Din-Bilim Çatışması Üzerine: Kopernik Merkezli Bir Okuma

Yıl 2017, Cilt: 2017 Sayı: 33, 67 - 88, 29.05.2017

Hasan Özalp

https://doi.org/10.28949/bilimname.345562

Cited By: 3

Öz

Din ile bilim arasında ki iletişim ve etkileşim
insanlık tarihi kadar eskidir. Bu iletişim ve etkileşim kimi zaman uzlaşma ve
diyalog tarzında kimi zaman ise çatışma ve entegrasyon şeklinde olmuştur.
Tarihsel süreçte dinin bilimi, bilimin de dini etkilediği aşamalar vardır.
Rönesans hareketi sonrası Avrupa da ki antik dünyanın bilimsel klasiklerine
ilginin yeniden artınca, teoloji ve doğa bilimlerinde yeniden bir uyanış
görmekteyiz. Bilimsel gelişme alanlarından biri de şüphesiz astronomidir.
Aristoteles’in Gökyüzü Üzerine ve Batlamyus’un Almagest’i ile tanışan kilise,
Avrupa’daki dini reformlar ve coğrafi keşifler gibi açılımlara rağmen kilise
babalarının da etkisiyle Aristoteles’in Gökyüzü Üzerine adlı eserinde ortaya
koyduğu ve Batlamyus’un Almagest’de geliştirdiği yer merkezli evren teorisini
savundu ve bunu dini bir dogma haline dönüştürdü. İşte böyle bir ortamda
Kopernik güneş merkezli yeni bir model ileri sürerek hem klasik astronomik
modelleri hem de kendisini bu model üzerine inşa eden kiliseyi hedef
almaktaydı. Bu yeni model doğru çıkarsa hem Kutsal Kitap yanlışlanacak hem de
dinî yanılmış olacaktı. Dolayısıyla kadim dinî miras köklü bir eleştiri
arefesindedir. Bu sebeple Kopernik’in güneş merkezli evren modeli kilise ile
bilimin en önemli çatışma alanlarından biridir. Bu çalışmamızda söz konusu konu
ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Din-Bilim Çatışması, Kopernik, Astronomi, Jeosentrik Evren, Heliosentrik Evren

Kaynakça

• AABOE, Asger. Episodes from the Early History of Astronomy. Yale University 2001.
• ARISTOTELES. Fizik. Çev. Saffet Babür, İstanbul: YKY, 2001.
• ARISTOTELES. Gökyüzü Üzerine. Çev. Saffet Babür, Ankara: Dost Kitabevi, 1997.
• BASU, Biman. Cosmic Vistas A Popular History of Astronomy. New Delhi 2002.
• ELERT, Glen. The Scriptural Basis for a Geocentric Cosmology. (25 April 1999) (çevrimiçi)
• http://hypertextbook.com/eworld/geocentric.shtml Erişim: 05.06.2016.
• GINGERICH Owen.-MACLACHLAN, James. Nicolaus Copernicus Making the Earth a Planet. Oxford: Oxford University Press, 2004.Gingerich, Owen. “The Copernican Revolution” Science and Religion: A Historical Introduction, ed. Gary B. Ferngren, Baltimore: The John Hopkins Universty Press, 2000.
• GODDU, André. Copernicus and the Aristotelian Tradition Education, Reading, and Philosophy in Copernicus’s Path to Heliocentrism. Leiden&Boston 2010.
• http://www.webexhibits.org/calendars/year-text-Copernicus.html Erişim: 22.06.2016
• https://ia600301.us.archive.org/10/items/nicolaicopernici00cope/nicolaicopernici00cope.pdf
• KENNEDY, E. S. A Survey of Islamic Astronomical Tables. Philadelphia: American Philosophical Society, 1956.
• KUHN, Thomas. Kopernik Devrimi: Batı Düşüncesinin Gelişiminde Gezegen Astronomisi. Çev. Halil Turan Dursun Bayrak- Sinan K. Çelik, Ankara: İmge Kitabevi, 2007.
• KURŞUNOĞLU M. Said. İnsan-Evren İlişkisi ve Antropik İlke. Ankara, Elis yay., 2006. Kutsal Kitap. İstanbul: Yeni Yaşam Yayınları, 2009.
• LAWSON, Russell M. Science in the Ancient World: An Encyclopedia. California: ABC-CLIO, 2004.
• NICOLAUS, Copernicus. De Revolutionibus (Latince),
• NICOLAUS, Copernicus. De Revolutionibus (On the Revolutions),
• NICOLAUS, Copernicus. Göksel Kürelerin Devinimleri Üzerine. Çev. C. Cengiz Çevik, İstanbul: İş Kültür Yayınları, 2011.
• ÖZALP, Hasan. “Galilei Galileo”, Doğudan Batı’ya Düşüncenin Serüveni. c. 2, ed. Celal Türer-Hakan Olgun, İstanbul: İnsan Yay., 2015.
• PRIMAVESI, Anne. Gaia’s Gift: Earth, Ourselves and God After Copernicus, Routledge. London 2004.
• RONAN, Colin A. Bilim Tarihi (Dünya Kültürlerinde Bilimin Tarihi ve Gelişmesi). Çev. Ekmelettin İhsanoğlu-Feza Günergun, Ankara: TÜBİTAK yay., 2005.
• RUSSELL, Bertrand. Batı Felsefesi Tarihi II -Ortaçağ. çev. Muammer Sencer, İstanbul: Say Yay., 1994.
• SALIBA, George. İslam Bilimi ve Avrupa Rönesansının Oluşumu. çev. Günseli Aksoy, İstanbul: Mahya yay., 2011.
• SEDGWIK, W. T. - Tyler, H. W. A Short History Of Science. New York: The MacMillan Comp. 1939.
• SWERDLOW, N. M. “Nicolaus Copernicus” Encyclopedia of the Scientific Revolutions from Copernicus to Newton. ed. Wilbur Applebaum, Newyork&London: Garland Pub., 2000.
• TARNAS, Richard. Batı Düşüncesi Tarihi II (Moderniteden Günümüze Kadar). çev. Yusuf Kaplan, İstanbul: Külliyat yay., 2012.
• UNAT, Yavuz. “Battânî ve Zîc-i Sâbî Adlı Astronomi Eseri”, I. Uluslararası Katılımlı Bilim, Din ve Felsefe Tarihinde Harran Okulu Sempozyumu, Cilt I, (Şanlıurfa 2006), 366.
• WEINERT, Friedel. Copernicus, Darwin&Freud: Revolutions in the History and Philosophy of Sciences. Wiley Blackwell, 2009.
• WHITE, Andrew Dickson. A History of The Warfare of Science With Theology in Christendom. V.I., London, McMilan Comp. 1897.