bu bağlamda, öğrencilerin etkin katılıp eğlenerek öğrenmelerini sağlayacak yöntemlere ihtiyaç vardır. Yöntemi temel araştırma olan bu çalışmada öğrencilerin eğlenerek öğrenebilecekleri, dört temel dil becerilerinin, akılda tutma yeterliklerinin, not alma becerilerinin ve yaratıcılıklarının geliştirilebileceği, B1 düzeyinden itibaren kullanılabilecek, araştırmacılar tarafından geliştirilen Fısıltı Durağı Tekniği’ni tanıtıp Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanına yeni bir teknik kazandırmak amaçlanmaktadır. Bu teknik, öğrencilerin okudukları metinleri akıllarında tutarak önceden oluşturulmuş duraklardaki eşlerine aktarması ve etkinliğin sonunda hikâyeleri yazılı metinler hâline getirmeleri basamaklarından oluşmaktadır. Böylelikle öğrencilerin eğlenerek iş birlikli öğrenmeleri, okudukları ve dinlediklerini akılda tutmaları ve bunları grup üyeleriyle tartışarak ve not alarak yazıya geçirmeleriyle dil becerilerini geliştirmeleri sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Akılda tutma , dil öğretimi tekniği , iş birlikli öğrenme , kulaktan kulağa , yuvarlak masa tekniği

Etik Beyan

Sayın Editör, Dil Öğretimi için Yeni Bir Teknik Önerisi: Fısıltı Durağı başlıklı çalışmada araştırmacılar tarafından Türkçe öğretimi alanına yeni bir teknik önerisinde bulunulmuştur. Çalışma esnasında var olan dil öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin çalışmaların içerik analizi yapıldığından Etik Kurul Onay Belgesi almayı gerektiren bir durum TR Dizin sisteminde (https://trdizin.gov.tr/) de belirtildiği gibi yoktur. Bilgilerinize saygılarımızla sunarız. Dr. Öğr. Üyesi Seda KAYA Öğr. Gör. Ali YILMAZ

A New Technique Proposal for Teaching Turkish as a Foreign Language: The Whistation Technique

Öz

Teaching Turkish as a foreign language has become an increasingly important field due to cultural interactions, student exchange programs, and migration movements, leading to a rise in the number of individuals coming to Türkiye for education and learning Turkish. Foreign students face particular challenges when learning Turkish, including its agglutinative structure, vowel harmony, syntactic differences, and achieving coherence in written expression. These challenges necessitate not only the teaching of grammar but also the integration of memory retention strategies, note-taking practices, and productive language skills into the learning process. Although various techniques have been developed in the literature for teaching Turkish, most remain limited in terms of promoting long-term retention, encouraging creative use of learned material, and fostering collaborative learning environments. Therefore, there is a growing need for methods that enable students to actively participate and enjoy the learning process. This study, designed as basic research, aims to introduce the Whistation Technique, developed by the researchers, as a new instructional technique that can be used from the B1 proficiency level onward. The technique seeks to help students learn through engagement and enjoyment, while developing their four core language skills, memory retention, note-taking abilities, and creativity. The method consists of students recalling texts they have read, transmitting them to peers at pre-arranged “stations,” and finally converting these narratives into written texts. In doing so, students are encouraged to learn collaboratively in an enjoyable manner, retain what they read and listen to, discuss and take notes with their group members, and ultimately improve their language skills through productive writing tasks.

Anahtar Kelimeler

retention , Language teaching technique , Collaborative learning Word of mouth , Round table technique

