On “Dual Consonant” Symbols in Turkic Runic Alphabet

Yıl 2017, Sayı: 82, 201 - 216, 01.08.2017

Vügar Sultanzade

Öz

In some works on Old Turkic Runic alphabet, the runes 𐰡, 𐰨, 𐰦, 𐰭 and 𐰪 are considered as “dual consonant” symbols, but not as letters that stand for only one sound. However, many Turkologs argue without dispute that each of the runes 𐰭 and 𐰪 represent just one consonant. The article presents theoretical reasons for this approach that is shared by the author. Most importantly, it is suggested in light of these reasons that the rune 𐰨, traditionally shown as a “dual consonant”, has actually been designed initially for representation of one sound. The common feature of these three runes is the fact that all of them are symbols of nasal consonants

Anahtar Kelimeler

Old Turkic, Turkic Runic alphabet, “dual consonant” symbols, nasal consonants, place of articulation, -ç

Türk Runik Alfabesindeki “Çift Ünsüz” İşaretleri Üzerine

Öz

Eski Türk runik alfabesinden bahseden bazı eserlerde tek sesi karşılayan harflerden farklı olarak, 𐰡, 𐰨, 𐰦, 𐰭 ve 𐰪 runalarının “çift ünsüz” belirttiği gösterilmektedir. Ancak bunlardan 𐰭 ve 𐰪 işaretlerinin birer sesi karşıladığı birçok Türkolog tarafından tartışmasız olarak kabul edilmiştir. Makalede haklı görülen bu yaklaşımın teorik gerekçeleri ortaya konmuştur. En önemlisi ise, şimdiye kadar hep bir “çift ünsüz” işareti gibi gösterilen 𐰨 runasının da aslında tek sesi karşılamak için tasarlanmış olduğu bu gerekçeler ışığında öne sürülmüştür. Her üç runanın ortak özelliği, ses karşılıklarının geniz ünsüzleri olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Köktürkçe, Eski Türk runik alfabesi, “çift ünsüz” işaretleri, geniz ünsüzleri, oluşum yeri, -ç