A Research on the Attitude of Occupational Safety Specialist Candidates Towards Their Profession

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 41 - 64, 20.12.2021

Gökçe Cerev , Bora Yenihan

https://doi.org/10.33399/biibfad.841013

Cited By: 1

Öz

The purpose of this study is to measure the attitudes of occupational safety specialist candidates towards their profession. Individuals’ attitudes towards their profession are essential in terms of their career, productivity, and future. In general, individuals who have positive attitudes towards their profession have a more successful professional life. Occupational safety experts’ attitudes towards their profession are important both for their individual development and for the successful implementation of occupational health and safety principles. There is no study in the literature on the attitudes of occupational safety specialist candidates towards their profession. The study was carried out to fill the gap in the literature. In the study, the level of attitudes of occupational safety specialist candidates towards their profession was investigated by the survey method, one of the quantitative research methods. The participants’ occupational attitudes in general and in the sub-dimensions of love, value, and harmony were evaluated. As a result of the study, the data were stored into the SPSS 25.0 program. The data analysis revealed that occupational safety specialist candidates had high positive attitudes towards their profession, and that demographic characteristics such as gender and marital status did not affect attitudes, while the age variable was effective. Participants’ willingness to work and their evaluation of their profession as their ideal profession positively affected their professional attitudes. As a result of the study, it was concluded that it is important to ensure the sustainability of the high professional attitudes of the occupational safety specialist candidates. Improving the working conditions of the occupational safety specialist profession, increasing personal rights and protecting the education level are necessary elements for maintaining positive professional attitudes.

Anahtar Kelimeler

Occupational health and safety, occupational safety specialist, profession, attitude

İş Güvenliği Uzmanı Adaylarının Mesleklerine İlişkin Tutumları Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu çalışmanın amacı iş güvenliği uzmanı adaylarının mesleklerine yönelik tutumlarını ölçmektir. Bireylerin mesleklerine karşı sahip olduğu tutumlar kariyerleri, verimlilikleri ve gelecekleri açısından önemlidir. Genel olarak mesleklerine karşı olumlu tutumlara sahip bireyler daha başarılı bir meslek hayatına sahiptirler. İş güvenliği uzmanlarının da mesleklerine karşı tutumları hem bireysel gelişimleri hem de iş sağlığı ve güvenliği esaslarının başarılı bir şekilde uygulanması açısından önemlidir. Literatürde iş güvenliği uzmanı adaylarının mesleklerine ilişkin tutumlarına yönelik çalışma bulunmamaktadır. Çalışma literatürde bulunan eksikliğin giderilmesi için yapılmıştır. Çalışmada iş güvenliği uzmanı adaylarının mesleklerine karşı sahip olduğu tutumların düzeyi nicel araştırma metotlarından anket yöntemi ile araştırılmıştır. İş güvenliği uzmanı adaylarının mesleki tutumları genel boyutla birlikte sevgi, değer ve uyum alt boyutlarında incelenmiştir. Çalışmada veriler SPSS 25.0 programında değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi sonucunda iş güvenliği uzmanı adaylarının mesleklerine karşı yüksek olumlulukta tutumlara sahip olduğu, demografik özelliklerden cinsiyet ve medeni durumun mesleki tutumlara etkisi olmazken, yaş değişkenin mesleki tutumlara etkide bulunduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların çalışma istekleri ve mesleklerinin ideal meslek olarak değerlendirmeleri ise mesleki tutumlarına olumlu yönde etkide bulunmaktadır. Çalışma sonucunda iş güvenliği uzmanı adaylarının yüksek mesleki tutumlarının sürdürülebilirliğinin sağlanmasının önemli olduğu sonucu elde edilmiştir. İş güvenliği uzmanı mesleğinin çalışma şartlarının iyileştirilmesi, özlük haklarının artırılması ve eğitim seviyesinin korunması olumlu mesleki tutumların sürdürülebilmesi için gerekli unsurlardır.

