Yazma Eserlerde Bir Bilgilendirme Aracı Olarak Şukka

Yıl 2015, Sayı: 73, 17 - 38, 01.03.2015

Hakan Anameriç

Öz

Yazma eserler ülkemizde yaklaşık 70 yıldır üzerinde ciddi ve uzun süreli çalışmaların yapıldığı önemli kültürel hazinelerimizdir. Yazma eserler bilimsel, edebi, felsefi, dini konular bakımından içerik olarak değerlendirildiği gibi fiziksel yapıları ve sanatsal özellikleri ile de ele alınabilmektedir. Yazma eserlerin fiziksel özellikleri arasında bu eserlere içerikleri ile ilgili bilgilendirici nitelikte birer ek olarak düşünülen şukkalar da yer almaktadır. Ancak yapılan ön araştırmada yazma eserlerin bu unsuru/bileşeni ile ilgili yeterli düzeyde ve doğrudan bir çalışmanın çalışmanın yapılmadığı görülmüştür. Çalışma, hem bu eksikliği gidermek hem de yazma eserlerin dikkat çekici bir bileşeni olan şukkaların daha iyi anlaşılması ve yazma eserlerin kataloglanması sırasında değerlendirilmesine önem verilmesi için gerekli açıklama ve önerileri görsel örneklerle sunmayı amaçlamaktadır. Ayrıca evrensel kataloglama standartlarına göre (MARC-Machine Readable Cataloguing-Makinece Okunabilir Kataloglama / AACRII-Anglo-Amerikan Kataloglama Kuralları 2 / Anglo American Cataloguing Rules) nasıl nitelendirilmesi gerektiğini tartışmaktadır

Anahtar Kelimeler

şukka, yazma eser, yazma eserlerin kataloglanması, yazma eserlerin nitelenmesi, MARC, AACRII

Şukka as an Informative Instrument for Manuscripts

Öz

Manuscripts of art are an important heritage on which serious and long-term studies have been carried out for nearly 70 years in Turkey. The manuscripts are not only evaluated according to their scientific, literary, philosophical and religious contents, but they are also dealt with concerning their physical structures and artistic features. Among the physical aspects of these works of art, there are şukkas (a slip of note paper) as an addition to these works, which contain information related to their content. However, a preliminary investigation has revealed that comprehensive and direct studies have not been conducted adequately on this component of the manuscripts. This study aims at presenting necessary explanations and proposals with visual examples in order to remedy this deficiency and also to enable a better understanding of the şukkas, which are eminent parts of manuscripts. The study also looks into cataloguing issues and discusses ways of describing these manuscripts according to universal standards like MARC and AACRII.

Anahtar Kelimeler

şukka (cutting), manuscripts, rare books, cataloguing of manuscripts, description of manusripts, MARC, AACRII

Kaynakça

• Gençboyacı, Melek (2012). “Diyarbakır’dan İstanbul’a Ali Emiri Efendi”. e- Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi (7): 210-247.
• Köksal, M. Fatih (2012). “Metin Neşrinin Ana Esasları”. Türklük Bilim Araştırmaları Dergisi -TÜBAR 37 (Bahar): 179-210.
• Mübahat Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili (Diplomatik), İstanbul, Kubbealtı Akademisi Kültür Yayınları, 1994, s. 233.
• Ritter, Hellmut (1945). “Ayasofya Kütüphanesi’ndeki Tefsir İlmine Ait Arapça Yazmalar”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkiyat Mecmuası 1 (VII-VIII): 1-93.
• Yazma ve Eski Basma Kitapların Tasnif ve Fişleme Kılavuzu ve İslam Dini İlimleri Cetveli (1958). Haz. Aziz Berker ve İsmet Parmaksızoğlu. Ankara: Maarif Vekaleti.