Hadith as a Source of Hodja Ahmet Yesevî Philosophy

Yıl 2017, Sayı: 80, 75 - 93, 01.02.2017

Ahmet Yıldırım

Öz

There are many elements that constitute the system of Hodja Ahmed Yesevî philosophy. Among these elements, which we can categorize as human and religious, the religious side is formed by the Qur’an verses as well as The Hz. hadith of the Prophet s.a.v. . It is possible to see that the hadiths have decisive influences in the couplets of Dîvân-ı Hikmet. However, it is difficult to say that it has deep knowledge in this subsection regarding the use of hadiths. It is understood that the hadiths are used as inviters rather than traditioners in his works. However, it is possible to see that he is a scholar who appreciates the hadith / sunnah, who internalises it and who accepts it as a source of his philosophy.

Anahtar Kelimeler

Hodja Ahmet Yesevî, hadith, sunnah, the idea of Yesevî, the source

Hoca Ahmed Yesevî Düşüncesinin Kaynağı Olarak Hadis

Öz

Hoca Ahmed Yesevî’nin düşünce sistemini oluşturan pek çok unsur bulunmaktadır. Beşerî ve dinî olarak kategorize edebileceğimiz bu unsurlar arasında yer alan dinî tarafını Kur’ân ayetleri yanında Hz. Peygamber’in s.a.v. hadisleri oluşturmaktadır. Dîvân-ı Hikmet’teki beyitlerinde hadislerin belirleyici etkilerinin olduğunu görmek mümkündür. Ancak hadisleri kullanım biçiminden hareketle onun bu dalda derin bilgi sahibi olduğunu söylemek zordur. Hadisleri eserlerindeki kullanımlarından hadisçi gibi değil de davetçi gibi kullandığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, hadise/sünnete değer veren, ona bağlı olan ve düşüncesinin kaynağı olarak kabul eden bir kişi olduğunu görmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Hoca Ahmet Yesevî, hadis, sünnet, Yesevî düşüncesi, kaynak

Kaynakça

• Akyüz, Hüseyin (1994). “Eğitici Bir Şahsiyet Olarak Ahmed Yesevî”. Atatürk Üniversitesi Türkivat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (AÜTAET) 1: 19-27.
• Aşık, Nevzat (1996). “Yesevî’nin Hikmetlerine Kaynaklık Eden Hadislerin Değerlendirilmesi ve Sünnet Kültürünün Hikmetlere Tesir”. Ahmed-i Yesevî. Haz.
• Mehmed Şeker ve Necdet Yılmaz. İstanbul: Seha Neşriyat. 375-399.
• Atan, Abdullah Hikmet (2012). “Hoca Ahmed Yesevî’de Sünnet Bilinci”. Uluslararası Hoca Ahmed Yesevî Sempozyumu Bildirileri. İstanbul: Bağcılar Belediyesi. 48-53.
• Atmaca, Ali (2008). Ahmet Yesevî’nin İnanç ve Düşünce Dünyası. Yüksek Lisans Tezi.
• Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
• Aydınlı, Abdullah (2006). Hadis Istılahları Sözlüğü. İstanbul: Hadisevi.
• Eraslan, Kemal (1977). “Yesevî’nin Fakrnâmesi”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi XXII: 45-118. Ersoy, Arif (1996). “Hoca Ahmed Yesevî’nin Sosyal Yapılanmaya Yönelik Yaklaşımları”. Ahmed-i Yesevî. Haz. Mehmed Şeker ve Necdet Yılmaz. İstanbul: Seha Neşriyat. 85-105.
• Güzel, Abdurrahman (2008). Ahmed Yesevî’nin Fakr-nâme’si Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Öncü Basımevi.
• Kardâvî, Yusuf (1993). Sünneti Anlamada Yöntem. Terc. Bünyamin Erul. Kayseri.
• Kenjetay, Dosay (2003). Hoca Ahmet Yesevî’nin Düşünce Sistemi. Ankara: Hoca Ahmet Yesevî Ocağı Yay.
• Köprülü, Fuad (1984). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
• Tosun, Cemal (2000). “Hoca Ahmed Yesevî, Hayatı, Eserleri ve Toplumu Eğitme Metodu”. Dinî Araştırmalar II (6): 119-132.
• Tosun, Necdet (1998). “Yesevîliğin İlk Dönemine Âid Bir Risâle: Mir’âtü’l-Kulûb”. İlam Araştırma Dergisi 2 (2): 41-85.
• Tulum, Mertol (1999). “Hikmetlere Göre Yesevîlik ve Orta Asya Kültür Tarihi Bakımından Önemi”. İlmi Araştırmalar 7: 201-214.
• Yesevî, Hoca Ahmed (2009). Divân-ı Hikmet. Haz. Hayati Bice. Ankara: Diyanet Vakfı Yay.