Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yesevi Tarikatının Devlet Yönetiminden Uzaklaştırılmasıyla Türk Devlet Yönetim Sisteminin Çöküşü

Yıl 2017, Cilt: 2017 Sayı: 34, 341 - 364, 31.10.2017
https://doi.org/10.28949/bilimname.347529

Öz

Türkler, bilindiği üzere, Dinler Tarihinde “Gök
Tanrı” denilen geleneksel dinleri olmasına rağmen, değişik yer ve zamanlarda
Budizm, Konfüçyüsçülük, Maniheizm, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam gibi
farklı dinleri kabul etmişler, ancak bütün bu dinlerde geleneksel birçok inanç
ve uygulamalar, örf ve adetlerini devam ettirmesini bilmişlerdir. Bu gelenekler
arasında günlük yaşam yanında devlet ve siyaset ile ilgili birçok anlayış
bulunmaktadır.



Türklerin İslam’ı kabul etmelerinde Hoca Ahmet
Yesevi’nin önemli bir yeri bulunmaktadır. O, derslerinde ve kitaplarında hep
Türk dili ile kültürünü, kurmuş olduğu tarikat ile özdeşleştirmiştir. Türklük
böylece, bu tarikat dairesinde varlığını sürdürmüş ve dolayısıyla Türk
devletlerinin duygu ve düşünce birliği etrafında yücelmesi ve güçlenmesini
sağlamıştır.



Türklerin manevi-kültürel varlığının yeniden inşa
etmesini Müslüman Arap çevresi ve Harizm beyleri pek hoş karşılamamışlar ve Yesevi’yi
ve kareketini engelleyip yok etmek için çok uğraşmışlardır. XIV. yüzyılın
ortasından itibaren Yesevi tarikatına karşı Altın Ordu hükümdarları tarafından
siyasi mücadele başlatılmıştır. Bu olaylar Altın Ordu devletinin çöküşüyle
sonuçlanmış ve Yesevilik unutulmuş ve sonuçta Türk devletlerinin yardımcı
unsuru olmaktan çıkmıştır. Buna bağlı olarak da Avrasya ve Orta Doğu’daki Türk
devletleri bilimde ve teknikte geri kalmışlar ve felsefelerini
değiştirmişlerdir.

Kaynakça

  • ÜNAL, Mustafa (2017). “Hoca Ahmet Yesevi’de Geleneksel Türk-İslam Kimliğinin Temelleri”, Hoca Ahmet Yesevi’yi Anmak ve Anlamak Sempozyumu, 18 Mayıs 2017 Kayseri.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Zikiriya Jandarbek Bu kişi benim

Zhakhangir Nurmatov Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 31 Ekim 2017
Gönderilme Tarihi 28 Ekim 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 2017 Sayı: 34

Kaynak Göster

APA Jandarbek, Z., & Nurmatov, Z. (2017). Yesevi Tarikatının Devlet Yönetiminden Uzaklaştırılmasıyla Türk Devlet Yönetim Sisteminin Çöküşü. Bilimname, 2017(34), 341-364. https://doi.org/10.28949/bilimname.347529