Eski Bir Bahçenin Yeniden Düzenlenişi ya da Fuzûlî’nin Hikaye-i Leylâ ve Mecnun’u Sunuşu

Yıl 2004, Sayı: 29, 201 - 222, 01.12.2004

Alpay Doğan Yıldız

Öz

Klâsik Türk edebiyatında bir tür olan mesneviler, yazılı uzun manzum hikâyelerdir. Bu mesnevilerden birisi de Türk edebiyatının klâsikleri arasında anılan ve konusu değişik şairler tarafından da işlenen Fuzûlî’nin Leylâ ve Mecnun adlı eseridir. Birer anlatı metni olan mesneviler, bütün anlatı metinleri gibi belli yapısal elemanların düzenlenmesiyle oluşurlar. Ancak mesnevilerde kendilerine has birtakım yapısal elemanlar da mevcuttur. İçerisinde hangi elemanlar yer alırsa alsın, bütün edebî metinler gibi, anlatı metinleri de tamamlanmış bir yapı olarak okurun karşısına çıkar. Anlatı metinlerinin belki de en belirgin özellikleri, bu yapı içerisinde bir hikâye anlatmalarıdır. Bu yazıda, bir anlatı metni olarak Fuzûlî’nin Leylâ ve Mecnûn mesnevîsinin genel yapısal görünüşü, esere konu olan hikâyenin sunulması için anlatıyı oluşturan belli temel elemanların hangi tercihler doğrultusunda düzenlendiği, kısaca Leylâ ve Mecnûn adlı hikâyenin okura nasıl sunulduğu üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Fuzûlî, Leylâ ve Mecnûn , mesnevi, anlatıcı, yapı, karakter

The Arrangement of an Old Garden, or Introduction of ‘Leyla and Mecnun’ by Fuzuli

Öz

Mesnevis are long written epic stories belonging to the classic Turkish Literature. One of the leading mesnevis is Leyla
and Mecnun, various versions of which have been written by certain eminent poets. As a piece of narrative, mesnevis are formed up through certain structural elements like other narrative types. However, mesnevis have some specific features. No matter what literary elements they contain, all narrative works are presented to the reader as complete texts like all other literary types. The most distinguishing feature of a narrative is that it tells a story within this structure. In this study, Fuzuli’s Leyla and Mecnun is studied in terms of the following narrative elements: the general structural framework as a narrative, in what way certain basic elements are arranged while telling the story, in short, how Leyla and Mecnun is presented, to the reader.

Anahtar Kelimeler

Fuzuli, Leyla and Mecnun, mesnevi, narrator, structure, character