Siyahî Senkretik Bir Dinî Hareket Olarak Rastafarilik

Yıl 2017, Cilt: 2017 Sayı: 34, 247 - 286, 31.10.2017

Kadir Albayrak

https://doi.org/10.28949/bilimname.347525

Öz

Rastafarilik hareketi 1920’lerde, Jamaikalı bir
siyahi olan Marcus Garvey’in öğretilerinden esinlenerek ortaya çıkmış;
senkretik, binyılcı, mesihçi, Afrika kökenli zenci kölelerin direnişiyle güç
kazanmış olan yeni bir dinimsi oluşumdur. Rastafariler kadim İsraillilerin
torunları olduğuna ve işledikleri günahlar yüzünden sürgün edildiklerine, ilk
Etiyopya kralı Haile Selassie I’in yaşayan tanrı ve dünyanın kralı olduğuna
inanırlar. Onlara göre Etiyopya cenneti, Jamaika ise tamamen cehennemi temsil
eder. Rastafarilere göre marijuana içmek manevi bir pratik olup, kökü Kutsal
Kitaba dayanır. I-tal adını verdikleri bir vejetaryen diyete uymak
Rastafariliğin temel inançları arasındadır. Örgülü Rasta saçı hareketin en
önemli özelliklerindendir. Rastafariliğin yeşil, sarı ve kırmızı (bazen siyah)
olmak üzere sembolik renkleri vardır ve bunlar bayrak, dinî resim, rozet ve
posterlerde çok yaygın bir şekilde kullanılır.

Rastafarilik günümüzde dışarıdan hemen fark edilen
sembolleri, reggae müzik, yemek diyetleri, Rasta tarzı saçları vb. dolayısıyla
özellikle gençler arasında büyük bir ilgiyle karşılanmakta, bu özelliklerinden
dolayı sadece siyahlara ve gecekondu bölgelerine özgü olma özelliğini
kaybetmekte, geniş kitlelerin dikkatini çekmekte, hızla yayılmaktadır. Ne var
ki, ülkemizde ve İslam ülkelerinde Müslüman kökenden gelen Rastafarinin var
olup olmadığına ilişkin bir bilgiye ulaşamadığımızı vurgulamak istiyoruz.
Ancak, Rastafarilik ile diğer bir siyahi dinî hareket olarak 1930’lu yıllarda
Elijah Muhammed liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri’inde ortaya çıkan
“İslam Milleti” (Nation of Islam) arasında bazı benzerlikler olduğu ileri
sürülmekle birlikte bu konuda halen akademik bir çalışma yapılmış değildir.

Anahtar Kelimeler

Rastafarilik, Jamaika, Haile Selassie I, siyahiler, Afrika, Etiyopya, marijuana, renkler, I-tal diyeti, reggae müziği, Bob Marley

Kaynakça

• AYKIT, Dursun Ali, Etiyopya Kilisesi, Ayışığı Kitapları, İstanbul 2013.