Kazakistan ve Türkiye’deki 1. Sınıf Ana Dil Öğretim Ders Kitaplarının Karşılaştırılması

Yıl 2021, Sayı: 97, 109 - 136, 22.04.2021

Hayati Akyol Aliya Kuralbayeva

https://doi.org/10.12995/bilig.9705

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, Kazakistan ve Türkiye’deki 1. sınıf ana dil öğretim ders kitaplarının karşılaştırılmasıdır. Araştırma verileri nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Betimsel nitelik taşıyan bu araştırmada, 2016 yılında Kazakistan Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından hazırlanarak okullara dağıtılan Sauat aşu (İlk okuma ve yazma eğitimi) kitabı ile 2018 yılında Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanarak okullara dağıtılan İlkokul Türkçe 1. Sınıf Ders Kitabı’nda okuma ve yazma öğretimi, temalar, metin türleri, metinlerle ilgili etkinlikler ve görsel materyallerin dağılımına bakılmıştır. Kitaplarda yer alan toplam 42 metin, tür ve tema açısından tek tek incelenmiştir. Elde edilen bulgular frekanslarla tablolar halinde sunularak, incelenen metinlerden doğrudan alıntılar yapılmış ve karşılaştırmalar yapılarak yorumlanmıştır. Sonuçta bazı farklılıklar ve benzerlikler tespit edilmiş ve bunlar tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ders Kitapları, tema, metinler, metin türleri, etkinlikler, görsel materyaller

Comparison of the first grades native language textbooks of Kazakhstan and Turkey

Öz

The purpose of this study is to compare the native language textbooks of the 1st grades of Kazakhstan and Turkey. The research data were collected through qualitative research methods in terms of document analysis.In this descriptive qualitative study, the textbook “Sauat aşu” prepared and distributed by the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan in 2016 and the textbook “İlkokul Türkçe 1. Sınıf Ders Kitabı” prepared and distributed to primary schools by the Ministry of National Education of the Republic of Turkey were analysed in terms of reading and writing instruction, themes, text types, related activities and distribution of visual materials. A total of 42 texts in the books were examined in terms of genre and theme. The results were presented in the form of tables in the frequencies and
direct quotes from the texts were made and interpreted. As a result, some differences and similarities have been identified and discussed.

Anahtar Kelimeler

Textbooks, theme, texts, types of texts, activities, visual materials

Kaynakça

• Abdikadırova, Tazagül Mukaşkızı. Matin jane “Ana tili” okulıgı matindemesin kuraudın teoriysı. Pablodar, 2007.
• Akyol, Hayati. Türkçe Öğretim Yöntemleri. Kök Yayıncılık, 2006.
• Aydın, Hasan. Çocuk Kitaplarında Kültürün İllüstrasyona Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi, 2012.
• Baytursunov, Ahmet. “Kurmetti Okuşılar.” Kazak, no. 1, 1913.
• Baytursunov, Ahmet. “Bastauış Mektep.” Kazak, no. 61, 1914.
• Baş, Bayram. Çocuk Edebiyatı. Kriter Yayınevi, 2012.
• Civelek, Davut vd. İlkokul 1. Sınıf İlk Okuma Yazma Kitabı. MEB Yayınları, 2018.
• Çeçen, Mehmet Akif, ve Ömer Çiftçi. “İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi.” Milli Eğitim, no. 173, 2007, ss. 39-49.
• Çeçen, Mehmet Akif, ve Ömer Çiftçi. “Türkçe Derslerinde Tematik Eğitim ve Metin-Tema-Alt Tema Ilişkisi Üzerine Bir Araştırma.” Türkçenin Eğitimi Öğretiminde Kuramsal ve Uygulamalı Araştırmalar, ed. G. L. Uzun ve Ü. Bozkurt, Die Blaue Eule, 2011, ss. 445-457.
• Güneş, Firdevs. Ders Kitaplarının İncelenmesi. Ocak Yayınları, 2002.
• Göğüş, Beşir. “Anadili Eğitim Programlarının Niteliği.” Anadilinde Çocuk Olmak, ed. Ayşe Kilimci, Papirüs Yayınları, 1998, ss. 340-348.
• Durmuşçelebi, Mustafa. Türkiye ve Almanya’da İlköğretimde Anadili Öğretimi Eğitim Programları ve Ders Kitapları Açısından Bir Karşılaştırma. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, 2007.
• İşcan, Adem. Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Edebi Metinlerin Öğrencilere Estetik Zevk Kazandırmadaki Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, 2004.
• Jumabaeva, Aziya, ve Meyirgül Ospanbekova. Sauat aşu. Okıtu adistemesi (Jalpı bilim beretin mekneptin 1 sınıf mugalimderine arnalgan). 2 Bölüm (Cilt), Atamura, 2016.
• Japbarov, Amangeldi. Okuşılardın jazbaşa tilin damıta okıtudın gılımi-adistemelik negizderi. 2007.
• Jumabaeva, Aziya vd. Sauat aşu. (Jalpı Bilim beretin mekteptin 1. Sınıbına arnalgan okulık). 2 Bölüm (Cilt), Atamura, 2016.
• Kara, Cem. “Çocuk Kitabı Seçiminde Resimlemelerle İlgili Olarak Ebeveynin Dikkat Etmesi Gereken Başlıca Unsurlar.” Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, vol. 1, no. 1, 2012, ss. 225-232.
• Köksal, Hüseyin. “Ders Kitaplarında Görsel Materyaller”. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu, ed. Leyla Küçükahmet, Nobel Yayın-Dağıtım, 2011, ss. 106-113.
• Abdurrahman, ve Serdal Seven. Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi. Pegem A Yayıncılık, 2003.
• Kadir, Yalınkılıç. “Bir Öğretim Aracı Olarak Ders Kitabı”. Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri, ed. Hakan Ülper, Pegem A Yayınları, 2010.
• Küçükahmet, Leyla. Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu. Novel Yayın Dağıtım, 2011.
• Kolaç, Emine. “İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür Açısından Değerlendirilmesi.” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, vol. 6, no.1, 2009, ss. 594-626.
• Madge, John. The Tools of Science An Analytical Description of Social Science Techniques. Anchor Books Doubleday and Comp, 1965.
• MEB. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Türkçe Dersi Öğretim Programı, (İlkokul ve Ortaokul 1-8. Sınıflar), 2018, https://en.calameo.com/read/00566599097159fac03ed.
• MEB. İlkokul Türkçe 1. Sınıf Ders Kitabı. MEB Yayınları, 2018.
• Oğuzkan, Ferhan. Çocuk Edebiyatı. Anı Yayıncılık, 2000.
• Sever, Sedat. Çocuk ve Edebiyat. Kök Yayıncılık, 2003.
• Yalın, Halil İbrahim. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Nobel Yayın-Dağıtım, 2002.
• Yıldırım, Ali, ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları, 2008.