Hamster (Mesocricetus auratus Waterhouse 1838) Davranışları Üzerinde Renklerin Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 49 - 57, 30.06.2019

Emre Tıraş Berker Çetinkaya Kaan Engür , Cengiz Celayir

Öz

Hayvan deneylerinde kullanılan kafes ortamları genellikle sınırlı bir alana sahip olan ve içerisinde sadece besin, su ve talaş gibi minimum düzeyde substrat içeren ortamlardır. Bu minimal ortamlar deney hayvanlarının biyolojilerini ve davranışlarını etkilemektedir. Fakat kafes ortamlarının renkleri genellikle dikkate alınmamaktadır. Çalışmalarda aynı renklerde tutulmayan model organizmaların davranışlarında yanlılıklar (bias) ve sapmalar görülebilmektedir. Bu yanlılıkların deneyi ne kadar etkileyebilir olduğunu gözlemlemek için renklerin deney hayvanı olan Hamster (Mesocricetus auratus Waterhouse 1838) üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bu amaçla renkler haricinde eşit koşullarda tutulan deney hayvanları gözlenmiş, veriler rapor edilerek her bir rengin deney hayvanları üzerinde nasıl bir etkisi olabileceği tartışılmıştır. Çalışmada kullanılan renklerin tüketilen besin miktarına ve hareketliliğe etkisini araştırmak için üç tekrarlı olarak yapılan gözlemlerden elde edilen veriler; Shapiro–Wilk test normal dağılıma uygunluğu test edildikten sonra, ANOVA testine tabi tutulmuştur. Çalışmamızda en olumlu sonuçları veren model organizmalar, mavi rengin olduğu kafesteki model organizmalar olmuştur. İstatistiksel analizler neticesinde gerek tüketilen besin miktarları gerekse hareket süreleri arasında, kafes renklerine bağlı olarak ortaya çıkan farklar anlamlıdır. Besin tüketimi açısından ele alındığında; puantiyeli ortamda yaşayan bireyin en az tüketimi gerçekleştirdiği, en çok tüketimin ise kırmızı renkli ortamdaki birey tarafından gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Hareket süreleri açısından bakıldığında; puantiyeli ortamda yaşayan bireyin en az hareket ettiği, en çok hareket edenin ise mavi renkli ortamdaki birey olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma ile hamsterlar ile yapılan deneylerde organizmaların etkileşimde olduğu renkten dolayı deney sonuçlarının etkilenebileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Renk, davranış, deney ortamı, Mesocricetus auratus

The Effect of Colors on the Behaviours of Hamster (Mesocricetus auratus Waterhouse 1838)

Öz

Cage environments or settings used in animal experiments usually have a limited area and contain only minimal substrates, such as nutrients, water and sawdust. These minimal environments affect the biology and behaviour of experimental animals. However, the colors of the cage environments are generally not taken into account. Biases and deviations can be seen in the behaviours of the model organisms that are not kept in the same colors in the studies. The effects of colors on Hamster (Mesocricetus auratus Waterhouse 1838) were investigated in order to observe how these biases affect the test. For this purpose, experimental animals which were kept in identical conditions except colors were observed, and the data were reported, and the effect of each color on experimental animals was discussed. The data obtained from the observations made in three replicates to investigate the effect of the colors used in the study on the amount of food consumed and mobility; Shapiro-Wilk test was tested for conformity to normal distribution and subjected to ANOVA testing. In our study, model organisms that gave the most positive results were model organisms in the cage with blue color. As a result of the statistical analysis, the differences between lattice colors and the amount of food consumed and the duration of movement are significant. In terms of food consumption; It was determined that the individual living in the environment with polka dots carried out the least consumption and the most consumption was carried out by the individual in the red colored environment. In terms of movement times; It was found that the individual living in the environment with polka dots was the least moving and the most active person was the blue colored person. Concisely, the results of the experiments showed that hamsters were affected by the color of the cage environments.

Anahtar Kelimeler

Color, behaviour, experimental environment, Mesocricetus auratus

Kaynakça

• Akkın, C., Eğrilmez, S., Afrashi, F. (2004). “Renklerin İnsan Davranış ve Fizyolojisine Etkileri”. Türk Oftalmoloji Derneği XXXVI. Kongresi, (33): 274- 282.
• Başar, K., Ertuğrul, A. (2005). “Depresyon Araştırmalarında Kullanılan Hayvan Modelleri”. Klinik Psikiyatri, (8): 123-134.
• Batur, M., (2016). “Huzurun Rengi Mavi”. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 13(6): 279-292.
• Çay, M. (2011). “Deney Hayvanları Fizyolojisi Refah ve Davranış Özellikleri”. Fırat Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Anabilim Dalı Ders Notları. https://docplayer.biz.tr/2154562-Deney-hayvanlari-fizyolojisi-refah-ve-davradis-ozellikleri-doc-dr-mehmet-cay-f-u-veteriner-fakultesi-fizyoloji-ad.html. Son Erişim Tarihi: 17.03.2019 09:20.
• İçli, G., Çopur, M. E. (2008). “Pazarlama İletişiminde Renklerin Rolü”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(10): 22-33.
• Kahramanoğlu, E., Özkan, Y. K. (2013). “Diş Hekimliğinde Estetik ve Renk”. Cumhuriyet Dental Journal, 16(4): 339-347.
• Karadeniz, A. (2007). “Deprem ve Anormal Hayvan Davranışları”. Atatürk Üniversitesi Vet. Bil. Dergisi, 2(3): 99-102.
• Mazlum, Ö., (2011). “Rengin Kültürel Çağrışımları”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31: 4.
• McKinney W. T. Jr., Bunney W. E. Jr. (1969). “Animal Models of Depression. I. Review of Evidence: Implications for Research”. Arch Gen Psychiatry, 21: 240-248.
• Peirson, S. N., Brown, L. A., Pothecary, C. A., Benson, L. A., Fisk, A. S. (2018). “Lightand the Laboratory Mouse”. Journal of Neuroscience Methods, 300: 26-36.
• Per, M. (2012). “Renk Teorilerine Tarihsel Bir Bakış”. Yedi: Sanat, Tasarım Ve Bilim Dergisi, 8: 17-26.
• Sherwin, C. M., Glen, E. F. (2003). “Cage Colour Preferences and Effects of Home Cage Colour on Anxiety in Laboratory Mice”. Animal behaviour, 66(6): 1085-1092.
• Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) (2002). “Türkiye Tür Listeleri: Mememliler”. Bilim ve Teknik Web Sitesi. http://www.bilimteknik.tubitak.gov.tr/sites/default/files/bilgipaket/canlilar/TR_tur_listesi/liste_memeli.htm. Son Erişim Tarihi: 28.04.2019.
• Yılmaz, H., Erden, H. (2017). “Renklerin Çorbaların Tat Algısı Üzerindeki Etkilerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Journal of Tourism and Gastronomi Studies, 129. DOI: 10.21325/jotags.
• Yılmaz, S. (2007). “Hayvanat Bahçelerinin Doğa Korumadaki Rolü”. 4. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, 10–13 Eylül. Malatya-Türkiye.
• Yılmaz, Ü. (1991). “Renk Psikolojisi”. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir-Türkiye.