Yükselen Ekonomilerde Makro Ekonomik Dengesizliklerin Etkileşimi: Türk Cumhuriyetleri Örneği

Yıl 2017, Sayı: 83 - Avrasya'nın Siyasal İktisadı Özel Sayısı, 171 - 199, 31.10.2017

K. Batu Tunay

Öz

Çalışmada yükselen ekonomilerde gözlenen makro ekonomik dengesizlikler ve bunların karşılıklı etkileşimleri Türk Cumhuriyetleri
örneği üzerinden analiz edilmektedir. Türk Cumhuriyetleri önemli
ekonomik potansiyelleri nedeniyle yükselen ekonomiler arasında
özel bir yere sahiptir. Çalışmada Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan,
Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Türkiye’ye ait 2000-2014
dönemini kapsayan yıllık veriler kullanılmıştır. Analiz yöntemi olarak
panel VAR modelleri ve panel nedensellik testleri uygulanmıştır.
Elde edilen bulgular, bu ekonomilerde cari işlemler hesabı tutarsızlıklarından ileri gelen şokların etkileşimli olarak ciddi bir durgunluğu tetikleme olasılığının çok yüksek olduğunu göstermektedir. Cari
hesap şoklarının kur sapmalarını da önemli ölçüde etkileyebileceği
gözlenmiştir. Çıktı açığı ve kur sapmalarının cari hesap tutarsızlıkları
ve birbirleri üzerinde ciddi etkileri olduğuna dair güçlü bulgulara
ulaşılamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Makro ekonomik dengesizlikler, Türk Cumhuriyetleri, Panel VAR, Panel Granger Testi

