Samed Vurgun’un Bakış Açısıyla On Bir Türk Şairi

Yıl 2005, Sayı: 34, 91 - 115, 01.06.2005

Ahmet Bozdoğan

Öz

Samed Vurgun, Sovyet dönemi Azerbaycan Türk şiirinin tanınmış simalarından biridir. “Rejim propagandisti” sıfatıyla da bilinen Vurgun, manzumelerinde pek çok şairin adını anar. Bunlardan bir kısmına karşı sergilediği tavır, bir taraftan Vurgun’un sanat anlayışını yansıtırken diğer taraftan kendisine niçin “rejim propagandisti” sıfatının verildiğini göstermektedir. Söz konusu durumu ortaya koymak için bu yazıda onun bazı Türk şairleriyle ilgili değerlendirmeleri gözden geçirilmiş ve tahlil edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Samed Vurgun, sosyalizm, propaganda, Sovyet dönemi Azerbaycan Türk şiiri

Eleven Turkish Poets From Samed Vurgun’s Point of View

Öz

Samed Vurgun is one of the figures who is very well known in Azerbaijan Turkish poem in the Soviet period. He considers many poets especially in his famous poems as a poet of “regime propagandist”. This fact shows that he is “regime propagandist” and his works show his art view. In order to put forward his evaluations related with this subject, we reviewed and analysed all his works related with some of the Turkish poets.

Anahtar Kelimeler

Samed Vurgun, socialism, propaganda, Azerbaijan Turkish poetry in the Soviet period

Kaynakça

• ALİYEV, Rüstem (1991), Nizamî Gencevî (Türkçeye Ceviren: E. EMİRASLAN), Bakü: Yazıcı Yayınevi.
• BANARLI, Nihat Sami (1987), Resimli Türk Edebiyatı Tarihi II, İstanbul: Millî Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
• BEYATLI, Yahya Kemal (1990), Kendi Gök Kubbemiz, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• BOZDOĞAN, Ahmet (2000), “Samed Vurgun’un Şiirlerinde Vatan ve Rejim Teması Hakkında”, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, 9. Sayı: 327- 340.
• Fuzulî (1990), Fuzulî Divanı (Metni Baskıya Hazırlayanlar: Kenen Akyüz, Süheyl Berken, Seyit Yüksel, Müjgan Cunbur), Ankara: Akçağ Yayınları
• KAPLAN, Mehmet (1984), Şiir Tahlilleri 2 -Cumhuriyet Devri Türk Şiiri-, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• KARAYEV, Yaşar Vahidoğlu (1993), “Azerbaycan XX. Yüzyıl Türk Edebiyatı (1920’ye Kadar)”, Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi 4 (Proje Yöneticisi ve Genel Redaktör: Nevzat Kösoğlu), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları: 77-344.
• Mir Celal ve F.C. HÜSEYNOV (1974), XX. Esr Azerbaycan Edebiyyatı, Bakı: Maarif Neşriyatı.
• Nesîmî (1990), Nesîmî Divanı, (Yayına Hazırlayan: Hüseyin AYAN), Ankara: Akçağ Yayınları.
• ORUCELİ, H.(1956), Samed Vurgun, Bakı: Azerbaycan Uşag ve Gençler Edebiyyatı Neşriyatı.
• RADO, Şevket (1968), 50. Yılında Sovyet Rusya, İstanbul: Doğan Kardeş Matbaası.
• RESULZADE, Mehmet Emin (1951), Azerbaycan Şairi Nizamî, Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• SERTEL, Sabiha (1996), İlericilik, Gericilik Kavgasında Tevfik Fikret, İstanbul: Çağdaş Yayınları.
• Tevfik Fikret (1985), Rübab-ı Şikeste ve Diğer Eserleri (Tertip ve Telif Eden: Fahri Uzun), İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• VİLADİMİROV, S. ve D. MOLDAVSKİ (2001), Mayakovski, (Rusçadan Çeviren: Ataol BEHRAMOĞLU), İstanbul: Gendaş Kültür.
• VURGUN, Samed (1947), İstigbal Teranesi, Bakı: Azerneşr.
• VURGUN, Samed (1985a), Eserleri Yeddi Cildde Birinci Cild, (Tertib Edenler: O. Sarıvelli ve E. Hüseynov), Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası Nizami Adına Halglar Dostluğu Ordenli Edebiyyat İnstitutu.
• VURGUN, Samed (1985b), Eserleri Yeddi Cildde İkinci Cild, (Tertib Edenler: O. Sarıvelli ve E. Hüseynov), Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası Nizami Adına Halglar Dostluğu Ordenli Edebiyyat İnstitutu.
• VURGUN, Samed (1986), Eserleri Yeddi Cildde Üçüncü Cild, (Tertib Edenler: O. Sarıvelli ve E. Hüseynov), Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası Nizami Adına Halglar Dostluğu Ordenli Edebiyyat İnstitutu.
• VURGUN, Samed (1988), Eserleri Yeddi Cildde Dördüncü Cild, (Tertib Edenler: O. Sarıvelli ve E. Hüseynov), Bakı: Azerbaycan SSR Elmler Akademiyası Nizami Adına Halglar Dostluğu Ordenli Edebiyyat İnstitutu.
• YILDIRIM, Dursun (1984), “Vâkıf, Molla Penah”, Türk Ansiklopedisi XXXII, Ankara: Millî Eğitim Basımevi: 239-240.