Anahtar Kelimeler

iş sağlığı ve iş güvenliği, iş güvenliği uzmanı, meslek, tutum

Kaynakça

• Abanoz, S. (2019). Din Eğitimci ve Öğreticilerinin Mesleki Tutumları İle Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Aslan, D. & Akyol, A.K. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 51-60
• Alkhateeb, M.H. (2013). Attitudes towards teaching profession of education students in Qatar. Comprehensıve Psychology. 9, 1-5
• Audretsch, D.B. (2007). The Entrepreneurial Society. Oxford: Oxford University Press.
• Babu, P.B. & Raju, M.S.J. (2013). Attitude of student teachers towards their profession. International Journal of Social Science Interdisciplinary Research. 2 (1), 1-6
• Baş, T. (2008). Anket. Ankara, 5. Baskı, Seçkin Yayınevi
• Bozeman, D.P., Perrewe, P., Hochwarter W. & Brymer R. (2001). Organizational politics, perceived control, and work outcomes: boundary conditions on the effects of politics. Journal of Applied Social Psychology, 31 (3), 486-503.
• Büyüköztürk, Ş., (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 32, 470-483.
• Can, H., Aşan Ö. & Aydın, M. (2006). Örgütsel Davranış. Arıkan Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti. İstanbul.
• Çapri B., & Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33–53
• Çetin, Ş., (2006). Öğretmenlik mesleği tutum ölçeğinin geliştirilmesi (geçerlik ve güvenirlik çalışması). Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 28-37
• Daft, R.L., & Noe, R.A. (2001). Organizational Behavior. Harcourt College Publisher, USA.
• Demircioğlu, A.M. (2006). Ulusal ve Uluslar Arası Hukukta İş Güvenliği Uzmanlığı. Beta Yayınları, İstanbul.
• Doğan, T., & Çoban, E.A. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34(153), 157-168.
• Doğan, M., & Kekeç M.D. (2014). Önlisans Düzeyinde Turizm Eğitimi Almış Mezunların Mesleki Eğitime Yönelik Görüşleri: Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi Örneği. 15. Ulusal Turizm Kongresi, 13-16 Aralık 2014, Ankara, (1422-1435).
• Eryetiş, M.V. (2016). Meslek seçimi ve rehberlik. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi. 44, 1-19.
• Field, A. (2000). Discovering Statistics Using SPSS for Windows. Thousand Oaks, Sage Publications, New Delhi.
• Gerek, N. (2000). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Eskişehir.
• Güleçen, S., Cüro, E., & Semerci, N. (2008). Anadolu öğretmen lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1)1, 139-157.
• Güney, S. (2000). Davranış Bilimleri. Nobel Yayınevi, 2. Baskı, Ankara.
• Harbalıoğlu, M. & Ünal, İ. (2014). aşçılık programı öğrencilerinin mesleki tutumlarının belirlenmesi: ön lisans düzeyinde bir uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 1 (1), 57-67.
• Hogg, M.A. & Vaughan, G.M. (2011). Social Psychology (6th Edition), Edinburgh Gate, Harlow: Prentice Hall.
• Horozoğlu, K. (2017). İş kazalarının iş sağlığı ve güvenliği açısından analizi. Karabük Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 265-281
• İnceoğlu, M. (2000). Tutum Algı İletişim. Verso Yayıncılık. Ankara
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni İnsan ve İnsanlar. Evrim Yayınevi. İstanbul.
• Karadağ, A. (2002). Meslek olarak hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 5(2), 1-8.
• Kurnaz, A., Kurnaz, A.H., & Kılıç, B. (2014). Ön lisans düzeyinde eğitim alan aşçılık programı öğrencilerinin mesleki tutumlarının belirlenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 41-61.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek Danışmanlığı-Kuramlar Uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Küçük, P.D. (2012). Müzik öğretmenlerinin müzik öğretmenliği mesleğine yönelik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 151-161.
• Koytak, E. (2020). Meslek sosyolojisinde teorik yaklaşımlar. Journal of Economy Culture and Society. 61(1), 1-27.
• Kuo, J. & Naoı, M. (2015). Individual Attitudes. The Political Economy of International Trade. Ed. Martin L. Oxford Unıversty Press. Chapter 6. Page 99-119.
• Köseoğlu, Y. (2018). Türkiye’de iş güvenliği uzmanlarının hukuki statüsü ve öneriler. İş Sağlığı ve Güvenliği. Editör Cerev G. ve Köseoğlu Y., Dora Yayınevi. Bursa.
• Miller, B.K., Rutherford, M.A., & Kolodinsky, R.W. (2008). Perceptions of organizational politics: A meta-analysis of outcomes. Journal of Business and Psychology, 22(3), 209-222.
• Namal, M.K. (2020). İş Sağlığı ve Güvenliğinin Kavramsal Çerçevesi ve Tarihi Gelişimi. İş Sağlığı ve Güvenliği. Editör: Arpat, B. ve Namal, K. M. Gazi Kitapevi. Ankara.
• Orhan, N. (2013). Aday Öğretmenlerin Mesleki Tutumları ve İş Doyumu Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Programı, İzmir.
• Robbins, S. (1994). Örgütsel Davranışın Temelleri. (Çev: Sevgi Ayşe Öztürk). ETAM Basım Yayın. Eskişehir.
• Sarıipek, B.D. (2018). İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkı ve İş Hukuku İlişkisi. İş Sağlığı ve Güvenliği. Editörler Cerev G. ve Köseoğlu Y. Dora Yayınları. Bursa.
• Steıner, P. (2013). The role of professional culture in adult education: Profession as an open and dynamic concept. andragogic studies. Journal for the Study of Adult Education and Learning. 1(5), 9-22.
• Jackson, C. & Hayday, S. (1997). Accountants with Attitude: A Career Survey of Women and Men in the Profession. Sussex Univ., Brighton (England). Inst. for Employment Studies. ISBN: 1-85184-270-5. Grantham Book Services. England.
• Tarhan, G., Kılıç, D., & Yıldız, E. (2016). Hemşirelerin mesleğe yönelik tutumları ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 58, 411-416
• Tolan, B. (1983). Toplum Bilimlerine Giriş, Savaş Yayınevi, 3. Baskı, Ankara.
• Tekin, B. (2008). İstihdam paketi ve iş güvenliği mühendisliğinin mevzuattaki yeri. TMMOB, Mühendis ve Makine Dergisi, 498(579), 30-42
• Türkay, O. (2015). Çalışma yaşamının kalitesinin iş memnuniyeti ve bağlılık üzerine etkileri: seyahat acenteleri üzerine bir çalışma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 22(1), 239-256.
• Ülgen, G. (1997). Eğitim Psikolojisi. Alkım Yayınevi. İstanbul.
• Vigoda-Gadot, E. & Kapun, D. (2005). Perceptions of politics and perceived performance in public and private organizations: a test of one model across two sectors. Policy and Politics, 33(2), 251–276.
• https://sozluk.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 9.11.2020).
• https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/osh/lantr/index.htm, (Erişim Tarihi: 10.11.2020)
• 28512 sayılı Resmî Gazete, ‘’İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’’