Muhammed Hüseyin Fazlullah’ın Min Vahyi’l-Kur’ân Adlı Eserinde İctimâi Konulara Yaklaşımı

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 16, 15.06.2024

Abdusselam Boluk

https://doi.org/10.53442/bider.vi.1383123

Öz

Kur’ân, Müslümanlar için hayatın tüm problemlerine içinde çözümler barındıran bir kitap olmasından dolayı indirilmeye başlandığı ilk günden itibaren okunmuş ve anlaşılmaya çalışılmıştır. Bireylerin gerek ilmi yeterliliklerindeki gerekse anlayışlarındaki farklılıklar Kur’ân yorumuna da yansımış ve birbirinden farklı birçok tefsir yöntemi ortaya çıkmıştır. Şüphesiz ki bu tefsir yöntemlerinden günümüzde en revaçta olanlarından birisi de Kur’ân ayetlerinden toplumun ihtiyaçlarına yanıt verecek anlamlar ve dersler çıkarmayı amaç edinen ictimâî tefsir metodudur. Bu çalışmada yirminci asırda, ülkemize çok yakın bir coğrafya olan Lübnan’da yaşamış ve İslami ilimlere dair pek çok eser kaleme almış olmasına rağmen ülkemizde yeterince tanınmayan Şiî âlim Muhammed Hüseyin Fazlullah’ın Min Vahyi’l-Kur’ân adlı tefsirinde, aktüel konulara yaklaşımı ele alınmıştır. Çalışmada ön bilgi mahiyetinde ictimâî tefsir ve Fazlullah kısaca tanıtılmıştır. Ardından kadın ve yönetim-idare şeklinde iki ana başlık altında müellifin konu hakkındaki görüşleri okuyucuya sunulmuştur. Fazlullah, siyaset ve toplumsal meselelerle yakından ilgilenen bir alim olmasından dolayı tefsirinde bu konulara ve bunlar etrafında meydana gelen tartışmalara fazlaca yer vermiştir. Kadına dair konuları ele alırken gelenekçi ekolle modernist ekol arasında bir yol tutan Fazlullah, kadının kişiliğini zedelediği iddia edilen hükümlerin kadının fıtratına daha uygun olduğunu okuyucuya sunmaya çalışmıştır. Yönetim ve idareye dair konuları ele alırken tartışmaların odağında olan meselelerde İslam’ın sunmuş olduğu sistemin toplum menfaatlerine daha uygun olduğunu açıklamaya çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Şî‘a, Fazlullah, Min Vahyi’l-Kur’ân, İctimâi Tefsir

Etik Beyan

Çalışmamda intihal bulunmayıp yararlanılan tüm kaynaklar dipnotlarda ve kaynakçada gösterilmiştir.

Kaynakça

• Algar, Hamid. “Merci-i Taklîd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/172-174. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
• Atmaca, Gökhan. “Müfessirlere Göre Kavvâm Kelimesi -Nîsâ Sûresi 34. Ayet Bağlamında-”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/1 (2013), 215-231.
• Bardakoğlu, Ali. “İslam ve Demokrasi Üzerine”. İslâmiyât 2/2 (1999), 77-84.
• Birışık, Abdulhamit. “Tefsir”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/281-290. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Tarihi. Ankara: Fecr Yayınları, 9. Basım, 2019.
• Demirci, Muhsin. Tefsir Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 51. Basım, 2018.
• Demirci, Muhsin. Tefsir Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 5. Basım, 2016.