Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Yazılan Tezlerin İncelenmesi

Yıl 2024, , 197 - 204, 30.04.2024

Merve Özkan , Filiz Adana , Duygu Yeşilfidan

https://doi.org/10.58605/bingolsaglik.1445679

Öz

Bu çalışmada; Türkiye Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde akılcı ilaç kullanımı konusunda yazılan yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve diş hekimliği uzmanlık alanlarında yürütülen tezler yazım yılı, türleri, alanları ve araştırma tiplerine göre incelenmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman/metin analizi yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Akılcı ilaç kullanımı konusunda ulaşılan toplam 247 tezin 41 tanesi 2019 yılında, 125 tanesi yüksek lisans türünde, 60 tanesi aile hekimliği alanında ve 199 tanesi tanımlayıcı araştırma tipinde yazılmıştır. Hemşirelik tezleri (n=48) en çok Hemşirelik Anabilim Dalında (n=20), yüksek lisans düzeyinde (n=43) ve en çok 2019 (n=12) ve 2022 (n=10) yıllarında yazılmıştır. Yapılan çalışmanın, gelecekte yapılacak araştırmalarda konu belirleme, literatür inceleme ve benzeri çalışmalarında araştırmacılara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

akılcı ilaç kullanımı, sağlık, tezler

Kaynakça

• 1. Özkan M, Adana F, Yeşilfidan D. Rational drug use from a public health nursing perspective. 10th International Congress on Medicine, Nursing, and Health Sciences In A Changing World Congress Book (12-14 Ağustos 2023); 2023, 200-211, ISBN: 978-625-6879-16-4.
• 2. World Health Organization (WHO). WHO Operacional package for assessing, monitoring and evaluating country pharmaceutical situations. Guide for coordinators and data collectors; 2007.
• 3. Karataş N, Kaya A, Dalgıç Aİ. Akılcı ilaç kullanımının çocuk sağlığına etkileri. 2nd International Health Sciences and Life Congres (24-27 April 2019); 2019, Burdur.
• 4. Altındiş, S. Akılcı ilaç kullanımına sistematik bir bakış. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research; 2017, 1(2), 34-38.
• 5. Sağlık Bakanlığı. Türkiye sağlık hizmetlerinin finansmanı ve sağlık harcamalarının analizi 2002-2013 dönemi. [Internet]. 2014. Erişildi:https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/34227/0/turkiye-saglik-hizmetlerinin-finansmani-ve-saglikharcamalarinin-analizi-2002-2013-donemipdf.pdf.
• 6. Dağtekin G, Demirtaş Z, Alaiye M. Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuran erişkinlerin akılcı ilaç kullanım tutum ve davranışları. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi; 2019, 3(1), 12-23.
• 7. Akıcı A, Mollahaliloğlu S, Dönertaş B, Özgülcü Ş, Alkan A, Başaran NF. Hastaların ilaç kullanımına ilişkin tutum ve bilgileri: türkiye aile sağlık merkezleri ve devlet hastanelerinde bir araştırma. Türk Tıp Bilimleri Dergisi; 2017, 47(5), https://doi.org/10.3906/sag-1608-29
• 8. Cecilia MJ. Estan JG. Atucha NM. Self-medication in pharmacy students. Educacion Medica; 2019, 19(5), 277-282.
• 9. Kiriwandeniya K, Pitiyawithana S, Nissansala S, Wickremasinghe H, Wijekumara G, Prathapan S. Jayawardane P. Antibiotic self-medication among school teachers in western province, sri lanka. Clinical Therapeutics; 2017, 39(8), 77-78.
• 10. Parulekar M, Mekoth N, Ramesh CM. Parulekar A. Self-medication in developing countries a systematic review, Journal of Pharmaceutical Technology, Research and Management; 2017, 4(2), 103-127.
• 11. Baltacı A. Nitel araştırma süreci: nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; 2019, 5(2), 368-388.
• 12. Mete S, Özdil K. Türkiye’de akılcı ilaç kullanımına ilişkin mevcut tezler: doküman analizi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi; 2023, 7(2), 109-125.
• 13. Mekonnen BD, Ayalew MZ, Tegegn AA. Rational drug use evaluation based on world health organization core drug use indicators in Ethiopia: a systematic review. Drug, Healthcare and Patient Safety; 2021, 159-170.
• 14. Yin C, He X, Shen K, Mu X, Tang F. Knowledge and behavior in rational drug use among college students in Zunyi City. Risk Manag Health Policy; 2022, 15, 121-131.
• 15. Bozdemir E, Filiz M. Türkiye’de akılcı ilaç kullanımı ile ilgili bilgi, tutum ve davranış belirlemeye yönelik yapılan çalışmaların sistematik derlemesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; 2021, 27, 92-105.
• 16. Çakmak V. Hipertansiyon tedavisi alan hastalara hemşire tarafından verilen eğitimin akılcı ilaç kullanımı ve sağlık okuryazarlığına etkisinin değerlendirilmesi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. [Manisa]: Manisa Celal Bayar Üniversitesi; 2019.
• 17. Hayran O. Sağlık bilimlerinde araştırma ve istatistik yöntemler. Nobel Tıp Kitabevleri; 2012.
• 18. Ayhan F. Aydın Efeler ilçesi 65 yaş üstü bireylerde akılcı ilaç kullanımı farkındalığı, uygunsuz ilaç kullanımı ve maliyeti[Tıpta Uzmanlık Tezi]. [Aydın]: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi; 2021.
• 19. Murad MH, Asi N, Alsawas M, Alahdab F. New evidence pyramid. Evidence-based medicine; 2016, 21(4), 125–127.
• 20. Durna Z, Kuş E. Akılcı ilaç kullanımda hemşirenin rolü ve eğitimin önemi. Sağlık ve Toplum; 2016, 26(2),3-9.
• 21. Ulupınar S, Akıcı A. Hemşirelik uygulamalarında akılcı ilaç kullanımı. Turkiye Klinikleri J Pharmacol-Special Topics; 2015, 3(1), 84-93.