Dini tutum açısından tesettür moda giyim tercihinde etkili olan faktörlerin belirlenmesine yönelik bir çalışma

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 42, 181 - 213, 30.10.2020

Abdulvahap Baydaş Şule Say Mehmet Rıza Derindağ

https://doi.org/10.28949/bilimname.748812

Öz

Araştırmanın ana amacı dini tutumun tesettür ve moda giyim üzerindeki etkisini belirlemektir. Dini tutumun tesettür ve moda giyimine olan etkisi ve dini tutumun satın alma davranışı üzerindeki etkisi incelenmektedir. Kolayda örnek yöntemi kullanılarak 270 tesettürlü kadından alınan bilgiler SPSS paket programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Araştırma “Dini Tutum Ölçeği”, “Satın Alma Davranışı Ölçeği” ve “Tesettür Moda Giyim Davranışı Ölçeği” olmak üzere üç ölçekten oluşturulmuştur.
Dini Tutum Ölçeği açısından; “Zor zamanlarda Allah’ın bana yardım ettiğini düşünüyorum”, “Yardım talep edenlere Allah rızası için yardım ederim” ve “İnandığım dinin gereklerini yerine getirmeye çalışırım” en değerli olan ifadelerdir.
Satın Alma Davranışları Ölçeği açısından; “Bana göre kıyafetlerin inancıma uygunluk düzeyi kaliteden daha önemlidir”, “Bana göre kıyafetlerin inancıma uygunluk düzeyi fiyattan daha önemlidir” ve “Yeni şeyler satın almak eğlencelidir” ifadeleri en önemli değişkenler olarak bulunmuştur.
Tesettür Moda Giyim Davranışı Ölçeği açısından; “İnancıma uygun giysiler giyerim”, “Satın aldığım markaların inançlarıma uygun olmasına dikkat ederim” ve “İslami yükümlülüğe uygun kıyafet sahibi olmak İslami kimliğimi artırır” ifadeleri en önemli görülen değişkenlerdir.
Tesettür Moda Giyim Davranışı Ölçeği açısından; “Dindar insanın ticari hayatta daha dürüst ve güvenilir olduğu her zaman doğru değildir” ve “Zamanımın önemli bir kısmını güzel giyinmeye ayırırım”, ifadeleri ikinci derecede önemli olan ifadelerdir.
Tesettür Moda Giyim Davranışı Ölçeği açısından; “Genellikle reklamı çok yapılan markalar en iyi olanlardır” ifadesi ise önemli olmayan unsurdur.
Dini Tutum Ölçeğinin Faktör Analizi sonucu, “İçselleştirilmiş İnanç Duygusu” ve “Geleneksel Dindarlık Anlayışı” şeklinde iki faktör belirlenmiştir. Satın Alma Davranışları ile ilgili Faktör Analizi sonucu, “Çeşitlendirilmiş Satın Alma Davranışı”, “Karmaşık Satın Alma Davranışı”, “Alışılmış Satın Alma Davranışı”, “Sosyalleştirilmiş Satın Alma Davranışı”, “Marka Farklılaştırmasına Yönelen Satın Alma Davranışı” ve “İnanca Uygun Satın Alma Davranışı” olmak üzere altı faktör belirlenmiştir. Tesettür Moda Giyim Davranışı Faktör Analizi sonucu, “Modayı Takip Eden Bireyler”, “İnanç Unsurunu Ön Plana Alan Bireyler” ve “Statüyü Ön Plana Alan Bireyler” olmak üzere üç faktör belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dini Tutum, Tesettür, Moda Giyim

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

A research to determine the factors that prefer hijab fashion apparel in terms of religious attitudes

