Türkiye’de Ekonomik Küreselleşme, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik Analizi: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi

Yıl 2024, , 150 - 167, 31.07.2024

Aysima Sariin , Şennur Sezgin

https://doi.org/10.47103/bilturk.1493095

Öz

Bu makalede, ekonomik küreselleşme, yenilenebilir enerji tüketimi ve ekonomik büyüme, arasındaki nedensellik ilişkisi analiz edilmektedir. Bunun için, Türkiye’nin 1990-2020 dönemine ait veriler kullanılarak Toda-Yamamoto nedensellik testi uygulanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ekonomik büyümeden ekonomik küreselleşmeye doğru tek yönlü nedensellik tespit edilmiştir. Diğer değişkenlerin birbirleri ile herhangi bir nedensellik ilişkisi bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

economic globalization, renewable energy consumption, economic growth, toda-yamamotocausalityanalysis

Türkiye’de Ekonomik Küreselleşme, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik Analizi: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi

Öz

Kaynakça

• Acar, M. (2009). Düzleştirici ve Özgürleştirici Bir Süreç Olarak Küreselleşme, Orion Kitapevi, 2009 Ankara.
• Alper, A. E. (2018). Enerji Tüketiminde Küreselleşmenin Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(Geybulla Ramazanoğlu Özel Sayısı), 817–829.
• Alper, F. Ö. (2018). Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 1990-2017 Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 223-242. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.466782
• Altınay, G. & Karagöl, E. (2004). Structural break, unitroot, andthecausalitybetweenenergyconsumptionand GDP in Turkey, EnergyEconomics, 26(6): 985-994.
• Apaydın, Ş. (2019). Türkiye’de iktisadi küreselleşmenin büyüme üzerindeki yapısal ve tarihsel etkileri. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 4(1), 1–27.
• APERC (2007). QuestforEnergy Security in the 21st Century: ResourcesandConstraints. Tokyo: Asia Pacific EnergyResearchCentre.
• Bakırtaş, İ. & M.A. Çetin (2016). “Yenilenebilir Enerji Tüketimi İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: G-20 Ülkeleri”, Sosyoekonomi, Vol. 24(28), 131-145.
• Büyükakın, F., Bozkurt H., & Cengiz V. (2009). “Türkiye’de Parasal Aktarımın Faiz Kanalının Granger Nedensellik ve Toda-Yamamota Yöntemleri ile Analizi”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33: 101-118.
• Can, M. & Doğan, B. (2016). Küreselleşme ve Enerji Tüketimi İlişkisi: Türkiye Örnekleminde Eşbütünleşme Analizi. Maliye Dergisi, (170), 59–70.
• Demir, Y. (2023). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Tüketimi Ekonomik Büyümeye Katkı Sağlar Mı? Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24 (2) , 271-281 . DOI: 10.31671/doujournal.1209964.
• Demirgil, B., & Birol, Y. E. (2020). Yenilenebilir enerji tüketimi ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye için bir Toda-Yamamoto nedensellik analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 68-83.
• Dogan, B.,&Deger, O. (2016). How globalizationandeconomicgrowthaffectenergyconsumption: Panel dataanalysis in thesample of Brazil, Russia, India, Chinacountries. International Journal of EnergyEconomicsandPolicy, 806–813.
• Dreher, A. (2006). “DoesGlobalizationAffectGrowth? EvidenceFrom A New Index of Globalization”, AppliedEconomics, 38(10), 1091-1110.
• Durğun, B. &Durğun, F. (2018). Yenilenebilir Enerji Tüketimi İle Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. International Review of Economicsand Management, 6(1), 1-27. https://doi.org/10.18825/iremjournal.347200
• Emek, Ö. F. & Atay Polat, M. (2022). Enerji Tüketimi, Küreselleşme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Seçilmiş Yükselen Piyasa Ekonomileri İçin Bir Nedensellik Analizi .Journal of EconomicPolicyResearches , 9 (2) , 331-351 . DOI: 10.26650/JEPR1087057.
• Hatipoğlu, E. (2019). “Enerji Güvenliği”, Güvenlik Yazıları Serisi, No.44, Kasım 2019 https://trguvenlikportali.com/wpcontent/uploads/2019/12/EnerjiGuvenligi_EmreHatipoglu_v.1.pdf
• İlbaş, M. (2014). Enerji-Politik Dünya ve TürkiyeBerikan Yayınevi 2014 Ankara.
• Kılıçarslan, Z., & Dumrul, Y. (2018). The impact of globalization on economic growth: Empirical evidence from Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues, 2018, 8(5), 115-123.
• Koç, E.,& Kaya, K. (2015). Enerji Kaynakları-Yenilenebilir Enerji Durumu. Mühendis ve Makina, 56(668), 36-47.
• Kofoğlu, İ. H. (2022). Ekonomik Küreselleşmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi Türkiye Örneği. Trends in Business and Economics, 36(3), 277-288.
• Menegaki, A. N. (2011). GrowthandRenewableEnergy in Europe: A RandomEffect Model withEvidenceforNeutralityHypothesis. EnergyEconomics, 33(2), 257-263.
• Oluç, İ. & Güzel, İ. (2021). Küreselleşme Ve Enerji Tüketimi İlişkisi: Türkiye Örneklemi. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(59), 177-196. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.852646
• Öcal, O. & Aslan, A. (2013). RenewableEnergyConsumption–EconomicGrowthnexus in Turkey. RenewableandSustainableEnergyReviews, 28, 494-499.
• Öymen, G. & Ömeroğlu, M. (2020). Yenilenebilir Enerjinin Sürdürülebilirlik Üzerindeki Rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1069-1087. https://doi.org/10.46928/iticusbe.769022
• Saud, S., Danish&Chen, S. (2018). An empiricalanalysis of financialdevelopmentandenergydemand: establishingthe role of globalization. EnvironmentalScienceandPollutionResearch, 25(24), 24326–24337. doi:10.1007/s11356-018-2488-y
• Shahbaz, M.,Shahzad, S. J., Alam, S., &Apergis, N. (2018). Globalisation, economicgrowthandenergyconsumption in the BRICS region: Theimportance of asymmetries. TheJournal of International Trade&Economic, 27(8), 985–1009.
• Stigltiz, J. (2009). “Küreselleşen Dünyada Kalkınma Politikaları” Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma, İletişim Yayınları, Der. F. Şenses, İstanbul, 281-306.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı On İkinci Kalkınma Planı 2024-2028, 105-107 (Erişim Tarihi 03.05.2024)
• T.C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı (Erişim Tarihi 03.05.2024) Toda, H. Y. &Yamamoto, T. (1995). Statistical inferences in vectorautoregressionswithpossiblyintegratedprocesses. Journal of Econometrics, 66, 225‐ 250.
• Türköz, K. (2023). Türkiye’de Kaynaklara göre Enerji Tüketimi ve Ekonomik Küreselleşme Yeşil Büyümeyi Destekliyor Mu? Son 50 Yıldan Ampirik Bulgular. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(Özel Sayı), 157-170. https://doi.org/10.33206/mjss.1321724
• Yeter, F. (2023). Yenilenebilir enerji ve ekonomik küreselleşme çevresel kaliteyi artırır mı? Sürdürülebilir kalkınma için Türkiye'den kanıtlar, International Journal of Economic and Administrative Academic Research, 3(2), 74-86.