Türk Müziği Nazariyatına Genel Bir Bakış

Yıl 2018, Sayı: 84, 179 - 196, 29.01.2018

Deniz Aydar

Öz

Türk Müziği Nazariyatının geçmişten günümüze gelişme ve değişmeleri ile üzerinde durulduğu çalışmada, nazariyat terimi ele alınarak, terimin kavramlaşma sürecindeki bilimsel yaklaşımlar incelenmiştir. Bu
içerikte ilerleyen konu, yüzyıl bazında Türk Müziği’nde oluşan nazarî
(kuramsal) oluşumları hedef almış, bu oluşumlar tartışılmıştır. Bu itibarla, söz konusu araştırma, mevcut durumu incelemeye yönelmiş,
kaynak taramasıyla betimsel bir yöntem izlenmiştir. Bağlı olarak ortaya
konan bulgu ve yorumlarda ise, nazarî çalışmaların, günümüze doğru
değişim sergilediği gözlemlenmiş, sistematik teoriye giden yaklaşımlarla karşılaşılmıştır. Evrenini, Türk Müziği’ndeki nazariyat araştırmalarının oluşturduğu bu çalışma, örnekleminde konunun kendisini
içerip, Antik yunan ve İslâm Ortaçağının gelişen evrelerini ve bağlı
olarak da Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti dönemini kapsamaktadır.
Bu evrelerde yapılan nazariyat çalışmaları aynı zamanda konunun net
olarak sınırlarını da vermektedir.
Türk Müziği’nde ortaya konan sisteme yönelik arayışların, gelecek nesillere yol göstermesinin amaçlandığı çalışmada, sonuca giderken, Türk
Müziği nazariyatının kültürel hareket ve anlayış yönünden değişim
gösterdiği, ayrıca zamanın ilerlemesiyle kişisel yaklaşımların bilimsel
sistematiğe yöneldiği görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Türk Müziği, Türk Müziği Nazariyatı, Nazariyat, Bilimsel Yaklaşım, Antik Yunan, İslâm Ortaçağı, Sistem

Kaynakça

• Ak, Ahmet Şahin (2009). Türk Mûsikîsi Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akan, Nesrin (2012). Platon’da Müzik. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Canbay, Alaattin vd. (2013). Müzik Kültürü. Ed. Zeki Nacakçı ve Alaattin Canbay. Ankara: Pegem Akademi.
• Doğrusöz, Nilgün (2011). “Edvar Geleneği ve Modern Türk Müziği Teorisi”. Türkiye’de Müzik Kültürü Kongresi Bildirileri. Ed. Oğuz Elbaş, Mehmet Kalpaklı ve Okan Murat Öztürk. Çev. Aykut Akyon vd. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Güray, Cenk (2012). Bin Yılın Mirası, Makamı Var Eden Döngü: Edvar Geleneği. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Judetz, Eugenia Popescu (2000). Prens Dimitrie Cantemir, Türk Musikisi Bestekârı ve Nazariyatçısı. Çev. Selçuk Alimdar. İstanbul: Pan Yayıncılık
• Kaçar, Gülçin Yahya (2012a). Türk Mûsikîsi Üzerine Görüşler (Analiz ve Yorumlar). Ankara: Maya Akademi.
• Kaçar, Gülçin Yahya (2012b). Türk Mûsikîsi Rehberi. Ankara: Maya Akademi.
• Kaplan, Ayten (2008). Kültürel Müzikoloji. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Tekin, Hatice Selen (2014). Türk Müziği Nazariyatı ve Solfej-II, Mürekkep (Birleşik) Makamlar. Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
• Tohumcu, Ahmed. “Türk Müziğinde XIII-XV. Yüzyıl Ses Sistemi ve Makam Teorisi Çalışmalarının Geçmişten Günümüze Uzanan Etkileri”. www.musikidergisi.net/ 2p= 2583 (Erişim Tarihi: 12/02/2016).
• Tura, Yalçın (2006). Tedkîk ü Tahkîk. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Uçan, Ali (2005). Türk Müzik Kültürü. Ankara: Evrensel Müzikevi.