Hamlet (William Shakespeare) ile Gülnihal (Namık Kemal) Adlı Tiyatro Eserleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Yıl 2018, Sayı: 84, 219 - 241, 29.01.2018

Mehmet Bakır Şengül

Öz

William Shakespeare sadece İngiliz edebiyatını değil, dünya edebiyatlarını da etkilemiştir. Hamlet adlı oyunu, hala tartışmaların odağında
olan bir eserdir. Eserin kurgusunda yer alan değişkenler ve diyaloglardaki mecazi üslup, eserin ‘güncelliğini’ korumasındaki önemli etkenlerdendir. Yazar, Hamlet’te iktidar olma ve intikam alma duygusunun
bireylerin kişiliğinde neden olduğu değişimleri irdelemektedir.
Yeni Türk edebiyatının kurucu isimlerinin başında gelen Namık Kemal, edebi türlerin çoğunda kalem oynatmış bir yazardır. Tiyatronun
toplum üzerindeki etkisini keşfeden Namık Kemal, toplam altı tiyatro
eseri yazmıştır. Bu eserlerinin arasında kurgu ve diyalogların canlılığı
açısından hiç şüphesiz ki en başarılı olanı Gülnihal’dir. Yazar, bu oyununda, bireysel problemleri olan idarecilerin topluma ve çevresine ne
denli zararlar verdiklerini irdeler. Bu çalışmada, Hamlet ve Gülnihal
adlı oyunlar karşılaştırmalı edebiyat bağlamında incelenecektir. 

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı edebiyat, Tiyatro, William Shakespeare, Namık Kemal, Hamlet, Gülnihal

Kaynakça

• Akyüz, Kenan. Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri. İstanbul: İnkılâp Kitabevi Yayınları. 5. Baskı.
• And, Metin (2009). Başlangıçtan 1983’e Türk Tiyatro Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aydın, Kâmil (2008). Karşılaştırmalı Edebiyat (Günümüz Postmodern Bağlamında Algılanışı). İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Aytaç, Gürsel (2009). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları.
• Bell, Millicent (1998). “Hamlet, Revenge!”. The Hudson Review 51 (2): 310-328.
• Çetişli, İsmail (2008). Edebiyat Sanatı ve Bilimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Durrenmatt, Friedrich (1995). “Tiyatro Sorunları”. 20. Yüzyıl Edebiyat Sanatı. Haz. ve Çev. Hüseyin Salihoğlu. Ankara: İmge Kitabevi. 265-276.
• Ercilasun, Bilge (1997). Yeni Türk Edebiyatı Üzerine İncelemeler I. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Freud, Sigmund (2007). “Dostoyevski ve Baba Katli”. Sanat ve Sanatçılar Üzerine. Çev. Kâmuran Şipal. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 219-244.
• Güçbilmez, Beliz (2002). “Melodram, Beden ve Gülnihal”. Ankara Üniversitesi Tiyatro Araştırmaları Dergisi 14: 1-25. DOI: 10.1501/TAD_0000000009.
• Goddard, Harold C. (1955). “Hamlet to Ophelia”. College English 16 (7): 403-415.
• Kefeli, Emel (2006). “Karşılaştırmalı Edebiyat: Tanım, Yöntem ve İncelemeler”. Literatür. (Yeni Türk Edebiyatı Tarihi II) 4 (8): 332.
• Mathew, Arnold (1857). On the Modern Element in Literature. Inaugural Lecture Delivered in the University of Oxford.
• Moran, Berna (2007). Edebiyat Kuramları ve Eleştirisi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Namık Kemal (2011). Gülnihal. Haz. Hatice Karademirci. İstanbul: Turna Yayınları.
• Parla, Jale (2001). “Tanzimat Edebiyatında Siyasi Fikirler”. Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce Cumhuriyet’e Devreden Düşünce Mirası Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi. C. 1. Ed. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil. İstanbul: İletişim Yayınları. 223-233.
• Phialas, Peter G. (1964). “Hamlet and Grave-Maker”. The Journal of English and Germanic Philology 63 (2): 226-234.
• Sevengil, Refik Ahmet (1961). Türk Tiyatro Tarihi III, Tanzimat Tiyatrosu. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Shakespeare, William (1989). Hamlet. Çev. Orhan Burian. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1988). 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1992). “Namık Kemal’e Dair Düşünceler”. Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Dergâh Yayınları. 212-214.
• Ülger, Tamer Barış (2010). William SHAKESPEARE “Bir Anlatı Örneği Olarak Hamlet”. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. Kadir Has Üniversitesi.