Analysis Of Factors Affecting Taxpayers' Choice Of E-Finance Applicatıons By Binary Logistic Regression

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 193 - 224, 23.08.2021

Ulvi Sandalcı

https://doi.org/10.33399/biibfad.842112

Cited By: 1

Öz

Developments in the field of information and communication technologies have affected many areas of human life. With the technological development, important changes have occurred in the requests and needs of the individuals. Institutions and organizations aiming to respond to these changes have started to rebuild their structures on a technological basis. Accordingly, many services are offered without meeting individuals in a physical environment. In keeping with this innovative technology-based change, public administrations have started to transfer the services they offer to citizens to electronic media as e-government. Tax administrations, which represent one of the parties of taxation and have an important public role in the state structure, have also transferred their services to the electronic environment. In the study, the contribution of the factors that affect the taxpayers' preference of the services offered electronically by the tax administration has been examined. A study conducted by binary logistic regression analysis found that social impact, compatibility, perceived ease of use and performance expectations have a positive effect on e-finance services preference and a negative effect on risk perception.

Anahtar Kelimeler

Tax, taxation, taxpayer, e-finance, binary logistic regression

Mükelleflerin E-Maliye Uygulamaları Tercihinde Etkili Olan Faktörlerin İkili Lojistik Regresyon ile Analizi

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojileri alanında yaşanan gelişmeler insan hayatının birçok alanını etkisi altına almıştır. Teknolojik gelişme ile birlikte bireylerin istek ve ihtiyaçlarında önemli değişimler meydana gelmiştir. Bu değişimlere cevap vermeyi hedefleyen kurum ve kuruluşlar yapılanmalarını teknolojik temelli olarak yeniden inşa etmeye başlamıştır. Buna uygun olarak birçok hizmet bireyler ile fiziki bir ortamda karşılaşmadan sunulmaktadır. Kamu idareleri de bu yenilikçi teknoloji temelli değişime ayak uydurarak vatandaşlara sunduğu hizmetleri e-devlet olarak elektronik ortama aktarmaya başlamıştır. Vergilemenin taraflarından birini temsil eden ve devlet yapısı içinde önemli bir kamu görevi gören vergi idareleri de hizmetlerini elektronik ortama taşımıştır. Çalışmada mükelleflerin vergi idaresi tarafından elektronik ortamda sunulan hizmetleri tercih etmesinde etkili olan faktörlerin katkısı incelenmiştir. İkili lojistik regresyon analizi ile yapılan çalışmada sosyal etki, uyumluluk, algılanan kullanım kolaylığı ve performans beklentisinin e-maliye hizmetleri tercihinde pozitif, risk algısının ise negatif yönde bir etki ortaya çıkardığına ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Vergi, vergileme, mükellef, e-maliye, ikili lojistik regresyon