Kaynakça

• Angelini, E. Croci and Fransesco Farina (2012). “Current Account Imbalances and Systemic Risk within a Monetary Union”. Journal of Economic Behavior and Organization 83: 647-656.
• Aslund, Anders and Marek Dabrowski (2008). “Introduction: Challenges of Globalization. in Challenges of Globalization: Imbalances and Growth”. Eds. Anders Aslund and Marek Dabrowski. Peterson Institute for International Economics: 1-15.
• Assenmacher-Wesche, Katrin and Stefan Gerlach (2008). “Monetary Policy, Asset Prices and Macroeconomic Conditions: A Panel-VAR Study”. National Bank of Belgium Working Paper. No. 149. October.
• Bağırzade, Elşen R. (2010). “Türk Cumhuriyetleri Arasında Ticari İşbirliği: Mevcut Durum ve Perspektifler”. Sosyoloji Konferansları Dergisi 41: 41-59.
• Beetsma, Roel ve Massimo Giuliodori (2011). “The Effects of Government Purchases Shocks: Review and Estimates for the EU”. The Economic Journal 121 (550): F4-F32.
• Belke, Ansgar and Christian Dreger (2013). “Current Account Imbalances in the Euro Area: Does Catching up Explain the Development”. Review of International Economics 21 (1): 6-17.
• Bianchi, Javier (2015). “Discussion of “Macroeconomic Volatility and External Imbalances” by Alessandra Fogli and Fabrizio Peri”. Journal of Monetary Economics 69: 16-19.
• Bird, Graham (2012). “Dealing with global economic imbalances: The political economy of policy coordination”. Global Economic Review 41 (4): 299-317.
• Bouvet, Florence, Ryan Brady and Sharmila King (2013). “Debt Contagion in Europe: A Panel Vector Autoregressive (VAR) Analysis”. Social Sciences 2 (4): 318-340.
• Brana, Sophie, Marie-Louise Djibenou and Stephanie Prat (2012). “Global Excess Liquidity and Asset Prices in Emerging Countries: A PVAR Approach”. HAL Archives. HAL Id: hal-0070102. October.
• Brzoza-Brzezina, Michal, Marcin Kolasa and Krzysztof Makarski (2015). “Macroprudential Policy and Imbalances in the Euro Area”. Journal of International Money and Finance 51: 137-154.
• Canova, Fabio, Matteo Ciccarelli and Eva Ortega (2007). “Similarities and Convergence in G-7 Cycles”. Journal of Monetary Economics 54: 850-878.
• (2012). “Do Institutional Changes Affect Business Cycles?”. Journal of Economic Dynamics and Control 36: 1520-1533.
• Canova, Fabio, Matteo Ciccarelli (2009). “Estimating Multi-Country VAR Models”. International Economic Review 50: 929-961.
• (2012). “ClubMed? Cyclical fuctuations in the Mediterranean Basin”. Journal of International Economics 88: 162-175.
• (2014). “Panel Vector Autoregressive Models: A survey”. Advances in Econometrics 32: 205-246.
• Ciccarelli, Matteo, Eva Ortega and Maria T. Valderrama (2012). “Heterogeneity and Cross-Country Spillovers in Macroeconomic-Financial Linkages”. ECB Working Paper Series. No: 1498. November.
• Ciccarelli, Matteo, Angela Maddaloni and Jose-Luis Peydro (2013). “Heterogeneous Transmission Mechanism: Monetary Policy and Financial Fragility in the Euro Area”. Economic Policy 28 (75): 459-512.
• Csortos, Orsolya, and Zoltan Szalai (2014). “Early Warning Indicators: Financial and Macroeconomic Imbalances in Central and Eastern European Countries”. MNB Working Papers. No. 2.
• Ecevit, Eyüp (2013). “Türk Cumhuriyetlerinde Yaşam Beklentisinin Belirleyicileri ve Ampirik Bir Analiz”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 21: 349-363.
• Ederer, Stefan, and Peter Reschenhofer (2013). “Macroeconomic Imbalances in the EU”. WWWFor Europe Working Paper. No: 42. September.
• Ehnts, Dirk H. (2013). “Macroeconomic Imbalances in an Open Economy Stock-flow Consistent Model”. The Hans Böckler Foundation Paper. October (http://www.boeckler.de/pdf/v_2013_ 10_24 _ehnts.pdf) .
• Erbaşı, Ali, Semih Büyükipekçi ve Mehmet Bakanlar (2010). “Türk Dünyası İşletmelerinin Ekonomik Yapılarının Güçlendirilmesinde Ahilik Anlayışından Yararlanılması”. Journal of Azerbaijani Studies 2 (3): 783-798.
• Erol, Seyfettin M. ve Mehmet Şahin (2013). “Bağımsızlıklarının 20. Yılında Orta Asya ve Kafkasya’daki Türk Cumhuriyetlerinin Entegrasyon Süreci (1991-2011)”. Karadeniz Araştırmaları 37 (Bahar): 111-136.
• Ersungur, Ş. Mustafa, Alaattin Kızıltan ve Kerem Karabulut (2007). “Türkiye ile Diğer Türk Cumhuriyetlerinin Ekonomik İlişkilerinin Analizi”. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 35: 285-310.
• Fogli, Alessandra, and Fabrizio Peri. (2015). “Macroeconomic Volatility and External Imbalances”. Journal of Monetary Economics. (yayın aşamasında / in press).
• Franco, Daniele, and Francesco Zollino (2014). “Macroeconomic Imbalances in Europe: Institutional Progress and the Challenges that Remain”. Applied Economics 46 (6): 589-602.
