Modernliğin Krizine Bir Çözüm Denemesi Olarak Kozmopolitanizm: Foedus Amphictyonum ve Dünya Yurttaşlığı

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 268 - 293, 31.05.2022

Özlem Duva

https://doi.org/10.54838/bilgisosyal.1112088

Öz

Kozmopolitanizm çeşitli dönemlerde farklı anlamlara bürünen bir kavramdır. En belirgin ifadesini ilk defa Stoacılarda gördüğümüz kavramın daha sonra özellikle Kant’ın düşüncesi içerisinde politikaya ve hukuka mal edildiğine tanık olmaktayız. Genel olarak bir dünya yurttaşı olmayı ifade eden kozmopolitanizmin bir etik ideal mi, bir politik proje mi yoksa hukuksal bir formülasyon mu olduğu tartışmalıdır. Bu makalede kozmopolitanizmin kriz zamanlarında ortaya çıkan, deneyimlenen krizin mahiyetine göre farklı çözümler sunan, akışkan ve değişken bir tavır olduğu ileri sürülmektedir. Bununla anlatılmak istenen kozmopolitanizmin somut bir proje ya da gelecekte gerçekleşmesi temenni edilen bir ideal değil, bazen bir etik tutum bazen bir politik proje ve bazen de hukuksal bir çözüm olarak pratik çözümler sunan bir tavır, bir yaklaşım biçimi olduğudur. Diğer yandan çeşitli kozmopolitan yaklaşımların birbiriyle kesişen en temel özelliği, bir krize yönelik çözüm geliştirme kapasitesidir.
Bu makalenin amacı, Stoacı kozmopolis idealinin Kantçı kozmopolitanizm içerisinde nasıl dönüştürüldüğünü göstermek suretiyle, Kant’ın özgün çözümünden günümüze uzanan imkanları çekip çıkarmaktır. Bu amaçla öncelikle Stoacı kozmopolitanizm ile Kantçı kozmopolitanizmi birbirinden ayıran unsurlar ele alınmış, daha sonra doğal hukuk geleneği içerisinde Kant’ın kozmopolitan düşüncesinin sunduğu katkılar ele alınmış ve Kantçı kozmopolitanizmin hukuksal temelleri açımlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Stoacılık, Kozmopolitanizm, Ebedi Barış, Kant

Cosmopolitanism as an Attempt to Develop a Solution for the Crisis of Modernity: Foedus Amphictyonum and World Citizenship

Öz

Cosmopolitanism is a concept that has different meanings in various periods of history. The most obvious expression of the concept has firstly been shaped in the Stoics, and later attributed to politics and law, especially in Kant's thought. It is disputable whether cosmopolitanism, which generally refers to being a world citizen, is an ethical ideal, a political project or a legal formulation. This article argues that cosmopolitanism is a fluid and variable attitude that emerges in a time of crisis and offers different solutions according to the character of the experienced crisis. It means that cosmopolitanism is not a concrete project or an ideal to be realised in the future, but an attitude, an approach that offers practical solutions that sometimes become an ethical attitude, sometimes a political project, and sometimes a legal solution. On the other hand, the most fundamental feature that intersects with various cosmopolitan approaches is the capacity to develop solutions for a crisis.
The purpose of this article is to deduce the possibilities from Kant's original solution to the contemporary problems by presenting how the Stoic ideal of cosmopolis transformed within Kantian cosmopolitanism. To the end that the elements distinguish Stoic cosmopolitanism from Kantian cosmopolitanism are analysed firstly and the contributions of Kant's cosmopolitan thought within the tradition of natural law are discussed by the legal foundations of Kantian cosmopolitanism.

Anahtar Kelimeler

Stoicism, Cosmopolitanism, Perpetual Peace, Kant

Kaynakça

• Benhabib, Seyla (2013), Buhran Çağında Haysiyet: Zor Zamanlarda İnsan Hakları, (Çev: Barış Yıldırım), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Cavallar, Georg, (1994). Kant's Society of Nations: Free Federation or World Republic, Journal of the History of Philosophy, John Hopkins University Press, Vol. 32, No. 3, ss. 461-482.
• D’Entrèves, A. Passerin (1961), Natural Law: An Introduction to Legal Philosophy, New York: Hutchinson.
• Fine, Robert, (2003), “Kant’s Theory of Cosmopolitanism and Hegel’s Critique” Philosophy and Social Criticism, (Ed. David Rasmussen) 29:6, 609–630, Sage Publications.
• Flikschuh, Katrin, (2010), Kant’s Sovereignity Dilemma: A Contemporary Analysis, The Journal of Political Philosophy, Vol. 18, No. 4, ss. 469-493.
• Freeman, Kathleen, (1971), Ancilla to the Pre-Socratic Philosophers: A Complete Translation of the Fragments in Diels, Fragmente Der Vorsokratiker, Cambridge: Harvard University Press.
• Hassner, Pierre, (2017), “Immanuel Kant: Ahlak ve Politika İlişkisi”, Kant Felsefesinin Politik Evreni (der. ve çev. Hakan Çörekçioğlu), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, ss. 102-155.
• Höffe, Otfried, (2017), “Uluslararası Hukuk Toplumunun Teorisyeni Olarak Kant”, Kant Felsefesinin Politik Evreni (der. ve çev. Hakan Çörekçioğlu), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, ss. 272-291.
• Kant, Immanuel, (2006), “Dünya Yurttaşlığı Amacına Yönelik Genel Bir Tarih Düşüncesi” çev. Uluğ Nutku, Tarih Felsefesi içinde, (der. Doğan Özlem-Güçlü Ateşoğlu), Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Kant, Immanuel, (1997), The Metaphysic of Morals, (Ed. Mary Gregor), Cambridge: Cambridge University Press.
• Kant, Immanuel, (1960), “Ebedî Barış Üzerine Felsefî Deneme”, (çev. Yavuz Abadan-Seha Meray), Ankara: Ajans Türk Matbaası.
• Pogge, Thomas, (2016), Kozmopolitanizm, Çağdaş Siyaset Felsefesi Kılavuzu- Disiplinler ve İdeolojiler (Çev: S. Coşar). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Sellars, John, (2006), Stoicism, Durham: Acumen Publishing.
• Strauss, Leo, (1953), Natural Right and History, Chicago: The University of Chicago Press.
• Urry, John, (2005), Global Complexity, Cambridge: Polity
• Zeller, Eduard, (1892), The Stoics, Epicureans and Sceptics, Trans: Oswald J. Reichel, London: Longmans.