Kaynakça

• Aydın, N., & Arı, E. (2016). Hanehalkı otomobil talebini belirleyen etkenlerin ikili lojistik regresyon yöntemiyle analizi: Türkiye örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, 76-97.
• Azjen, I. (1988). Attitudes, Personality and Behavior, Dorsey Press, Chicago, IL.
• Baştan, S., & Gökbunar, R. (2004). Kamu hizmetlerinin sunumunda e-devletle ilgili yeni gelişmeler: tümleşik e-devlet sistemlerine doğru, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 19 (1), 71-89.
• Bayram, N. (2015). Sosyal Bilimlerde SPSS İle Veri Analizi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Bircan, H. (2004). Lojistik regresyon analizi: tıp verileri üzerine bir uygulama. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, 185-208.
• Cenikli, E., & Şahin, D. (2013). Türk gelir idaresinde otomasyon projeleri. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 4 (1), 37-52.
• Çokluk, Ö. (2010). Lojistik regresyon analizi: kavram ve uygulama. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (3), 1359-1407.
• Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-340.
• Demirbaş, T., Gerçek, A., Giray, F., Yüce, M. & Oğuzlar, A. (2012). Mükelleflerin e-vergileme sistemini benimsemelerini etkileyen faktörlerin analizi: Bursa araştırması. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 31(1), 59-84.
• Erdoğan, N., & Tuncer, G. (2016). Kamu sağlık hizmetlerinde koniklik etkisi: ikili lojistik regresyon analizi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 6(2), 67-72.
• Fu, J.R., Farn, C.K. & Chao, W.-P. (2006). Acceptance of electronic tax filing: a study of taxpayer intentions. Information & Management, 43(1), 109-126.
• George, D. & Mallery, P. (2003). Spss for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 14.0 update, (7th ed.), Boston: Allyn & Bacon, USA.
• GİB, (2020), 2019 Yılı Faaliyet Raporu, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No:349, https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/faaliyetraporlari/2019/2019_faaliyet_raporu.pdf (Erişim Tarihi: 11.12.2020)
• Hepaksaz, E., & Hayrullahoğlu, B. (2011). E-devlet kapsamında VEDOP uygulamaları ve e-haciz, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(2), 109-120.
• https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/VI/AIGMS/2020/TABLO_12.xls.htm, (Erişim Tarihi:15.12.2020)
• Hu, P.J., Chau, P.Y., Sheng, O.R.L., & Tam, K.Y. (1999). Examining the technology acceptance model using physician acceptance of telemedicine technology. Journal of management information systems, 16(2), 91-112.
• Işıksal, S. (2004). E-Devlet Dönüşümünde Kamu Kurumlarının Yapması Gerekenler. Türkiye Bilişim Derneği Yayını, Ankara.
• Keen, P. (1991). Shaping the Future: Business Design through Information Technology. Boston: Harvard Business School Press.
• Kimea, A., Chimilila, C., & Sichone, J. (2019). Analysis of taxpayers’ intention to use tax e-filing system in Tanzania: controlling for self-selection based endogeneity. African Journal of Economic Review, 7(2), 193-212.
• King, W.R., & He, J. (2006). A meta-analysis of the technology acceptance model. Information & Management, 43, 740–755.
• Köstekçi, A. & Sandalcı, U. (2020). Vergi denetiminin vergi tahsilatına etkisi: Türkiye için bir zaman serisi analizi. Turkish Studies, 15(8), 3609-3627.
• Legris, P., Ingham, J., & Collerette, P. (2003). Why do people use information technology? A critical review of the technology acceptance model. Information & Management, 40(3), 191–204.
• Manaye, M.K., Patnaik, B.C. M. & Satpathy, I. (2019). The effect of electronic taxing system in creating taxpayers ınsight about the equity and justice of tax system. International Journal of Engineering and Advanced Technology, 9 (2), 2098-2104.
• Markus, M.L. & Keil, M. (1994). If we build it, they will come: designing information systems that people want to use. Sloan Management Review, 35 (4), 11-25.
• Martinsa, C., Oliveiraa, T., & Popovič, A. (2014). Understanding the internet banking adoption: a unified theory of acceptance and use of technology and perceived risk application. International Journal of Information Management, 34 (1), 1-13.
• Night, S., & Bananuka, J. (2020). The mediating role of adoption of an electronic tax system in the relationship between attitude towards electronic tax system and tax compliance. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 25 (49), 73-88.
• Nur Yazar, G. (2018). Aile İçi Kadına Yönelik Şiddeti Etkileyen Faktörlerin Lojistik Regresyon İle Analizi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa.
• Oğuzlar, A. (2005). Lojistik regresyon analizi yardımıyla suçlu profilinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi iktisadi ve idari Bilimler Dergisi, 19 (1), 21-35.
• Öz, E., & Bozdoğan, D. (2012). Türk vergi sisteminde e-maliye uygulamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 17(2), 67-92.
• Özmen, A. (1999). Örnekleme, 25-50, sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri, Ali Atıf B. (Ed.) T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1081
• Rogers, E.M. (1995). Diffusion of Innovations, 4th edition. New York: The Free Press
• Saunders, M., Lewıs, P. & Thornhıll, A. (2000). Research Methods For Business Students, Second Edition, Prentice Hall, 1-245.
• Schaupp, L.C., Carter, L., & Mcbride, M.E. (2010). E-file adoption: A study of U.S. taxpayers’ intentions. Computers in Human Behavior, 26 (4), 636-644.
• Shih, H. (2004). An empirical study on predicting user acceptance of e-shopping on the web. Information& Management, 41, 351-368.
• Taiwo A.A. & Downe A.G. (2013). The theory of user acceptance and use of technology (UTAUT): a meat-analytic review of empirical findings. Journal of Theoretical and Applied Information Technology. 49(1), 48–58.
• Turan, A.H., & Özgen, F. B. (2009). Türkiye’de e-beyanname sisteminin benimsenmesi: geliştirilmiş teknoloji kabul modeli ile ampirik bir çalışma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (1), 134-147.
• Turner, L., & Apelt, C. (2004). Globalisation, ınnovation and ınformation sharing in tax systems: the australian experience of the diffusion and adoption of electronic lodgement. eJournal of Tax Research, 2 (2), Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=644024
• Uğur, A.A., & Çütcü, İ. (2009). E-devlet ve tasarruf etkisi kapsamında vedop projesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(2), 1–20.
• Uyar, A. (2019). Tüketicilerin mobil uygulamalara ilişkin algılarının teknoloji kabul modeli ile değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (1), 687-705.
• Venkatesh, V., Morris, M., Davis, G., & Davis, F. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS Qarterly, 27(3), 425-478.
• Verhoef, P.C., & Langerak, F. (2001). Possible determinants of consumers’ adoption of electronic grocery shopping in the Netherlands. Journal of Retailing and Consumer Services, 8, 275–285.
• Wang, Y. (2002). The adoption of electronic tax filing systems: an empirical study. Government Information Quarterly, 20 (2002), 333–352.
• Wang, Y., & Shih, Y. (2009). Why do people use information kiosks? A validation of the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology. Government Information Quarterly, 26(1), 158-165.
• Yıldırır, S.C. & Kaplan, B. (2019). Mobil uygulama kullanımının benimsenmesi: teknoloji kabul modeli ile bir çalışma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 22-51.
• Yılmaz, M.B., & Kavanoz, S. (2017). Teknoloji kabul ve kullanım birleştirilmiş modeli2 ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(32), 127-146.
• Yücel, U.A., & Gülbahar, Y. (2013). Technology acceptance model: a review of the prior predictors. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 46 (1), 89-109.