ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ HAKKININ İHLAL EDİLDİĞİ DURUMLARDA İÇERİĞE ERİŞİMİN ENGELLENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 413 - 461, 29.12.2023

Mustafa Eken

https://doi.org/10.55009/bilisimhukukudergisi.1366908

Öz

Teknolojide meydana gelen yeni gelişmeler neticesinde internet ve sosyal medyanın kullanımının yaygınlaşması, internet ortamında suç işlenmesini kolaylaştırmakta ve kişilik hakları ile özel hayatın gizliliğinin daha fazla ihlal edilmesine yol açmaktadır. Türkiye’de internet ortamında işlenen bazı suçlarla mücadele amacıyla, 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” hazırlanmıştır. Söz konusu Kanun’a 2014 yılında eklenen 9/A maddesi ile bu çalışmanın konusu olan özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi konusunda düzenleme yapılmıştır. Bu çalışmanın başlangıcında, özel hayat ve özel hayatın gizliliği konuları hakkında genel açıklamalar yapılmıştır. Daha sonra, özel hayatın gizliliğinin korunması hakkı ile ilgili uluslararası hukukta ve Türk hukukunda mevcut temel düzenlemelere kısaca yer verilmiştir. Bu genel açıklamalardan sonra 5651 sayılı Kanunun 9/A maddesinde yer alan özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi nedeniyle internet içeriğine erişimin engellenmesi konusundaki düzenlemede öngörülen usuller hakkında detaylı açıklamalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel Hayatın Gizliliği, İçeriğe Erişimin Engellenmesi, 5651 Sayılı Kanun, İnternet Hukuku, Sosyal Medya

