Ata Govşudov’un Ferman Romanında Millî Kimliğin Yeniden İnşası Sürecinde Millî Kültür Unsurları

Yıl 2014, Sayı: 71, 147 - 168, 01.09.2014

Salim Çonoğlu

Öz

Türkmenlerin Rus hâkimiyetine boyun eğmek zorunda kaldıkları Göktepe Savaşları; ulusal bilinç ve millet kimliği kazanma noktasında önemli dönemeçlerin aşılmasına katkı sağlamıştır. Göktepe Savaşları, bu trajediyi yakından yaşayan toplumsal hayatı incitici sonuçlar içeriyor olsa da, millî kimliğe vetarihî hafızaya güç vermiş ve bu iki düşünceyi beslemiştir.Sanatçının, dünyayı değiştirmek ve dönüştürmek gibi bir işlevinin olduğu bilinmektedir. Özellikle milletin ve devletin çözülüş dönemlerinde, sanatın her biçimi, yeni bir dünyanın tasavvuru için önemli bir rol üstlenir. Yazar, bir anlamda yalnızlığa itilen toplumun vicdanıdır. Türkmen yazar Ata Govşudov’da, Göktepe Savaşı ve sonrası devri edebî bir metinde ortaya koyarak, millî ruhu, ortak kimliği harekete geçirmeye veyeniden inşa etmeye çalışmıştır. Bu makalede de Ata Govşudov’un Ferman romanından hareketle, millî kimliğin yenideninşası sürecinde millî kültür unsurlarının nasıl kullanıldığı ortaya konulmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Ferman, Göktepe Savaşları, Ata Goşudov, millî kimlik, kültür

The Elements of National Culture Used in the Reconstruction of National Identity in Ata Govşudov’s Novel, Ferman

Öz

The Göktepe Wars, in which the Turkmens were forced to submit to Russian rule, contributed greatly to their acquisition of national consciousness and identity. Despite their painful results, the Göktepe Wars also served significantly to strengthen national identity and historical memory. The artist is known to have a function of changing and transforming the world. Especially at times of the disintegration of the nation and the state, any form of art plays a crucial role for a new vision of the World. The author, in a sense, is the conscience of the society that has been pushed to solitude. The Turkmen writer, Ata Govşudov, has similarly tried to mobilize and reconstruct a national spirit and a com- mon identity by depicting the Göktepe War and its after- math. This article focuses on Ata Govşudov's novel, Ferman in order to explore how elements of national culture are used in the reconstruction of national identity.

Anahtar Kelimeler

Ferman, Göktepe Wars, Ata Govşudov, national identity, culture

Kaynakça

• Akman, Eyüp (2007). “Türk Halk Hekimliğinde Ocaklık Geleneği ve Safranbo- lu’daki Ocaklar”. Kastamonu Eğitim Dergisi 15 (1): 393-400.
• Aliş, Şehnaz (2003). Behçet Necatigil ve Şiirin Ev Hali. Yüksek Lisans Tezi. Anka- ra: Bilkent Üniversitesi.
• Biray, Himmet (1992). Mahtumkulu Divanı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
• Çetişli, İsmail (1999). “Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Milli Şuur”. Türk Yurdu Dergisi 139-141: 203-211.
• Govşudov, Ata (2009). Ferman. Akt. Salim Çonoğlu. Erzurum: Salkımsöğüt Yay.
• Gökalp, Ziya (2007). Kitaplar. Yay. Haz. Sabri Koz. İstanbul: YKY.
• Gökçimen, Ahmet (2007). Ata Govşudov’un Romanları Üzerine Oluşumsal Yapı- salcı Bir İnceleme. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Devlet, Nadir (1999). Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• Ekber N. Necef-Ahmet AnnaBerdiyev (2003). Hazar Ötesi Türkmenleri. İstanbul: Kaknüs Yay.
• Eliade, Mircea (1993). Mitlerin Özellikleri. Çev. Sema Rifat. İstanbul: Kuram Yay.
• Ergin, Muharrem (1997). Dede Korkut Kitabı I. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay.
• Jusdanis, Gregory (1998). Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür, Milli Edebiyatın İcat Edilişi. İstanbul: Metis Yay.
• Kaplan, Mehmet (1985). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3 Tip Tahlilleri. İstanbul: Dergâh Yay.
• Kaya, İ. Güven (1993). Yugoslavya’da Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yay.
• Kolcu, Ali İhsan (2002). Bozkırdaki Bilge Cengiz Aytmatov. Ankara: Akçağ Yay.
• Korkmaz, Ramazan (2008). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Ankara: Grafiker Yay.
• _____, (2008). “Aytmatov Anlatılarında Aşkın Eriştirici ve Dönüştürücü Gücü”. bilig 46: 1-8.
• Köroğlu Destanı (1973). Anlatan: Behçet Mahir. Der. Mehmet Kaplan, Mehmet Akalın ve Muhan Bali. Ankara: Atatürk Üniversitesi Yay.
• Köseoğlu, Nevzat (1997). Milli Kültür ve Kimlik. İstanbul: Ötüken Yay.
• Ong, Walter J. (1995). Sözlü ve Yazılı Kültür: Sözün Teknolojileşmesi. Çev. Sema Postacıoğlu Banon. İstanbul: Metis Yay.
• Orazov, Aşır, K. Nurbadov ve Ş. Küllekov (1996). Türkmen Edebiyatı. C. 6. Aşgabat.
• BAHAR 2014 / SAYI 69
• Türkmen, Fikret (1999). “Türkmenlerin Göktepe Direnişi ve Bunun Halk Şiirin- deki Akisleri”. XII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri (12-17 Eylül 1994). An- kara: TDK Yay.
• Urry, John (1995). Mekânları Tüketmek. Çev. Rahmi G. Öğdül. İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Viroli, Maurizio (1995).Vatan Aşkı Yurtseverlik ve Milliyetçilik Üzerine Bir Dene- me. Çev: Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Yetiş, Kazım (1978). “Başını Vermeyen Şehid Destanı”. Kubbealtı Akademi Mec- muası 7(4): 52.
• Yıldırım, Dursun (1998). Türk Bitiği. Ankara: Akçağ Yay.