Din Görevlilerinin Bir Afet Biçimi Olan Deprem Hakkındaki Algıları

Yıl 2023, , 98 - 119, 15.12.2023

İkram Batır , Celal İnce

https://doi.org/10.53442/bider.vi.1382052

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın temel amacı Bitlis ili Tatvan ilçesinde Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde çalışan imam ve Kur’an kursu öğreticilerinin bir afet biçimi olan depremi nasıl anlamlandırdıklarını ve algıladıklarını öğrenmeye çalışmaktır. Çalışmada depremin; kader, tevekkül, irade ve sorumluluk gibi dini kavramlarla ilişkisi tartışılmış ve bir durum tespiti yapılmak istenmiştir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntem ve tekniklerinden yararlanılmıştır. Bu kapsamda 9 imam ve 6 kadın Kur’an kursu öğreticileri olmak üzere 15 kişi ile görüşme/mülakat gerçekleştirilmiştir. Tezin amacına uygun yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış, konu bağlamında 5 temel ve 17 alt soru olmak üzere 22 soru ile din görevlilerinin deprem hakkındaki düşüncüleri/algıları anlamaya çalışılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda görüşme yapılan katılımcılar; kader ve tevekkül kavranmalarının toplumda bağlamından koparılarak Allah’ın tavsiye ettiği sorumluluk bilincinden soyutlanarak kullanıldığını ifade etmişler. Ayrıca din görevlilerine deprem hakkındaki görüşleri sorulmuş, yapılan görüşme sonucunda din görevlilerinin bir kısmı depremin daha çok ceza, uyarı ve imtihan gereği meydana geldiğini belirtirken bir kısmı da depremin İlahi Kanunlar/Adetullah kapsamında meydana geldiğini ifade etmişlerdir. Depremlerin Adetullah Kanunu gereği meydana gelmesinin olağan olduğu ve önemli olan Allah’ın vermiş olduğu akıl ve irade ile insanların sorumluluklarının bilincinde olması, depreme karşı gerekli önlem ve tedbirleri alınması gerektiğini belirtmişler. Zira dini inanç bağlamında din görevlilerinin kader ve tevekkülün insana bir sorumluluk yüklediği vurgusu yaptığı görülmüştür. Yapılan görüşmelerde bazı din görevlilerinin deprem gibi olayların afete dönüşmesinde insanların sorumsuzluğu ve tedbirsizliklerinin neden olduklarını belirttiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Deprem, Din, Kader, Tevekkül, İrade

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Erişim 15 Mart 2023. https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
• Altıntaş, Ramazan. “Yazgıcı ve Özgürlükçü Tevekkül Anlayışının Çalışma Hayatına Etkileri”. 3/7 (2000), 113-136.
• Altuncu, Tuba. İnsan İradesi ve Kader İlişkisi. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• Aydın, Cüneyd. “Kader İnancının Savunma Mekanizması ve Dini Başa Çıkma Kavramları Açısından Değerlendirilmesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/35 (2019), 101-122.
• https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.469645
• Bulut, İsmail. “Kader-Engellilik İlişkisine Kelami Bir Yaklaşım”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (2015), 20-51.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. Çanakkale: Paradigma Yayıncılık, 2002.
• Çağrıcı, Mustafa. Ana Hatlarıyla Ahlâk ve İslâm Ahlâkı. Ensar Yayınevi, 2018.