Tarımsal Kredi Müşterilerinin Bankacılık Hizmetlerinden Memnuniyet Düzeylerinin İncelenmesi: Sivas İli Örneği

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 14 - 26, 29.04.2025

Reyhan Ayşe Akpınar , Yılmaz Günel

https://doi.org/10.38057/bifd.1656307

Öz

Tarımsal finansman, tarımda verimliliği artırmayı hedefleyen tüm tarımsal kalkınma operasyonları için kritik bir bileşendir. Ülkemizde, bankacılık sektörü ve bazı kuruluşların sunduğu tarımsal krediler ile gerekli finansman sağlanabilmektedir. Tarımsal kredilerin sağlanmasında müşterilerin memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi hem sektör paydaşları hem de finansman ihtiyacı olan kişiler için önemli bir yere sahiptir. Araştırmada, tarımla uğraşan kişilerin, Türkiye’de bankalarca sunulan tarımsal krediye ilişkin mevcut yapı ve hizmetlerden duydukları memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca tüketicilerin tarımsal kredi hizmetlerine ilişkin düşüncelerinin çeşitli bağımsız değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediğide incelenmiştir. Araştırmanın evrenini Sivas ilinde tarım ile uğraşan 18 yaş ve üzeri kişiler oluşturmakta, örnekleminde ise 390 kişi yer almaktadır. Araştırmada, tasarlanan anketler kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak yüz yüze uygulanmıştır. Ankette, katılımcıların demografik özelliklerini yansıtan sorular ile birlikte ilgili literatür taranarak araştırmacılarca oluşturulan “Tarımsal Kredi Müşterilerinin Bankacılık Hizmetlerinden Memnuniyet Düzeylerinin Belirlenmesi Ölçeği” bulunmaktadır. Çalışmada Betimsel Araştırma Yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizi aşamasında Kolmogorov-Smirnov, Bonferroni Düzeltmeli Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H Testleri kullanılmıştır. Çalışmanın açıklayıcı faktör analizi adımında beş faktör (bankacılık hizmeti, kişiye özel hizmet, banka çalışan davranışı, kredi hizmeti, güven) ve 28 maddeden oluşan bir ölçme yapısı elde edilmiştir. Araştırma sonucunda; katılımcıların bankacılık hizmeti, kişiye özel hizmet, banka çalışan davranışı ve güven faktörlerine ilişkin olarak genel anlamda memnun oldukları fakat kredi hizmeti faktörüne yönelik genel anlamda memnun olmadıkları belirlenmiştir. Araştırmada, cinsiyet, yaş, eğitim durumu, tarımsal tecrübe süresi ve tarımsal kredi kullanım sayısı değişkenlerine göre tarımsal kredi müşterilerinin bankacılık hizmetlerine ilişkin memnuniyet düzeyleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılıkların olduğu, medeni durum ve faaliyet alanı değişkenlerine göre ise istatistiksel açıdan anlamlı farklılıkların olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarımsal Finansman , Bankacılık Hizmetleri , Faktör Analizi , Non-Parametrik Testler

Examination of Satisfaction Levels of Agricultural Credit Customers with Banking Services: The Case of Sivas Province

Öz

Agricultural financing is a critical component of all agricultural development operations aimed at increasing productivity in agriculture. In Türkiye, the necessary financing can be provided through agricultural loans offered by the banking sector and some organisations. Determining the satisfaction levels of customers in the provision of agricultural loans has an important place for both sector stakeholders and people in need of financing. In this study, it is aimed to determine the satisfaction levels of agricultural consumers with the current structure and services related to agricultural loans offered by banks in Türkiye. In addition, it was also analysed whether consumers' opinions on agricultural credit services differ in terms of various independent variables. The population of the research consists of people aged 18 and over who are engaged in agriculture in Sivas province, and 390 people are included in the sample. In the research, the designed questionnaires were applied face to face using convenience sampling method. In the questionnaire, there are questions reflecting the demographic characteristics of the participants and the ‘Scale for Determining the Satisfaction Levels of Agricultural Credit Customers with Banking Services’ created by the researchers by reviewing the relevant literature. Descriptive research method was used in the study. Kolmogorov-Smirnov, Mann Whitney U and Kruskal Wallis H Tests with Bonferroni Correction were used in the data analysis phase. In the explanatory factor analysis step of the study, a measurement structure comprising five factors -banking service, personalised service, bank employee behaviour, credit service, trust- and 28 items was identified. As a result of the study, it was found that the participants were generally satisfied with the factors of banking service, personalised service, bank employee behaviour and trust while they were generally dissatisfied with the credit service factor. The research also revealed statistically significant differences in the satisfaction levels of agricultural loan customers regarding banking services according to gender, age, education level, duration of agricultural experience and number of agricultural loan utilisation variables, while there were no statistically significant differences according to marital status and field of activity variables.

Anahtar Kelimeler

Agricultural Finance , Banking Services , Factor Analysis , Non-Parametric Tests.