Öz

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akbaş Ö. (2019) , Sümeyye, Kadınların Dini Tutum ve Davranışları, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Felsefe ve Din Bilimleri Programı Yüksek Lisans Tezi.
• Akdoğan, A. ve Sungur E. (2016) Postmodern Ortamda Dindarın Değişin Giyim Anlayışı, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt: 9, sayı: 1, ss. 67-78.
• Alhidari, A., Iyer, P. ve Paswan, A. (2015). Personal Level Antecedents of eWOM and Purchase Intention, on Social Networking Sites, Journal of Customer Behaviour, Vol. 14, 107-125.
• Apaydın, H. (2002), Burçların Dini Tutum ve Davranışlarla İlişkisi, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Sayı: 3, ss. 183-206
• Arslan, A. ve Çaylak, M. (2018), Tesettür Giyimi Etkileyen Tüketim Kültürü Faktörleri Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma, Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 1 ss. 41-70.
• Arslan, H. (2009), Dini Tutumların Oluşum, Gelişim ve Değişimi, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1, ss. 77-96.
• Bailey, J. ve Sood, J. (1993), “The Effects of Religious Affiliation on Consumer Behavior: A Preliminary Investigation”, Journal of Managerial Issues, 5(3), 328-352.
• Boztepe, A. (2018) Bireylerin Moda Giyim İlgilenimi, Sosyal Medya İlgilenimi ve Yaşam Tarzı Tiplerinin Satın Alma Niyeti ve Ağızdan Ağıza İletişim Davranışına Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi.
• Choi, Y. (2010), “Religion, Religiosity, and South Korean Consumer Switching Behaviors”, Journal of Consumer Behaviour, 9(3), pp. 157-171.
• Demirezen, İ. (2015). Tüketim Toplumu ve Din. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi.
• Deniz, E. (2019) Tesettürlü Üniversite Öğrencilerinin Tesettür Giyim Alışverişlerinde Karar Verme Tarzları Üzerine Bir Araştırma, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, ss. 382-407.
• Dursun, İ. Alnıaçık, Ü. ve Tümer Kabadayı, E. (2013) Tüketici Karar Verme Tarzları Ölçeği: Yapısı ve Boyutları, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 19, ss. 293-304
• Ektürk, N. (2011), Moda Kavramı, Moda Kuramı ve Güncel Moda Eğilimi Çalışmaları, Süleyman Demirel Ün. Güzel Sant. Fak. Hakemli Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 7, ss. 1-32.
• Göle, N. (1993). Modern Mahrem Medeniyet ve Örtünme. İstanbul: Metis Yayınları.
• Haenni, P. (2014) Piyasa İslamı, İslam Suretinde Neoliberalizm (Çev. Levent Ünsaldı), Ankara: Heretik Yayınları.
• Hines, T. ve Bruce, M. (Yay. Haz.). Fashion Marketing Burlington: Elsevier Ltd. Jackson, T. (2007). The Process of Trend Development Leading to a Fashion Season, (ss. 168-187).
• İlyasoğlu, A. (1994). Örtülü Kimlik. İstanbul: Metis Yayınları.
• İşlek, M. S. (2012). Sosyal Medyanın Tüketici Davranışlarına Etkileri: Türkiye’deki Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Karabıyık Barbarasoğlu, F. (2006) Şov ve Mahrem. İstanbul: Timaş Yayınları
• Karaçoşkun, M.D. (2004), Dini İnanç-Dini Davranış İlişkisine Sosyo-Psikolojik Yaklaşımlar, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Sayı: 2, ss. 23-36.
• Kavas, E. (2013), Demografik Değişkenlere Göre Dini Tutum, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 38, ss. 1-20.
• Kavas, E. (2013), Dini Tutum- Stresle Başa Çıkma İlişkisi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 37, ss. 143-168.
• Keskin, M. (2004) , Din ve Toplum İlişkileri Üzerine Bir Genelleme, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Sayı: 2, ss. 7-21.
• Kotler, P. (2000) “Pazarlama Yönetimi” Çeviren: Nejat Muallimoğlu, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Köse, E. (2011), Dindar Kadınlığın Kurulumunda Tesettür: Beden, Yazın, Özneleşme, Koç Üniversitesi Yayınları, ss. 799- 823.
• O’cass, A. (2004). Fashion Clothing Consumption: Antecedents And Consequences of Fashion Clothing İnvolvement. European Journal of Marketing, Vol. 38 Issue: 7, ss. 869-882
• Ok, Ü. (2011), Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması, Uluslararası insan bilimleri dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, ss. 528-549.
• Öz, M. ve Tepe, M.E. (2019) İkna Bilgi Modeli Kapsamında Tesettür Moda Reklamlarının Algılanması, Eğitim Yayınevi Konya.
• Özkaynak, M. (2018) Dindarlık ve Tesettür Modası Eğiliminin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Rolü, Yüksek Lisans Tezi.
• Peker, H. (1993) Din Psikolojisi.
• Sproles, G. B. (1981). Analyzing fashion life cycles: principles and perspectives. The Journal of Marketing, s. 116–124.
• Tepe, M.E. (2018) Tesettür Moda Reklamlarında İkna Bilgi Modelinin Kullanımı: Y Kuşağına Yönelik Bir Uygulama, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Tok, F. ve Müftüoğlu, M. (2018), Nur Suresi 31. Ayetin Tesettür Bağlamında İncelenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2018, Cilt: 5, Sayı: 9, ss. 79-107.
• Yankaya, D. (2014). Yani İslami burjuvazi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yapıcı, A. (2006). Yeni bir dindarlık ölçeği ve üniversiteli gençlerin dinin etkisini hissetme düzeyi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6(1), 65-115.