• Gnimassoun, Blaise (2015). “The Importance of the Exchange Rate Regime in Limiting Current Account Imbalances in Sub-Saharan African Countries”. International Money and Finance. (in press).
• Gnimassoun, Blasie, ve Valerie Mignon (2013). “How Macroeconomic Imbalances Interact? Evidence from a Panel VAR Analysis”. CEPII Working Papers. No: 2013-42. December.
• Gori, Filippo (2014). “Monetary Policy and Macroeconomic Imbalances in Currency Unions”. Graduate Institute of International and Development Studies Working Paper. No: 12/2014.
• Gros, Daniel (2008). “A World Out of Balance?” in Challenges of Globalization: Imbalances and Growth. Eds. Anders Aslund and Marek Dabrowski. Peterson Institute for International Economics: 77-106.
• Gül, Ekrem, Ahmet Kamacı ve Serkan Konya (2013). “Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye Örneği”. Akademik Bakış 35 (Mart-Nisan): 1-12.
• Hurlin, Christophe (2004). “Testing Granger causality in Heterogeneous Panel Data Models with Fixed Coefficients”. Mimeo. University Paris IX.
• Im, Kyung So, M. Hashem Pesaran and Yongcheol Shin (2003). “Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels”. Journal of Econometrics 115 (1): 53–74.
• Iturriaga, F. J. Lopez, and I. Pastor Sanz (2013). “Self-Organizing Maps as a Tool to Compare Financial Macroeconomic Imbalances: The European, Spanish and German Case”. The Spanish Review of Financial Economics 11 (1): 69-84.
• Jarocinski, Marek (2010). “Responses to Monetary Policy Shocks in the East and the West of Europe: a Comparison”. Journal of Applied Econometrics 25 (5): 833-868.
• Juessen, Falko and Ludger Linnemann (2010). “Estimating Panel VARs from Macroeconomic Data: Some Monte Carlo Evidence and an Application to OECD Public Spending Shocks”. SFB Discussion Papers. No: 24/2010.
• Knedlik, Tobias, and Gregor Von Schweinitz (2012). “Macroeconomic Imbalances as Indicators for Debt Crisis in Europe”. Journal of Common Market Studies 50 (5): 726-745.
• Koop, Gary and Dimitris Korobilis (2014). “Model Uncertainty in Panel Vector Autoregressive Models”. University of Strathclyde Business School, Discussion Papers in Economics. No: 14-08, August.
• Love, Inessa and Lea Zicchino (2006). “Financial Development and Dynamic Investmet Behavior: Evidence from Panel VAR”. The Quarterly Review of Economics and Finance 46: 190-210.
• Mallick, Sushanta K., and Ricardo M. Sousa (2013). “Commodity Prices, Inflationary Pressures and Monetary Policy: Evidence from BRICS Economies”. Open Economy Review 24: 677-694.
• Mercan, Mehmet ve İsmet Göçer (2014). “Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde Hollanda Hastalığı Riski: Ampirik Bir Analiz”. H.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi 32 (2): 251-274.
• Moschella, Manuela (2014). “Monitoring Macroeconomic Imbalances: Is EU Sureveillance more Effective than IMF Surveillance?”. Journal of Common Market Studies 52 (6): 1273-1289.
• Pesaran, Hashem M. (2007). “A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence”. Journal of Applied Econometrics 22 (2): 265-312.
• Rebucci, Alessandro (2010). “Is Growth Exogenous? Evidence from the 1970s and 1980s”. Applied Economics 42 (5): 535-543.
• Sarı, Selahattin vd. (2010). “Geçiş Sürecindeki Türk Cumhuriyetlerinde Ekonomik Büyüme ve İhracat İlişkileri”. International Conference on Euroasian Economies. 4-5 November. İstanbul. 392-397.
• Soares, Fernando A.R., de Paula Pinto, B. Mauricio and Tito B.S. Moreira (2010). “An Alternative Methodology for Testing Currency Crises Resulting from Imbalances in Macroeconomic Fundamentals”. Applied Financial Economics 20: 1051-1056.
• Solak, Fahri ve Ercan Sarıdoğan (2012). “Türk Cumhuriyetleri’nin İktisadi Kalkınma Sürecinde Bilgi Ekonomisinin Rolü ve Önemi”. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 32 (1): 181-200.
• Vidangos, Ivan (2009). “Fluctuations in Individual Labor Income: A Panel VAR Analysis”. Federal Reserve Board, Finance and Economics Discussion Series. No: 2009-09.
• Yardımcıoğlu, Fatih ve Ahmet Gülmez (2013). “Türk Cumhuriyetlerinde İhracat ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi”. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 8 (1): 145-161.
• Yuan, Chunming and Ruo Chen (2015). “Policy Transmissions, External Imbalances, and Their Impacts: Cross-country Evidence from BRICS”. China Economic Review 33: 1-24.
• Yueh, Linda (2010). “The US, China, and Global Imbalances”. China Economic Journal 3 (1): 33-48.
• Yumuşak, İbrahim G. ve Mahmut Bilen (2009). “Türkiye ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nin Beşeri Kalkınmışlık Düzeyleri ve Karşılaştırmalı Analizi”. ISSA II. Uluslararası Sosyal Bilimciler Kongresi Kongre Kitabı. 22-24 Ekim 2008. Bişkek – Kırgızistan. 635-652.