Kaynakça

• Antalya, Osman Gökhan ve Topuz Murat. Medeni Hukuk, Giriş, Temel Kavramlar, Başlangıç Hükümleri, İstanbul: Legal Yayıncılık, 2015.
• Atlı, Turan. “Kişi Haklarının İhlali Durumunda İnternet Erişiminin Engellenmesi.” Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3, no.1 (2020): 4-32.
• Avşar, B. Zakir ve Gürsel Öngören. Bilişim Hukuku. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları, 2010.
• Balaban, Mahmut Furkan ve Kulular İbrahim, Merve Ayşegül. “Sosyal Medya ve Unutulma Hakki: Meta Threads Örneği.” Bilişim Hukuku Dergisi 5, no. 2 (2023).
• Birtane, Şermin. “Özel Hayata Saygı Hakkı (AİHS 8. Madde) Bağlamında Çalışma Hakkı ve Mesleki Hayat İlişkisi.” Anayasa yargısı
• Çalık, Tacettin. “Birleşmiş Milletler Organlarının İnsan Hakkı İle İlişkisi.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 6, no.4 (2015): 1091-1134.
• Çelik, Yeşim. “Özel Hayatın Gizliliğinin Yansıması Olarak Kişisel Verilerin Korunması ve Bu Bağlamda Unutulma Hakkı.” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, no.32 (2017): 391-410.
• Çınar, İsmail. “5651 sayılı Kanun Çerçevesinde Koruma Tedbiri Olarak İnternet Ortamında Yapılan Yayınlarda İçeriğin Çıkarılması Ve/Veya Erişimin Engellenmesi.” İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8, no.1 (2021): 63-95.
• Demez, İsmail. “Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle İnternet Sitelerine Erişimin Engellenmesi Ve/Veya İçeriğin Yayından Çıkarılmasında Görev Ve Yetki Sorunu.” Bilişim Hukuku Dergisi 3, no.2 (2021): 338-429.
• Doğan, Aişe Sena. “Kişilik Hakkının 5651 sayılı Kanun’un 9. Maddesi Kapsamında Korunması.” Bilişim Hukuku Dergisi 2, no.2 (2020): 143-180.
• Doğan, Bayram. Karşılaştırmalı Hukukta anayasal Bir Hak Olarak Kişisel Verilerin Korunması Hakkı. Ankara: Adalet Yayınevi 2022.
• Doğan, İlyas ed. İnsan Hakları Hukuku. Ankara: Astana Yayınları, 2015.
• Durak, Yasemin. “İnternet Yoluyla Kişilik Haklarına Saldırı ve Hukuki Korunma.” Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 22, no.1 (2014): 101-125.
• Dülger, Volkan Murat. Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• Ekinci Elif, Cengiz Serkan, (Çev.), “İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, s.66 (2006): 438-457.
• European Convention on Human Rights, https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_ENG.pdf > Erişim Tarihi: 23.07.2023.
• Gözübüyük Şeref ve Gölcüklü Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara: Turhan Kitabevi, 2007.
• Hatemi, Hüseyin. Kişiler Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.
• Hatemi, Hüseyin. Medeni Hukuka Giriş. İstanbul: Filiz Kitapevi, 1997.
• Helvacı, Serap. Türk ve İsviçre Hukuklarında Kişilik Haklarını Koruyucu Davalar, (MK md.24/a fıkra I/İMK Md.28a fıkra I), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, 2001.
• Karakaya, M. Süheyl. “5651 sayılı Kanun’un 9. Maddesi ve Erişimin Engellenmesi Koyun Postunda Kurt Hükmü.”, TBB Dergisi, no.137 (2018): 97-132.
• Kaya, Mine. Elektronik Ortamda (Elektronik Haberleşme-İnternet-Sosyal Medya) Kişilik Hakkının Korunması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Kent, Bülent. “Alman Hukukunda Sosyal Ağların Düzenlenmesi ve Alman Sosyal Ağ Kanunu.” Bilişim Hukuku Dergisi 2, no.1 (2020): 1-46
• Kent, Bülent. Türkiye’de İnternet Sitelerine Erişimin Engellenmesi. Ankara: Adalet Yayınevi, 2019.
• Kılınç, Doğan. “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 9/A Maddesi Çerçevesinde Özel Hayatın Korunması.” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 20, no:2, (2016): 577-623.
• Koca Mahmut ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Adalet Yayınevi, 2018.
• Korkmaz, Ali. “İnsan Hakları Bağlamında Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması”, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 16, no.1, (2014): 99-103.
• Kulular İbrahim, Merve Ayşegül. “Sosyal Medyaya Yönelik Yeni Düzenlemelerin Hukuken Değerlendirilmesi” Bilişim Hukuku Dergisi 4, no.1 (2022): 1-32.
• Kulular İbrahim, Merve Ayşegül ve Aluç, Rümeyse. “6112 Sayılı Kanun Kapsamında İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumunda Çocukların Korunması”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 13, s.51 (2022): 329-364.
• Salihpaşaoğlu, Yaşar. “Özel Hayatın Kapsamı: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları Işığında Bir Değerlendirme”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17, no.3, (2013): 227-266.
• Söyler, Yasin. Kamu Hukuku Açısından Devletin İnterneti Düzenleme Yetkisi. Ankara: Savaş Yayınevi, 2014. Şen, Ersan. Devlet ve Kitle İletişim Araçları Karşısında Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması. İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları, 1996.
• Oğuzman M. Kemal, Seliçi Özer ve Oktay Özdemir Saibe. Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler). İstanbul: Filiz Kitabevi, 2015.
• Özdemir, Hayrunnisa. “Haberleşmenin Gizliliği ve Kişisel Veriler.” Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 18, no. 1-2 (2009): 285-303.
• Öztan, Bilge. Medeni Hukuk’un Temel Kavramları. Ankara: Turhan Kitapevi: 2003.
• Tanör, Bülent ve Necmi Yüzbaşıoğlu. 1982 Anayasa’sına Göre Türk Anayasa Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık, 2018.
• Tezcan Durmuş, Mustafa Ruhan Erdem ve R. Murat Önok. Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2018.
• İnternet Kaynakları Anayasa Mahkemesi. Erişim Tarihi: Temmuz 27, 2023.
• https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2014/5831.
• Balaban, Mahmut Furkan ve Kulular İbrahim, Merve Ayşegül. “ChatGPT Gibi Sohbet Yazılımlarının (Sohbet Botları/ Chatbots) Neden Olduğu Hukuka Aykırılıkların Önlenmesi.” Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5, no. 2 (yayımlanmamış, 2023): 1-29, erişim tarihi: Kasım, 15, 2023,
• https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3385474https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3385474.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. Erişim Tarihi: Ağustos 25, 2023. https://www.ihbarweb.org.tr
• Güncel Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu <https://sozluk.gov.tr/> (Erişim Tarihi: 28.08.2023).
• Resmi Gazete. Erişim Tarihi: Temmuz 27, 2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/01/20160128-9.pdf
• Türkiye Büyük Millet Meclisi. 5651 sayılı Kanun’un genel gerekçesi, Erişim Tarihi: Temmuz 27, 2023. https://www2.tbmm.gov.tr/d22/1/1-1305.pdf.
• Universal Decleration Of Human Rights, <https://www.un.org/en/about-us/universal-declaration-of-human-rights> Erişim Tarihi: Temmuz,27, 2023.