Sanayi Üretimi ile Yük Taşımacılığı Arasındaki Eş-Bütünleşme ve Nedensellik İlişkisi

Yıl 2021, , 153 - 170, 20.12.2021

İlknur Yeşim Dinçel

https://doi.org/10.33399/biibfad.862383

Cited By: 3

Öz

Sanayi üretimindeki gelişmeler pek çok sektöre ivme kazandırırken, ulaşım modları üzerinde de etkili olmaktadır. Bu çalışma, sanayi üretimi ve taşımacılık yöntemleri arasındaki ilişkiye dikkat çekerek, karayolu ve demiryolu altyapısının uzun dönemli planlamalarda iktisadi etkinlik açısından önemini ampirik olarak ortaya koymayı amaçlamaktadır. Buna yönelik olarak, Türkiye’de 1986-2019 yılları arasında, sanayi üretimi ile karayolu ve demiryolu yük taşımacılığı ilişkisi zaman serisi analizi ile incelenmiştir. Değişkenler arasındaki ilişki eş-bütünleşme ve nedensellik testine tabi tutularak, ilişkinin varlığı ve yönü araştırılmıştır. Analiz sonucunda, karayolu ve demiryolu yük taşımacılığı ile sanayi üretimi arasında çok kuvvetli bir ilişkiye ulaşılmıştır. Sanayi üretimi ile demiryolu yük taşımacılığı arasında hem kısa hem uzun dönemde karşılıklı ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca bu iki unsur arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi de bulunmaktadır. Diğer taraftan, sanayi üretimi ile karayolu yük taşımacılığı arasında kısa dönemde anlamlı bir ilişkiye ulaşılamazken, yalnızca uzun dönemde anlamlı bir ilişkinin varlığı saptanmıştır. Karayolu yük taşımacılığı-sanayi üretimi arasında, sanayi üretimi-demiryolu yük taşımacılığındaki nedenselliğe benzer bir ilişkiye ise ulaşılamamıştır. 

Anahtar Kelimeler

Eş-bütünleşme, Nedensellik,, Sanayi Sektörü, Yük Taşımacılığı.

Co-Integration and Causality on the Relationship between Industrial Production and Freight Transportation

Öz

While developments in industrial production accelerate many sectors, they also have been effective on modes of transport. This study aims to reveal empirically that the importance of highway and railway infrastructure in terms of economic efficiency in long-term planning by drawing attention to the relationship between industrial production and transportation methods. Intended for the aim, between the years of 1986-2019 in Turkey, industrial production was examined by the highway and railway freight transport relations with time-series analysis. The existence and direction of the relationship were researched by subjecting the relationship between variables to cointegration and causality tests. As a result of the analysis, a very strong relationship has been reached between the highway and railway freight transport and industrial production. There is a reciprocal relationship between industrial production and railway freight transport both in the short and long term. There is also a bidirectional causality relationship between these two factors. On the other hand, while no significant relationship could be reached between industrial production and highway freight transportation in the short term, only a significant relationship was found in the long run. A relationship between highway freight transport and industrial production, alike to the causality in industrial production and railway freight transport, could not be reached.

Anahtar Kelimeler

Co-integration, Causality, Industry Sector, Freight Transportation

Kaynakça

• Bell, W. & Miller, R. (1986). Unit roots in time series models: tests and implications. American Statistician, 40(1), 12-26.
• Bozkurt, E., Efeoğlu, R. & Sevinç, H., (2017). Türkiye ve Avrasya ekonomilerinde taşımacılık sektörünün ekonomik büyümeye etkisi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 173-187.
• Carapetis, S., Beenhakker, H.L. & Howe, J.D.F. (1984). The supply and quality of rural transport services in developing countries. World Bank Staff Working Paper 654.
• Chen, Y. (2018). China’s role in nigerian railway development and implications for security and development. US Institute of Peace, 1-9.
• Dickey, D. A. & Wayne, A. F. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Dickey, D. & Pantula, S. (1987). Determining the order of differencing in autoregressive Processes. Journal of Business and Economic Statistics, 5(4), 455-461.
• Dickey, D.A. & Fuller, W. A. (1979), Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root, Journal of the American Statistical Association, 74, 427–431.
• Granger, W.J. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37(3), 424-443.
• Gujarati, D.N. (1995). Temel Ekonometri. Literatür Yayınları, İstanbul.
• Hamilton, J.D. (1994). Time Series Analysis. Princeton University Press, New Jersey.
• Jianbo, F., Ni, G., Wang, X., & Jie, Y. (2020). Cluster analysis on railway infrastructure standards in China and it’s application to railway efficiency improvement. IOP Conference Series Earth and Environmental Science, 1-11.
• Kalan, O. (2017). The relationship between economic growth and road infrastructure: Evidence from Turkey. Boğaziçi Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Karayolları Genel Müdürlüğü. (2020). https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Istatistikler/SeyirveTasimalar/SeyirVeTasimalar.pdf [Erişim Tarihi 15 Mayıs 2020]
• Kılıç, Z. (2019). Türkiye’de karayolu taşımacılığı için SWOT analizi ve politika önerileri. Arel Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Kwiatkowski, D., Phillips, P.C. B., Schmidt, P. & Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root: how sure are we that the economic time series have a unit root? Journal of Econometrics, 54, 159-178.
• Macit, D. (2020). Karayolu yük taşımacılığının ekonomik büyüme ve ticaret hacmi üzerindeki etkisine yönelik ampirik bir analiz. Alanya Akademik Bakış, 4(3), 843-860.
• MacKinnon, J.G. (1991). Critical values for cointegration tests. Long-Run Economic Relationship: Readings in Cointegration.
• Mavhunga, C. (2014). Energy, industry, and transport in south-central Africa's history. RCC Perspectives, 5, 9-18.
• McCarthy, E.J. & Perreault, W.D. (1993). Basic Marketing: A Global Managerial Approach, McGraw Hill, New York.
• McKinnon, A. (2006). Life without trucks: the impact of a temporary disruption of road freight transport on a national economy. Journal of Business Logistics, 27(2), 227-250.
• Nalçakan, M. (2003). Türkiye ekonomisi açısından ulaştırma sektöründe demiryolu taşımacılığının önemi ve ekonometrik model ile türkiye demiryolu yurtiçi yük taşıma talebinin analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özer, D. & Kişi, H. (2011). Avrupa birliği ortak ulaştırma politikası ve Türkiye. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 3(2), 79-100.
• Phillips P. & Perron, P. (1988). testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Pradhan, R.P. & Bagchi, T.P. (2013). Effect of transportation infrastructure on economic growth in India: The VECM approach. Research in Transportation Economics, 38(1), 139-148.
• Shuyan, D., Guojing, X. & Bin, C. (2012). The evaluation of the regional competitiveness on highway logistic in China. Symposium on Robotics and Applications, 877-880.
• T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve İletişim Bakanlığı, (2011). Ülke raporu, http://www.comcec.org/wp-content/uploads/2015/02/Turkey.pdf
• Tarı, R. (1999). Ekonometri, Alfa Yayınları, İstanbul.
• TÜİK İstatistik Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Sanayi-114 [Erişim Tarihi 15 Mayıs 2020]
• Weisbord, G. (2008). Models to predict the economic development impact of transportation projects: historical experience and new applications. Annuals Of Regional Science, 42(3), 519-543.