Kaynakça

• Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728-749.
• Aşcı, A. U. (2019) Eğitsel dijital oyunların 6. sınıf öğrencilerinin Türkçe dersi akademik başarılarına etkisi. Journal of International Social Research, 12(62), 932-941. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3108
• Aykaç, M., & Çetinkaya, G. (2019). Konuşma becerisi ve yaratıcı drama. G. Çetinkaya (Ed.), Konuşma ve eğitimi içinde (s. 285-302). Pegem Yayınları.
• Bayat, N. (2014). Sürece dayalı yazma yaklaşımının yazma başarısı ve kaygısı üstündeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1123-1141.
• Bygate, M. (1987). Speaking. Oxford University Press.
• CEFR, (2020). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment-companion volume. Council of Europe Publishing.
• Çelik, İ. R. (2023). İşbirlikli bilgi işlemsel problem çözmenin akademik başarı ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• D’Andrea, F. M., McCarthy, T., Kamei-Hannan, C., & Holbrook, M. C. (2021). Investigating comprehension measures of reading adventure time! for improving reading skills. British Journal of Visual Impairment, 41(2), 286-297. https://doi.org/10.1177/02646196211034648
• Dağaşan, E. (2023). The effect of using educational games in Turkish language instruction on academic achievement: A meta-analysis study. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 8(24), 2308-2340. http://dx.doi.org/10.35826/ijetsar.702
• Dasanayaka, D. (2023). The impact of the round table technique in paragraph writing: a study based on grade 11 learners of English as a second language. Proceeding of the World Conference on Language Learning, 1(1), 12-21. https://doi.org/10.33422/languageconf.v1i1.119
• Derwing, T. M., & Munro, M. J. (2005). Second language accent and pronunciation teaching: a research-based approach. TESOL Quarterly, 39(3), 379-397.
• Erdoğan, T. (2012). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin bitişik eğik yazı yazma gelişimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 165, 93-103.
• Erol, S., Erdem, İ., & Akkaya, A. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde eğitsel oyunların kullanımının akademik başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (Özel Sayı), 166-183. https://doi.org/10.35675/befdergi.850249
• Gezek, A. (2020). Yabancı dil öğretiminde yeni bir teknik önerisi: Zihinsel sınıflandırma tekniği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 29-47. https://doi.org/10.29000/rumelide.752071
• Göçer, A. (2017). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde iletişimsel yöntemin özellikleri, kullanımı ve işlevleri. IJLET, 5(4), 1-16.
• Grabe, W., & Stoller, F. L. (2002). Teaching and researching reading. Pearson Education.
• Haghverdi, H. R., Biria, R. ve Karimi, L. (2010). Note-taking strategies and academic achievement. Journal of Language and Linguistic Studies, 6 (1), 75-109.
• Hyland, K. (2003). Second language writing. Cambridge University Press.
• Kagan, S. (2010). Cooperative learning. Kagan Publishing.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatay, H. (2011). 4+ 1 Planlı yazma ve değerlendirme modelinin öğretmen adaylarının yazılı anlatım tutumlarını ve yazma becerilerini geliştirmeye etkisi. Electronic Turkish Studies, 6(3). 1029-1047.
• Karatay, H., İpek, O., & Karabuğa, H. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde dört kare yazma yöntemi: B2 düzeyi üzerine bir eylem araştırması. Turkish Studies, 13(19), 1101-1123. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies
• Karatay, H., Kaya, S., & Tekin, G. (2020). Cornell tekniğinin metin özetlemeye etkisi. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 4(3), 13-22. https://doi.org/10.29345/futvis.139
• Kaya, B. (2016). Üstbilişsel beceri odaklı yazma süreçlerinin dördüncü sınıf öğrencilerinin hikâye yazma becerisine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kaya, İ. (2023). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde iletişimsel yaklaşım temelli etkinliklerin konuşma becerisinde kullanımına dair öğrenci görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 12(3), 1286-1304. https://doi.org/10.7884/teke.1360030
• Kırmızı, F. S. (2009). Türkçe dersinde yaratıcı drama yöntemine dayalı yaratıcı yazma çalışmalarının yazmaya yönelik tutuma etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi, 4(7), 51-68. https://doi.org/10.21612/yader.2009.005
• Larsen Freeman, D. (2001). Teaching grammar. In M. Celce-Murcia (Ed.), Teaching English as a Second or Foreign Language (3rd ed.). Heinle & Heinle.
• Maltepe, S. (2006). Yaratıcı yazma yaklaşımı açısından Türkçe derslerindeki yazma süreçlerinin ve ürünlerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Özgat Tatan, O. (2020). Yabancı dil öğretiminde oyunlar ile ilgili Türkiye’de yapılmış lisansüstü tezlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, Kış (6), 33-50.
• Özkara, Y. (2007). 6+1 Analitik yazma ve değerlendirme modelinin 5. Sınıf öğrencilerinin hikâye edici metin yazma becerilerini geliştirmeye etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Pauk, W. (2000). Essential study strategies. H & H Publishing Company, Inc.
• Piskun, A. A., & Ratsyk, E. R. (2022). Using the technology of "Chinese whispers" in the learning of foreign languages in the study of the lexical minima. KANT, 43(2), 311-317.
• Reutzel, D. R., Jones, C. D., Fawson, P. C., & Smith, J. A. (2008). Scaffolded silent reading: a complement to guided repeated oral reading that works!. The Reading Teacher, 62(3), 194-207. https://doi.org/10.1598/rt.62.3.2
• Schmitt, N. (2000). Vocabulary in language teaching. Cambridge University Press.
• Sever, E. (2013). Süreç temelli yazma modellerinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım ve yaratıcı yazma becerilerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Silva, H., Lopes, J., Domínguez, C., & Morais, E. (2022). Think-pair-share and roundtable: two cooperative learning structures to enhance critical thinking skills of 4th graders. International Electronic Journal of Elementary Education, 15(1), 11-21. https://doi.org/10.26822/iejee.2022.274
• Suryadi, S. (2022). The impact of chinese whisper game and vocabulary mastery on students’ speaking skill. Jurnal Visi Ilmu Pendidikan, 14(2), 137. https://doi.org/10.26418/jvip.v14i2.54833
• Ülper, H. (2008). Bilişsel süreç modeline göre hazırlanan yazma öğretimi programının öğrenci başarısına etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Vandergrift, L. (2007). Recent developments in second and foreign language listening comprehension research. Language Teaching, 40(3), 191-210.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Wang, Q. (2023). Memorization strategy and foreign language learning: a narrative literatüre review. Frontiers in Psychology, 14, 1-9. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1261220