Kaynakça

• Akyüz, A., & Atılgan, T. (2020). Banka hizmet kalitesinin kurumsal imaj, müşteri tatmini ve tekrar satın alma davranışı üzerindeki etkisinin yapısal eşitlik modeli ile analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 1-20.
• Arslanbey, S. (2011). Bankacılık sektörü ve tarım kredileri: Türkiye’de tarımın finansmanı ve T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’nin rolü [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın Can, B., & Mutlu, Ü. (2024). Bankacılık sektöründe tarımsal krediler: Kocaeli ilinde tarımsal kredi kullanımı. Journal of Emerging Economies and Policy, 9(Special Issue), 10-20.
• Balcıoğlu, K. (2012). Tarımsal işletmelerin finansal kaynakları [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bilge, E. (2022). Kredi kullanım amaçlarına göre çiftçilerin tercihlerinde etkili olan faktörlerin incelenmesi: Aksaray örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çelik, H. (2021). Türkiye’de tarımsal finansman için İslami araçlar ve bir talep analizi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çetin, B., & Aydın, M. (2015). Kamu ve özel banka müşterilerinin hizmet kalite algılarının değerlendirilmesi: Bir alan araştırması. Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 8(3), 112-129.
• Dede, Y., & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(1), 19-37.
• DeVellis, R. F. (2021). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar (T. Totan, Çev.; 3. bs.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Dinçer, M. R. (2019). Tarım kesiminin kredilendirilmesinde kamu bankacılığının rolü ve önemi: Türkiye örneği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durukan, T., & Gök, M. S. (2020). Finansal tüketicilerin banka tercihlerinin konjoint model ile belirlenmesi üzerine bir araştırma: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 87, 1-18.
• Erdal, B. (2012). Tarım işletmelerinin finansmanı ve kredilendirme: Bursa ili merkez ilçeleri meyvecilik işletmeleri örneği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdaş, H. (2012). Türkiye’de tarımın finansmanında tarımsal kredilerin rolü: Edirne bölgesi örneği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Esenkar, D. (2019). Türk bankacılık sektöründe tarımsal finansman uygulamaları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Şeyh Edebali Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Goodwin, L. D. (1999). The role of factor analysis in the estimation of construct validity. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 3(2), 85-100.
• Güngör, A., & Karahan, M. (2004). Banka hizmetleri satın alan tüketicileri banka özellik ve hizmet değişkenlerine yönelik tutumları açısından alt gruplara ayırmaya yönelik Erzurum'da bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(3-4), 223-239.
• Karabaş, S. (2024). Tarımsal kredi pazarında kredi kullanım kapasitesinin Türkiye’de ve dünyada karşılaştırmalı analizi. Eurasian Journal of Agricultural Economics (EJAE), 4(1), 44-56.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, S. (2016). Kısa vadeli tarımsal finansmanda teminat sorunu: Özel soğuk hava deposu emanet senetlerinin teminat olarak kullanılabilirliği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Başkent Üniversitesi.
• Kazancı, M. (2010). Tarımsal işletmelerin finansmanı ve Türkiye örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kadir Has Üniversitesi.
• Köksal, H. (2019). Samsun ilinde tarımsal kredi kullanımının analizi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Küçükoğlu, E. (2019). Tarımsal kredilerin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Netemeyer, R. G., Bearden, W. O., & Sharma, S. (2003). Scaling procedures: Issues and applications. Sage Publications.
• Oğul, B. (2022). Türkiye’de tarımsal krediler ve tarımsal üretim ilişkisi: Zaman serisi analizi. Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 20-27.
• Özvardar, B. (2019). Türkiye’de tarımsal finansman ve kredi uygulamaları: Tekirdağ ili örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Parlat, A. (2017). KOBİ bankacılığında müşteri memnuniyeti ve Gaziantep ilinde bir uygulama [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Allyn & Bacon.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (4. bs.). Nobel Basım Yayın.
• Topuzoğlu, İ., & Artukoğlu, M. (2019). Bazı ülkelerde ve Türkiye’de bankaların tarımsal kredi uygulamalarının analizi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 25(2), 249-258.
• TRGM (Tarım Reformu Genel Müdürlüğü). (2024, Eylül 15). Sivas tarımsal yatırım rehberi. https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM/TARYAT/Belgeler/Tar%C4%B1msal%20yat%C4%B1r%C4%B1m%20rehberi/Sivas%20Tar%C4%B1msal%20Yat%C4%B1r%C4%B1m%20Rehberi.pdf
• Uygur, E. (2021). Tarım kredileri ile tarımsal büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Üney, Ö. M. (2021). Türkiye’de tarımsal finansmanda kooperatifçiliğin önemi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Şeyh Edebali Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, A., & Demir, T. (2021). Türk bankacılık sisteminde müşteri hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar ve müşteri danışmanlığı modeli. Bankacılık ve Finans Araştırmaları Dergisi, 5(2), 45-63.
• Yılmaz, M. K. (2008). Dünya’da ve Türkiye’de tarımsal finansman: Türkiye için model önerisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Kadir Has Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yola, E. (2019). Türk bankacılık sisteminde tarımsal krediler ve etkinliği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.